Οι Rebeletiko είναι μία “μουσική συνωμοσία”, με ιθύνοντες νόες τους Τάσο Γεωργόπουλο, Τάσο Γιαννούση και Σοφία Μέρμηγκα, που πειραματίζεται με τις παραδοσιακές μουσικές φόρμες του Σμυρνέικου και του λαϊκού τραγουδιού αλλά και με κάθε άλλο “περιθωριακό” μουσικό άκουσμα. Λίγο πριν την λήξη των εμφανίσεων τους στον ιστορικό χώρο της “Κληματαριάς”, μιλήσαμε με τους Rebeletiko για τη δύναμη που χρειάζεται η εξέλιξη, τη θέση των παραδοσιακών ήχων στο σήμερα αλλά και το μετασχηματισμό της μουσικής σε ένεση ενάντια στη μονοτονία.
Ποιά θα λέγατε πως είναι τα χαρακτηριστικά που οδήγησαν στη δημιουργία αυτής της “μουσικής συνωμοσίας”;
(Τ. Γεωργόπουλος) : Είναι σίγουρα η αγάπη για την μουσική και η ανάγκη για δημιουργία στα πλαίσια μιας ομάδας. Μιας ομάδας που αφήνει χώρο και σέβεται τις ιδιαιτερότητες του καθενός από τα μέλη της. Το βασικό όμως κοινό χαρακτηριστικό μας είναι ότι πιστεύουμε στην άμεση και βιωματική μουσική εμπειρία. Σε ένα είδος μουσικής “ενόρασης” που συλλαμβάνει την αλήθεια εκεί που η λογική αδυνατεί να την αποκαλύψει.
Πώς θα χαρακτηρίζατε το είδος της μουσικής που παίζετε;
(Τ. Γιαννούσης): Οι συνθέσεις στηρίζονται πάνω στις παραδοσιακές μουσικές κλίμακες του τόπου μας, με στοιχεία απ’ το δημοτικό τραγούδι, την σμυρνέϊκη σχολή, το ρεμπέτικο αλλά δανείζονται στοιχεία και από άλλα, «ξένα» είδη, όπως το swing, την τζαζ και το ρόκ. Με άλλα λόγια, ανα-συνθέτουμε διάφορους ελληνικούς ήχους με βάση την παράδοση των τόπων και τις ιδιαίτερες μουσικές καταβολές αυτών που συμμετέχουν.
Ποιά σύνθεση από τη δουλειά σας “Μοναστηράκι” ξεχωρίζετε περισσότερο;
(Σ.Μέρμηγκα): Προσωπικά μου αρέσει ο Κουμπές γιατί είναι μια οργανική σύνθεση με δωρικότητα. Μου είναι παρόλα αυτά δύσκολο να ξεχωρίσω κάποια από τις συνθέσεις. Ο λόγος είναι κυρίως γιατί αγαπάς κάθε τι στο οποίο δίνεσαι ολόψυχα. Ο συλλογικός εξάλλου τρόπος που φτιάχτηκε αυτός ο δίσκος ήταν ο “σπόρος” που γονιμοποίησε τις αρχικές ιδέες. Τα παιδιά σου τα αγαπάς όχι όταν τα κυοφορείς αλλά όταν τα μεγαλώνεις έτσι όπως ακριβώς συμβαίνει και με τα τραγούδια.
Αν μπορούσατε να διακρίνετε κάποιους μουσικούς σαν επιρροή, ή ακόμη καλύτερα σαν την ιδανική εν δυνάμει συνεργασία, ποιοί θα ήταν αυτοί;
(Τ. Γεωργόπουλος): Οι επιρροές μας είναι πολλές και διαφορετικές. Κυρίως προέρχονται από την λαϊκή παράδοση της Ελλάδας αλλά και άλλων χωρών.
Ένας από τους αγαπημένους μας είναι ο Αra Dinkjian που κυρίως κινείται στο χώρο της Αρμένικης παράδοσης αλλά έχει συνεργαστεί πολλές φορές και με Έλληνες.
Επίσης θαυμάζουμε από την σύγχρονη Jazz σκηνή τον πιανίστα Βrad Μehldau
Από τα γκαράζ του Βύρωνα στο ιστορικό Ψυρρή. Ποιός είναι ο επόμενος στόχος των Rebeletiko;
(Τ. Γιαννούσης): Έτσι ακριβώς έγινε ! Από το παλιό γκαράζ στο Βύρωνα που ανακαινίσαμε για να χωρέσει τις ιδέες και τους φίλους μας στου Ψυρρή για να παίξουμε τη μουσική μας. Για να είμαστε ακριβείς στην περιοχή Γεράνι – η συνοικία που περικλείεται από τις οδούς Αθηνάς, Πειραιώς, Ευριπίδου και Επικούρου -και πιο συγκεκριμμένα στην Πλατεία Θεάτρου, εκεί που βρίσκεται από το 1927 η Κληματαριά, η μουσική μας έδρα.
Οι στόχοι και γενικότερα ο σχεδιασμός μας λόγω συνθηκών κυρίως δεν είναι μακροπρόθεσμοι. Ο μόνος στόχος μας είναι να προχωράμε ακόμα και όταν δεν ξέρουμε τι υπάρχει πιο πέρα, ακόμα και όταν πρέπει να αφήσουμε πίσω κάτι που αγαπήσαμε. Μόνο έτσι προχωράει ο κόσμος μπροστά.
Μπορείτε να ξεχωρίσετε κάποια ιδιαίτερη στιγμή για εσάς σαν συγκρότημα;
(Σ. Μέρμηγκα): Είναι σίγουρα η στιγμή που συναντηθήκαμε όλοι μαζί και αποφασίσαμε ότι υπάρχει κοινός τόπος για επικοινωνία και δημιουργία. Αυτό συνέβη εντελώς τυχαία όπως όλα τα ωραία πράγματα στη ζωή.
Το λεγόμενο “περιθώριο” , παρόλες τις διώξεις που έχει υποστεί, έχει συνεισφέρει στην τέχνη όσο κανένας άλλος χώρος. Τι είναι αυτό που κάνει το “περιθώριο” τόσο δημιουργικό και γοητευτικό;
(Τ. Γιαννούσης): Ότι , στις καλές περιπτώσεις, λειτουργεί με γνώμονα την προσωπική έκφραση του καλλιτέχνη και όχι με πρωταρχικό σκοπό το κέρδος. Έτσι μπορεί να πειραματιστεί και να δημιουργήσει νέα πράγματα.
Από την άλλη, τι είναι αυτό που έλκει αρκετούς σύγχρονους μουσικούς στην παραδοσιακή μουσική;
(Τ. Γεωργόπουλος): Είναι κυρίως η δωρικότητα που λείπει από την σημερινή μουσική και η σύνδεσή της απ’ ευθείας με τον καθημερινό άνθρωπο χωρίς φιοριτούρες.
Επίσης είναι ο τρόπος που εκφράζεται η παραδοσιακή μουσική και μεταφέρει μέσα της όλες τις μνήμες και τους λόγους που βρισκόμαστε εδώ σήμερα.
Η παραδοσιακή μουσική δυστυχώς δε χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης από πολλούς νέους σε ηλικία. Βέβαια τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες επανασύστασης της στη νέα γενιά από αρκετά σχήματα, μετά από ανάμειξη με ηλεκτρονικούς και πιο σύγχρονους ήχους. Εσείς το κρίνετε θετικά ή αρνητικά, ως καταστροφή της μουσικής παράδοσης;
(Σ. Μέρμηγκα): Κάθε προσπάθεια που γίνεται για να προσεγγίσει κάποιος την παραδοσιακή μουσική ανεξάρτητα αν μας αρέσει ή όχι το αισθητικό αποτέλεσμα είναι θεμιτή.
Πολλά νέα σχήματα προσπαθούν να εντάξουν ή να χρησιμοποιήσουν στοιχεία της παράδοσης. Η μόνη ένσταση που έχουμε είναι ότι το να προσπαθείς επιδερμικά να ενσωματώσεις μια τόσο μεγάλη σε ιστορία μουσική είναι μάλλον δύσκολο ή και ακατόρθωτο. Ο καλύτερος τρόπος είναι μέσω της βαθιάς γνώσης.
Το ρεμπέτικο ήταν ανέκαθεν ο ήχος της εργατικής τάξης, αυτών που αγωνιζόταν και μοχθούσαν. Στις σημερινές δύσκολες καταστάσεις είναι η μουσική το τελευταίο καταφύγιο εκτόνωσης, ελευθερίας ή ακόμη και αντίστασης;
(Σ. Μέρμηγκα): H μουσική από μόνη της δυστυχώς δεν μπορεί να σώσει κάποιον. Σίγουρα όμως μπορεί να ακολουθήσει κάποιον σε μια δύσκολη πορεία που έχει επιλέξει και ενδεχομένως να τον εμπνεύσει ή απλά να του κάνει παρέα.
Το Ρεμπέτικο ήταν, κυρίως στο ξεκίνημα του, ο τρόπος που εκφραζόταν η εργατική τάξη και έπαιξε ρόλο στη διαμόρφωση μιας “λαϊκής” κουλτούρας. Άρα σίγουρα το DNA του ρεμπέτικου και του παραδοσιακού ήχου έχει μέσα του την πληροφορία του μόχθου και των δυσκολιών εκείνης της εποχής.
Ελπίζουμε ότι δεν είναι το τελευταίο καταφύγιο των ανθρώπων αλλά σίγουρα είναι ένα από τα τελευταία όπλα κατά της μιζέριας.
Αυτή την περίοδο ο κόσμος μπορεί να σας ακούσει και να σας δει κάθε Τρίτη στην “Κληματαριά”. Υπάρχει κάποιο σχέδιο για επιπλέον εμφανίσεις στο άμεσο μέλλον;
(Τ. Γεωργόπουλος): Έχουμε ακόμα μία εμφάνιση στην Κληματαριά για τις 8 Μαρτίου. Στη συνέχεια έχουμε κάποιες προγραμματισμένες εμφανίσεις στην Ιταλία το Μάιο.
Ελπίζουμε ότι μέχρι τότε θα παίξουμε ακόμα λίγο στην Αθήνα και σε κάποια μέρη στην επαρχία.
Θα θέλατε να πείτε κάτι στους αναγνώστες του “Μικροφώνου”;
(Τ.Γιαννούσης): Βεβαίως! Γειά σας φίλες & φίλοι του «Μικροφώνου»! Αν σας αρέσαν αυτά που είπαμε και διαβάσατε, ελπίζουμε να μπείτε στον κόπο ακούσετε κάποια απ’ τα τραγούδια μας στο Youtube (Rebeletiko) και να μας γνωρίσετε καλύτερα.
Το “Μοναστηράκι”, όπως τιτλοφορείται το πρώτο τους άλμπουμ περιέχει ήχους και χρώματα από διάφορα μέρη της Ελλάδας που συνθέτονται όμως με ένα τρόπο αλληλένδετο και απόλυτα συνυφασμένο με τις φωνές και τα βήματα των διαφορετικών ανθρώπων που κάθε μέρα διασχίζουν το κέντρο της Αθήνας. Πρώτο δείγμα της δουλειάς τους είναι το τραγούδι «Πολυβόλο».
