Το μυθιστόρημα «Ρένα» του Αύγουστου Κορτώ μετά την πετυχημένη παρουσίαση του επί σκηνής στο Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά ξεκίνησε καλοκαιρινή περιοδεία. Εμείς βρεθήκαμε στο θέατρο Δόρα Στράτου, στο λόφο του Φιλοπάππου και απολαύσαμε «τη Ρένα», η οποία μέσα από την αναπόληση – εξομολόγηση του έντονου βίου της ξυπνά και την ιστορική μνήμη.
Η θεατρική διασκευή του Στέλιου Χατζηαδαμίδη δίνει σάρκα και οστά στην χάρτινη ηρωϊδα. Όπως αναφέρει στο σημείωμά του η «Ρένα» δεν ορίζεται από το επάγγελμά της αλλά από την αγάπη της για την ζωή, τον έρωτα, να είναι όρθια το επόμενο πρωϊνό, ας έχει στην πλάτη της έναν αιώνα και.
Η Νικαίτη Κοντούρη, που υπογράφει την σκηνοθεσία, έχει αντιληφθεί την προσωπικότητα και τον ψυχισμό της «Ρένας», ενισχύει την αφήγηση της για την ελαφρομυαλιά των νεανικών χρόνων προβάλλοντας το κωμικό στοιχείο. Ούτε στιγμή η Ρένα δεν παραπονέθηκε, πάντα έβλεπε και συνεχίζει να βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο. Μας άρεσε που η παράσταση ξεκίνησε με τα «Επίκαιρα» : παράλληλα με τις φωτογραφίες της γηραιάς πουτάνας παρουσιάζονται και τα πολιτικά γεγονότα που σημάδεψαν την ελληνική ιστορία. Δεν μας κάνει μάθημα ιστορίας, αλλά η ζωή της Ρένας σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με την πολιτική κατάσταση των τελευταίων δεκαετιών από την καταστροφή της Σμύρνης έως και την εξέγερση του Πολυτεχνείου.
Τρεις δημοσιογράφοι που έχουν έρθει να καλύψουν το «Athens Pride Parade» βρίσκουν στο πρόσωπο της αιωνόβιας πουτάνας ζουμερό θέμα. Και εκείνη, άλλο που δεν θέλει, να μιλήσει, να ανακουφιστεί από τη μοναξιά, να κρατήσει ζωντανή τη μνήμη, να συνεχίσει να ελπίζει, να χαίρεται, να βλέπει τον ήλιο να ανατέλλει.
Η αγράμματη Ρένα φωνάζει και καμαρώνει «Εγώ που λες, αγόρι μου, είμαι παλιά πουτάνα. Για να καταλάβεις, έχω πάει μέχρι με τον Καρυωτάκη» χωρίς αναστολές και πάθη. Από τα δώδεκα στο κουρμπέτι έζησε τη ζωή της και την έζησε καλά, την απόλαυσε.
Η Υρώ Μανέ είναι ιδανική Ρένα. Αθυρόστομη, καπάτσα, γυναίκα του γλεντιού και του κεφιού. Μέσα από την δική της οπτική που έχει έντονη κωμικότητα παρασύρει τον θεατή σε ένα ταξίδι στον χωροχρόνο και τον κάνει συμμέτοχο στα όσα έχει βιώσει ενώ ταυτόχρονα τον προτρέπει να αναρωτηθεί για τα γεγονότα και τα πρόσωπα που αφηγείται, τα οποία σημάδεψαν όχι μόνο, τη δική της ζωή, αλλά όλων των Ελλήνων του προηγούμενου αιώνα. Αν και αγράμματη έχει θέση και άποψη. Δεν επέλεξε τον εύκολο δρόμο στα δύσκολα. Επέλεξε να μην υπογράψει «δήλωση», παρόλο που έχει χάσει κάθε ίχνος του μοναδικού της έρωτα του Μάρκου, επέλεξε επτά χρόνια εξορίας και ενώ όλοι γνώριζαν ποια ήταν, κανείς όμως δεν την άγγιξε. Αντλούσε δύναμη από την ψυχή της, από το όραμα του Μάρκου, από την αγάπη για την ίδια τη ζωή. «Πάνω από όλα ο έρωτας είναι ελευθερία», υπογραφή «Ρένα». Ανοιχτή σε όλα γνωρίζει και το άλλο πρόσωπο του έρωτα μέσα από τη συναναστροφή της με τη Ρούλα. Η γνωριμία με τον Βασίλη της δίνει νέες ελπίδες και όνειρα, αλλά η πραγματικότητα είναι εκεί σκληρή και εξουσιαστική. Αλλά η «Ρένα» προχωρά, επιβιώνει και από το τρελάδικο, και χαιρετίζει τα νιάτα, χειροκροτεί το «Φεστιβάλ Υπερηφάνειας».
Ο Άγης Εμμανουήλ υποδύεται τον Μάρκο, μία ευγενική ψυχή, έναν πρόσφυγα ανάμεσα στους χιλιάδες μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και πετυχαίνει να μας κάνει να κατανοήσουμε το όραμα του αγωνιστή, να στηρίξουμε τη θέση του πατριώτη. Οι συνταγές της μανούλας του τον έσωσαν, εκμυστηρεύεται στη Ρένα. Είναι τρυφερός μαζί της και τη σέβεται, για αυτό και εκείνη τον αγαπά για πάντα.
Ο Κωνσταντίνος Φάμης ως Αλεξανδρινός είναι απολαυστικότατος. Βιώνει και εκείνος δίπλα στη Ρένα την ελληνική πραγματικότητα. Ο Μιχάλης Αβρατόγλου στο ρόλο του Βασίλη, ενός ακόμα σημαντικού άντρα στη ζωή της Ρένας, έχει τα νιάτα και την ορμή που χρειάζεται ένας υποστηρικτής της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.
Οι τρεις συμπρωταγωνιστές υποδύονται τους λοιπούς ρόλους με μεγάλη επιτυχία. Είναι σημαντικό που καταφέρνουν να αλλάζουν γρήγορα «προσωπικότητα» χωρίς να μας μπερδεύουν ή να υστερεί ο ένας ρόλος από τον άλλο. Φαίνεται πως η σκηνοθέτιδα έχει δουλέψει μαζί τους.
Η αφήγηση της Ρένας διακόπτεται κατά διαστήματα όχι μόνο από τα κενά μνήμης που παρουσιάζει λόγω γεροντικής άνοιας, αλλά και από τις μουσικές παρεμβάσεις των Παναγιώτη Τσεβά και Κώστα Νικολόπουλου. Τα επιλεγμένα τραγούδια που τραγουδά ο θίασος έχουν το άρωμα της εποχής τους και ταιριάζουν τόσο με τη ζωή της Ρένας όσο και με τα ιστορικά γεγονότα που διατρέχουν την παράσταση.
Ο σκηνικός χώρος που έχει διαμορφωθεί κατάλληλα από τον Κωνσταντίνο Ζαμάνη σε ένα μικρό δωμάτιο που στεγάζει η «Ρένα» τις αναμνήσεις της, λιτό, τακτοποιημένο, με τα απολύτως απαραίτητα, εύκολα γίνεται λαϊκό πάλκο, δωμάτιο νοσοκομείου. Ο ίδιος έχει επιμεληθεί και τα κοστούμια που κι αυτά στο πνεύμα του πολυτάραχου βίου της «Ρένας» ενισχύουν την όλη προσπάθεια. Η προσπάθεια για μια άρτια παράσταση ολοκληρώνεται με τους φωτισμούς που έχει επιμεληθεί η Στέλλα Κάλτσου.
Από την απεργία των καπνεργατών τον Μάη του ΄36 στη Θεσσαλονίκη, τα Δεκεμβριανά και έως την εξέγερση των φοιτητών το Νοέμβρη του ’73, η Ρένα είναι εκεί, ζει και αναπνέει για τον έρωτα είτε δίπλα στο Μάρκο είτε στην εξορία είτε κλεισμένη στο τρελάδικο. Αφηγείται χωρίς υπαινιγμούς ή σχόλια την πολιτική κατάσταση που έχει βιώσει, αλλά όσον αφορά τον έρωτα είναι ξεκάθαρη «Ανώμαλο είναι να αρνείσαι ότι σε κάνει χαρούμενο και ευτυχισμένο» λέει στον δημοσιογράφο.
Ας κρατήσουμε μία ακόμα φράση της για επίλογο «Να ζήσεις όσο μπορείς πιο ευτυχισμένος. Να αγαπήσεις και να αγαπηθείς», αφού όπως αναφέραμε η Ρένα έχει μία ακόρεστη δίψα για ζωή και ξέρει να απολαμβάνει την κάθε στιγμή.
Ταυτότητα παράστασης:
Ρένα του Αύγουστου Κορτώ
Στον ομώνυμο ρόλο η Υρώ Μανέ
Συμπρωταγωνιστούν: Άγης Εμμανουήλ, Κωνσταντίνος Φάμης, Μιχάλης Αβρατόγλου.
Μαζί τους στη σκηνή οι μουσικοί: Παναγιώτης Τσεβάς και Κώστας Νικολόπουλος.
Θεατρική διασκευή: Στέλιος Χατζηαδαμίδης
Σκηνοθεσία: Νικαίτη Κοντούρη
Σκηνικά-κοστούμια: Κωνσταντίνος Ζαμάνης
Μουσική: Παναγιώτης Τσεβάς
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Επιμέλεια κίνησης: Φρόσω Κορρού
Video: Θωμάς Παλυβός
Βοηθός σκηνοθέτης: Θάλεια Γρίβα
Βοηθός σκηνογράφου – Ενδυματολόγου: Μαρία Παπαδοπούλου
Βοηθός φωτιστή: Στέβη Κουτσοθανάση
Φωτογραφίες: Μαντώ Βασίλη
Σχεδιασμός αφίσας: Θωμάς Παλυβός
Τιμές εισιτηρίων: 18 € (γενική είσοδος), 15 € (Φοιτητικό, άνω των 65), 13 € (Ανέργων, ΑΜΕΑ, πολυτέκνων).
Προπώληση εισιτηρίων μέσω viva.gr
Επόμενοι σταθμοί της περιοδείας:
