Το “mikrofwno.gr” συνάντησε τον βραβευμένο ηθοποιό του κινηματογράφου και του θεάτρου, Τάσο Νούσια, με αφορμή την παράσταση «Ιστορία χωρίς όνομα»και στην Αθήνα, στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, μετά την επιτυχημένη πορεία της στη Θεσσαλονίκη, στο θέατρο Αριστοτέλειο. Ο ηθοποιός μας μίλησε για την πορεία του στο χώρο της τέχνης, την ιδιαίτερη προσωπικότητα του Ίωνα Δραγούμη, τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα.
Εκπαιδευτική τηλεόραση «Στιγμές από την ιστορία του θεάτρου : Αισχύλος-Σαίξπηρ-Σίλερ-Τσέχωφ» σε σκηνοθεσία Marlene Kaminsky. Μπορεί η τηλεόραση να γίνει «σχολείο»;
Αναμφισβήτητα μπορεί να γίνει σχολείο, παλιότερα είχε αυτόν τον χαρακτήρα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι η τηλεόραση είναι ένας ζωντανός οργανισμός, ο οποίος διαβαίνει το δρόμο του ανάλογα με την ένδεια και την αισθητική των καιρών.
Σχετικά με την εκπαιδευτική τηλεόραση, υπάρχει ένα κενό, μία απουσία της εκπαιδευτικής τηλεόρασης κι αυτό έγινε μετά το 2010-12 μαζί με την κρίση, προφανώς μάλλον κόπηκαν ή αναμορφώθηκαν κονδύλια και εκεί σταμάτησε και η παραγωγή, η ουσιαστική παραγωγή της εκπαιδευτικής τηλεόρασης ή αν λειτουργεί, λειτουργεί σε έναν παράλληλο δρόμο ιντερνετικό, ηλεκτρονικό δηλαδή, τον οποίο δεν ξέρω που φτάνει και αν φτάνει στα σχολεία. Παλιότερα θυμάμαι, είχε τον χώρο της στην ΕΡΤ,είχε τις δικές της ώρες προβολής.
Κινηματογράφος «1996 Απόντες – 2016 Η Ρόζα της Σμύρνης»: Έχει μέλλον ο ελληνικός κινηματογράφος;
Πως δεν έχει. Αν δεν είχε μέλλον δεν θα φέρναμε πίσω ούτε βραβεία ούτε θα είχαμε αρχής γενομένης πολλούς κινηματογραφιστές οι οποίοι αφήσαν το στίγμα τους στην παγκόσμια κινηματογραφική κοινότητα, όχι μόνο στην τοπική.
Τα τελευταία χρόνια έχουμε ξανά πρωταγωνιστήσει στην παγκόσμια σκηνή, ενδεικτικά αναφέρω τους Γιώργο Λάνθιμο, Βασίλη Κεκάτο, Πάνο Αβρανά,Ραχήλ Τσαγκάρη, Σωτήρη Τσαφούλια, Κώστα Χαραλάμπους,Άγγελο Φραντζή κλπ.
Πέρα από τους δημιουργούς όμως, έχουν βγει και δυνατοί καινούριοι παραγωγοί, o Χρήστος Κωνσταντακόπουλος με την Φάληρο Productions, ο Τέρρυ Ντούκας με την 1821, η Φένια Κοσοβίτσα με την Οrange, οι οποίοι έχουν βοηθήσει τους νέους κινηματογραφιστές, έχουν βρεθεί πίσω από πολλές δουλειές της νέας αυτής γενιάς των Ελλήνων δημιουργών. Έρχεται επίσης και μία εισαγόμενη κινηματογραφική βιομηχανία, που παράγει εδώ στην Ελλάδα, γίνονται συνεχώς ζυμώσεις, βρισκόμαστε στην παγκόσμια αγορά δειλά δειλά.Έχουμε φωνή και όσο θα επενδύουμε σε αυτό, ενεργοποιώντας και την εξωστρέφειά μας και τις θεματικές μας, θα παράγουμε δουλειές αξιώσεων και θα έχουμε αποτέλεσμα.
Θέατρο «2011 Σκουλήκια – 2020 Ιστορία χωρίς όνομα»: Σχεδόν δέκα χρόνια μετά, έχει αλλάξει η προσωπικότητά σας μέσα από τη μελέτη των ρόλων;
Οφείλεις να εξελίσσεσαι. Η φύση της δουλειά μας,δεν σε θέλει ούτε στάσιμο,ούτε τυποποιημένο. Πρέπει να είσαι συνέχεια σε ροή, σε κίνηση, οπότε μέσα από αυτόν τον τρόπο εξελίσσεσαι, ωριμάζεις κι έρχεται ο χρόνος που μπορείς να κρατήσεις στην πλάτη σου ρόλους εμβληματικούς από το παγκόσμιο ρεπερτόριο ή από προσωπικότητες, όπως ο Ίωνας Δραγούμης που υποδύομαι τώρα, καλή ώρα.
Η υποκριτική περνάει από αυτήν την «ζύμωση», ωριμάζει σαν το παλιό καλό κρασί μες το βαρέλι, θέλει το χρόνο της.Ωριμάζεις υποκριτικά, ωριμάζεις και σαν άνθρωπος, αλληλένδετα είναι αυτά, έτσι και αλλιώς το κέντρο του υποκριτή είναι η ερμηνεία της ανθρώπινης ψυχοπαθολογίας, είναι βαθιά ανθρωποκεντρική δουλειά. Ξεκινά με αφορμή τον άνθρωπο για να φτάσει στη θέωση εν δυνάμει, η αρχαία ελληνική γραμματεία είναι διαποτισμένη από αυτό το ύψος, από αυτή τη θεματική, την αγωνία του ανθρώπου για τον συνάνθρωπο, το κοινωνικό του περιβάλλον, τη στάση ζωής του, τον αξιακό του κώδικα κι μ’ ένα βλέμμα πάντα προς τη θέωση και την ερμηνεία των θεϊκών φαινομένων, αποζητώντας καταληκτικά και καταλυτικά τη λύτρωση.
«Δραματοποίηση μυθιστορήματος»: θεωρείτε ότι τα αμιγώς κλασικά θεατρικά κείμενα είναι «δύσκολα» στο ανέβασμά τους;
Θεωρώ ότι είναι δύσκολα γιατί είναι πάρα πολύ καθαρά και απλά. Κι αυτό συμβαίνει γιατί μας πιάνει η μανία να ερμηνεύσουμε με έναν εντελώς δικό μας κομπλεξικό κι εγωκεντρικό τρόπο, αυτά που καταθέσανε με μεγάλη ενάργεια, ρυθμό και καθαρότητα οι συγγραφείς τους, γινόμαστε ολίγον τι πιο έξυπνοι από αυτούς, κακομεταχειρίζοντας τα, παραβιάζοντας τα και σαφώς μη ερμηνεύοντας τας, με αποτέλεσμα οι θεατές να μην καταλαβαίνουν να μην συγκινούνται και να κακοτυχίζουν κι αυτοί και τα κείμενα κι εμείς, ως πράττοντες την θεατρική τέχνη.
«Ίων Δραγούμης» : Θέλετε να μας μιλήσετε για την προσωπικότητα του; Πώς προσεγγίσατε το ρόλο;
Η σπουδή ξεκινάει από τα γραπτά του, από αυτά που έχει καταθέσει ο ίδιος, ως ΙΔΑΣ της λογοτεχνίας και ως πολιτικό πρόσωπο από το ιστορικό του αρχείο, ποιος ήταν βάσει άλλων μαρτυριών, πως τον έβλεπαν τα τρίτα πρόσωπα. Οι συνάφειες του, η εξορία του, τα πολιτικά του προτάγματα, τα συγγραφικά του προτάγματα, τα οποία είναι εξαιρετικής ποιότητας, ο αγώνας του ως διπλωμάτης και ως πολιτικός για την ένωση του Έθνους, σκλαβωμένου ή ελεύθερου, όπως λέει ο ίδιος, αυτήν την ιδιότυπη Φιλική Εταιρία που συνέστησε όταν ήταν διπλωμάτης στην Κωνσταντινούπολη ώστε να φτάσουμε παράλληλα σε αυτόν τον πολύ σπουδαίο, ανεκπλήρωτο έρωτα με την Πηνελόπη Δέλτα. Ήταν πολυσχιδής χαρακτήρας, ήταν διπλωμάτης, πολιτικός και συγγραφέας. Έκανα την έρευνά μου ως προς αυτά για να μπορέσω να καταλάβω ποιος είναι ο Ίων Δραγούμης, τι ποιότητες μπορεί να φέρει αυτός ο άνθρωπος και να μπορέσω να τον ενσαρκώσω, όσο γίνεται περισσότερο. Επειδή εμείς δεν τον ζήσαμε, δεν είμαστε σύγχρονοί του, είμαστε έναν αιώνα μετά, άρα με διεγείρει ότι έχει αφήσει και ευτυχώς διασώζεται μεγάλο κομμάτι από το έργο του σε όλο του το φάσμα καθώς κι από τα μάτια της Πηνελόπης Δέλτα, γιατί βλέπουμε και πολλά στοιχεία για αυτόν από την δική της πλευρά, τα δικά της γραπτά, με αυτό τον τρόπο συνέθεσα την προσωπικότητα του Ίωνα Δραγούμη.
Ταυτιστήκατε με την προσωπικότητα του Ίωνα Δραγούμη; Βρήκατε κοινά σημεία αναφοράς;
Ένα πολύ μεγάλο σημείο αναφοράς είναι ο πολιτισμός μας. Αυτός ο μακραίωνος πολιτισμός, ο υπέροχος, ο παγκόσμιος φωτοδότης, τροφοδότης πολιτισμός- ελληνισμός. Αυτό είναι το πρώτο σημείο σύγκλισης μαζί του. Μέσα εκεί, το έχω πει και θα το ξαναπώ, βρήκα και τον ορισμό της πατρίδας, τι σημαίνει πατρίδα τόσο ανάγλυφα και καθαρά και ουσιαστικά, από τα γραπτά τα δικά του. Αυτό το κομμάτι, που μιλά για τον κάμπο, «είναι ένας κάμπος, μα κάποιοι άνθρωποι έχουν τον δικό τους κάμπο, μικρότερο και ωραιότερο από τον κάμπο κάθε άλλου». Είναι αυτή η αγάπη που περιβάλει τον τόπο μέσα από τα τραγούδια, μέσα από τον έρωτα, μέσα από το θάνατο, μέσα από τις ζυμώσεις που έχουν οι άνθρωποι που ανταλλάσσουν κοινό πολιτισμό, γλώσσα, ντοπιολαλιά, φαγητό, παράδοση και τόπο. Αυτό το κείμενό του πολύ με συγκίνησε, καθώς κι ο αγώνας του. Ο αγώνας του κι ο ανθρωπισμός του,ουσιαστικά ο Δραγούμης δεν εντάχθηκε πουθενά, παρόλο που ήταν βασιλικός, είχε πολλές μεταβολές και για αυτό υπήρξε για πολλούς αμφιλεγόμενος. Στο τέλος, ενστερνίστηκε τον σοσιαλισμό, ήταν πολύ ανοιχτός άνθρωπος.Ανοιχτό μυαλό, ένεκα της Οκτωβριανής Επανάστασης το 1917, έζησε και κοσμοϊστορικά γεγονότα μεγάλων μεταβολών. Ήταν ο αρχιτέκτονας της Ελλάδας την ώρα που μεγάλωνε και ελευθερωνόταν. Ο ίδιος συνέταξε το πρωτόκολλο παράδοσης της Θεσσαλονίκης στην Ελλάδα το 1913, πρωτοστάτησε στον μακεδονικό αγώνα, όταν η Μακεδονία χειμαζόταν από το βουλγαρικό στοιχείο, στο πλευρό του Παύλου Μελά, αρχές του εικοστού αιώνα, 1902-1903. Έγραψε και για τον Παύλο Μελά. Ο άνθρωπος αυτός έζησε και πρωταγωνίστησε μέσα σε τεράστιες μεταβολές για να βρει φρικτό θάνατο από τα χέρια συντρόφων, δυστυχώς. Είναι αυτή η ειμαρμένη που μας κατατρέχει ως ελληνικό γένος.Ο Φθόνος.
Να θυμίσω ο Θεμιστοκλής εξοστρακίστηκε, ο Κολοκοτρώνης φυλακίστηκε, ο Καποδίστριας φυλακίστηκε.
Σε αυτή τη χώρα δεν μας κάνει κανείς. Είτε καλό μας κάνει είτε κακό είτε είναι με τα νερά μας, θα έρθει η ώρα του. Όταν ο άλλος προσδοκά έναν αξιακό κώδικα, τον πάει μέχρι το τέλος, γίνεται τραγικός ήρωας. Αυτοί οι άνθρωποι δεν έκαναν πίσω, πήγαν μέχρι τέρμα, αυτό είναι πολύ σημαντικό, για αυτό και αποκτούν αυτό το τραγικό μέγεθος. Τραγικοί ήρωες είναι οι άνθρωποι που πράξανε και δεν έκαναν εκπτώσεις. Διαθέσανε εαυτόν βορά στους πάντες και στα πάντα.
Υπάρχουν σήμερα διπλωμάτες με όραμα;
Δεν γνωρίζω. Αυτή τη στιγμή φαίνεται πως είμαστε με την πλάτη στον τοίχο.
Δεν φαίνεται να μπορούμε να πρωταγωνιστήσουμε, βρισκόμαστε να μοιράζουμε τα ονόματά μας (ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ), το χώρο μας, τα κεκτημένα μας προς όλες τις κατευθύνσεις, βρισκόμαστε κάτω από τον επεκτατισμό των γειτόνων μας, συνθλιμμένοι μέσα σε αυτό το δίπολο του δυτικού και του ανατολικού κόσμου, το χαντάκι των υπέροχων Βαλκανίων.
«Τρελαντώνης» στην παράσταση υποδύεστε και τον μικρό σκανταλιάρη Αντώνη. Τα βιβλία της Π. Σ. Δέλτα έχουν να πουν σήμερα κάτι στα παιδιά, στους εφήβους;
Κάνουμε μία συσχέτιση. Νομίζω ότι διαβάζονται διακαώς μέχρι και σήμερα. Σαφώς έχουν να πουν, δεν το συζητάμε. Είναι εξαιρετική η γραφή της, ήταν τόσο παραστατική, βρίσκεσαι εκεί όταν τη διαβάζεις και πάντα έχεις ένα χαμόγελο αμυδρό στα χείλη από την ομορφιά.
Η παράσταση «Ιστορία χωρίς όνομα» πιστεύετε ότι ανοίγει νέους ορίζοντες;
Δεν ξέρω αν κάνει τομή στη θεατρική πράξη, αν καταθέτει μία καινούρια θεατρική πρόταση – φόρμα.Αυτό που ξέρω, είναι ότι σε κάθε παράσταση η σύνδεση ηθοποιού – θεατή είναι ολοκληρωτική.
Μπορεί το θέατρο να βοηθήσει το σύγχρονο Έλληνα να βρει την ταυτότητά του;
Νομίζω πως το πετυχαίνει αυτό. Αυτή τη δουλειά κάναμε. Χωρίς να είμαστε στρατευμένοι και με το κουτάλι στο στόμα, κουβαλήσαμε μέσα σε αυτή την παράσταση τον ελληνισμό, δηλαδή το ποιοι είμαστε ως άνθρωποι, από που ερχόμαστε, τι έχουμε παράξει μέσα από αυτές τις δύο προσωπικότητες, έχοντας μία ταύτιση του κοινού με κάτι αναγνωρίσιμο,δικό του.
Αναγνωρίζουν εαυτόν και για το συμπεριφορικό κομμάτι του Έλληνα και για το πάθος του, για το πως ερωτεύεται, για το πως δίνεται, πως διεκδικεί πως αγωνίζεται και πως εγκαταλείπει.Καταθέτουμε μία παράσταση που αφορά εμάς, εμάς που ζούμε εδώ.
