Κατερίνα Γώγου | Η ευαίσθητη «επαναστάτρια» ποιήτρια

Κατερίνα Γώγου. Από «αφελές τρελοκόριτσο» του ελληνικού κινηματογράφου σε οργισμένη επαναστάτρια των Εξαρχείων

Η Κατερίνα Γώγου γεννήθηκε την 1^η Ιουνίου 1940 στην Αθήνα. Έγινε γνωστή από την πορεία της στον Κινηματογράφο και το Θέατρο ενώ ιδιαίτερα σημαντική ήταν η παρουσία της στη Νεολληνική Ποίηση, όπου άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμά της.

Την χαρακτήρισαν παιδί-θαύμα του ελληνικού κινηματογράφου αφού από πολύ μικρή ηλικία (5-6 ετών) ξεκίνησε να παίζει σε θεατρικές παραστάσεις. Οι δύσκολες συνθήκες οι οποίες σημάδεψαν την παιδική κι εφηβική της ηλικία (Κατοχή, Εμφύλιος), δεν την εμπόδισαν να κυνηγήσει και να πραγματοποιήσει το όνειρό της. Με την υποστήριξη του αυστηρού πατέρα της, σπούδασε την υποκριτική τέχνη στη δραματική σχολή του Τάκη Μουζενίδη και στις σχολές χορού των Πράτσικα, Ζουρούδη και Βαρούτη. Ξεχώρισε κυρίως μέσα από δευτεραγωνιστικούς ρόλους σε ταινίες της Φίνος Φιλμ. «Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο», «Μια τρελή,τρελή οικογένεια», «Η δε γυνή να φοβήται τον άντρα», «Ο τρελός τα ‘χει τετρακόσια» είναι μερικές μόνο από τις πιο δημοφιλείς και αγαπημένες ελληνικές ταινίες του κοινού στις οποίες κέρδισε τις εντυπώσεις μέσα από τους κωμικούς ρόλους που υποδύθηκε.

Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970 ασχολήθηκε με τον κινηματογράφο, κυρίως τον εμπορικό. Έκτοτε έκανε στροφή παίζοντας σε ταινίες του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου. Το 1977 της απονεμήθηκε το βραβείο Α΄ γυναικείου ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θες/νίκης για τον ρόλο της στην ταινία (του τότε συζύγου της, Παύλου Τάσσσιου) «Βαρύ Πεπόνι» και το 1984 τιμήθηκε με το βραβείο Β΄ γυναικείου ρόλου για την ταινία «Όστρια ή το τέλος του παιχνιδιού» (του Αντώνη Θωμόπουλου) συνυπογράφοντας, μάλιστα, και το σενάριο.

Τη μεγάλη πορεία της στο θέατρο και τον κινηματογράφο ήρθε και ξεπέρασε η αξιόλογη και αξιοπρόσεκτη ποιητική της πορεία αρχής γενομένης το 1978 με τη συλλογή«Τρία κλικ αριστερά», σημειώνοντας εκδοτικό ρεκόρ (40.000 αντίτυπα) για ποιητική συλλογή. Ακολούθησαν οι συλλογές: «Ιδιώνυμο» (1980), «Το ξύλινο παλτό» (1982), «Απόντες» (1986), «Ο μήνας των παγωμένων σταφυλιών» (1988), «Νόστος» (1990 1^η έκδοση – 2004 2^η έκδοση). Μεταθανάτιες κυκλοφορίες αποτελούν οι συλλογές: «Με λένε Οδύσσεια» (2002), «Νόστος» (επανέκδοση), «Τώρα να δούμε εσείς τι θα κάνετε» (2015).

Ποιήματά της χρησιμοποιήθηκαν στην ταινία «Παραγγελιά» σε σκηνοθεσία του συζύγου της Παύλου Τάσσιου, μια ταινία βασισμένη στην ιστορία του Νίκου Κοεμτζή. Τα ποιήματα αυτά προέρχονται από τις δυο πρώτες ποιητικές της συλλογές και τα απαγγέλει η ίδια με αξιοζήλευτο ζήλο υπό τη μουσική του Κυριάκου Σφέτσα. Η μουσική της ταινίας, που συνέθεσε ο Κυριάκος Σφέτσας και επένδυσε τα συγκεκριμένα ποιήματα, κυκλοφόρησε σε δίσκο με τίτλο «ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ».

Αντισυμβατική, αναρχική κι επαναστάτρια με ενεργή δράση. Στην ποίησή της ζωή και τέχνη βαδίζουν σε κοινή πορεία. Διαπέρασε με ποιητική ευαισθησία, μέσα από τον τρόπο γραφής και τους στίχους της, τις βαθιές προσωπικές της ανησυχίες «φωτογραφίζοντας» το κοινωνικοιστορικό γίγνεσθαι εκείνης της εποχής. Στίχοι πλημμυρισμένοι παράπονο και οργή αλλά πρωτίστως αλήθεια. Μια αντισυμβατική ποιήτρια που «συνομιλούσε» και εξακολουθεί να συνομιλεί με τους νέους ανθρώπους μέσω της κραυγαλέας ποιητικής της φωνής.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής της τα έζησε μέσα στην απομόνωση και τα ναρκωτικά. Σε ηλικία 53 ετών (3 Οκτωβρίου 1993) αυτοκτόνησε. Η αιτιολογία θανάτου, ένας συνδυασμός χαπιών και αλκοόλ.

ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ότι

1. Το 2014 η Σκακιστική Ακαδημία Λαμίας, οι «Σκακιστικές Διαδρομές» και η Ένωση Σκακιστικών Σωματείων Κεντρικής Ελλάδας συνδιοργάνωσαν αγώνες σκακιού προς τιμήν της ποιήτριας Κατερίνα Γώγου.
2. Με τον Παύλο Τάσσιο απέκτησαν μια κόρη, τη Μυρτώ.
3. Εικονογραφούσε συχνά τα ποιήματά της με φωτογραφίες από πορείες διαμαρτυρίας των αντιεξουσιαστών.
4. Είχε συλληφθεί και λογοδοτήσει ουκ ολίγες φορές για την αντισυμβατική συμπεριφορά της.

ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΙΚΟΙ ΣΤΙΧΟΙ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΓΩΓΟΥ:

«…Σημασία έχει να παραμένεις άνθρωπος!

Θα την αλλάξουμε τη ζωή…»

«Εμένα οι φίλοι μου είναι μαυρά πουλιά…

…Εμένα οι φίλες μου είναι σύρματα τεντωμένα…»

«Ξέρω πως ποτέ δε ν

σημαδεύουνε στα πόδια.

Στο μυαλό είναι ο στόχος

Του νου σου ε;»

«Και δεν είναι που θέλω να ζήσω.

Είναι το γαμώτο που δεν έζησα.

Κι ούτε που θα σε ξαναδώ…»

«Γι’ αυτό αν τύχει και μ’ αγαπήσεις,

πρόσεχε σε παρακαλώ πολύ πολύ

πώς θα μ’αγκαλιάσεις…

Πονάει εδώ.

Κι εδώ. Κι εκεί. Μη! Κι εδώ.

Και εκεί…»

«Εντάξει. Δεν κλαίμε.

Μεγαλώσαμε.

Μονάχα όταν βρέχει…»