Μερικά λόγια για ένα από τα πιο δημοφιλή είδη χορού των τελευταίων ετών στην Ελλάδα.
Οι χοροί Ballroom (στα ελληνικά χοροί αίθουσας ή πίστας) είναι μία μεγάλη κατηγορία χορών με αμφιλεγόμενο ορισμό. Μία άποψη είναι ότι χοροί ballroom λέγονται όσοι χορεύονται σε μεγάλες αίθουσες, μία άλλη ότι είναι οι χοροί που χορεύονται σε ζευγάρι κ.ο.κ. Η αλήθεια, όπως πάντοτε, βρίσκεται κάπου στη μέση. Μέσω μιας σύντομης ιστορικής αναδρομής, θα προσπαθήσουμε να δώσουμε τον δικό μας ορισμό, μαθαίνοντας παράλληλα την προέλευση των χορών αυτών.
Ενώ τα πρώτα ψήγματα των χορών αίθουσας εντοπίζονται ήδη από τον 16ο αιώνα, απαρχή των ballroom χορών όπως τους ξέρουμε σήμερα λέγεται ότι ήταν το βιενέζικο βαλς (Viennese waltz), που αναδύθηκε το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα ως μετεξέλιξη των χορών «German Dance» (Allemande) και «Ländler» στην Αυστρία. Η πρώτη αυτή μορφή waltz, όπως βλέπουμε και σε απεικονίσεις της εποχής, ήταν κάπως διαφορετική από τη σημερινή, όσον αφορά το κράτημα, τη στάση του σώματος και την τεχνική, αλλά δεν παύει να κινείται στην ίδια λογική. Καθώς ο χορός χορευόταν σε ζευγάρι, και απαιτούσε οι χορευτές να έχουν οπτική και σωματική επαφή, ερχόταν κόντρα στα δεδομένα της εποχής. Παρά την κριτική που δέχτηκε όμως, αγαπήθηκε ιδιαίτερα στη Βιέννη και δεν άργησε να φτάσει και στην Αγγλία με την αυγή του 19ου αιώνα και να γνωρίσει και εκεί την ίδια επιτυχία. Τα επόμενα χρόνια, η Αγγλία αποτέλεσε και την κοιτίδα ανάπτυξης του ballroom dancing με αποτέλεσμα μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα το είδος να εξελιχθεί ταχύτατα και να αποκτήσει την σημερινή του μορφή.
Αρχής γενομένης από το Βιενέζικο βαλς, άρχισαν να διαδίδονται στην Ευρώπη και άλλοι χοροί που προϋπέθεταν το κράτημα μεταξύ ενός παρτενέρ και μίας ντάμας. Παράλληλα με την εξέλιξη των απαλών χορών αίθουσας, αναδύονταν και οι χοροί που προέρχονταν από την Λατινική Αμερική, την Κούβα, την Βραζιλία, το Πουέρτο Ρίκο, την Αφρική κλπ, οι οποίοι μέσα από αλλεπάλληλες ζυμώσεις που δέχθηκαν κυρίως στην Ευρώπη, εξελίχθηκαν στο είδος που σήμερα αποκαλούμε Latin (ή Rhythm, βλ. συνέχεια). Η αρχή έγινε κάπου στον 16ο αιώνα, όταν οι Ευρωπαίοι ταξιδιώτες έφεραν στις πατρίδες τους επιρροές από παραδοσιακούς αφηγηματικούς χορούς των Αζτέκων και των Ίνκας, στις οποίες όμως ενσωμάτωσαν με την πάροδο των χρόνων δικά τους στοιχεία. Το στοιχείο της αφήγησης άρχισε σταδιακά να εκλείπει, και το βάρος μετατοπίστηκε στο ρυθμό και στα βήματα. Τα βήματα γίνονται μικρότερα και οι κινήσεις λιγότερο δυνατές. Οι χορευτικές πρακτικές της Αφρικής επίσης, άφησαν ένα πολύ ισχυρό στίγμα στους Latin χορούς. Με την έλευση των Αφρικανών σκλάβων στην Ευρώπη στα μέσα του 16ου αιώνα, προστίθενται στο είδος στοιχεία όπως η περιστροφή (rotation), οι συντονισμένες κινήσεις διαφορετικών μελών του σώματος (coordination), η συστολή και η ελευθέρωση (contraction and release) κ.α. Όλα αυτά τα στοιχεία, έκαναν το Latin αυτό που είναι σήμερα και μεταγενέστερα συμπεριλήφθηκε και αυτό στην μεγάλη οικογένεια των Ballroom χορών!
Οι Ballroom χοροί πλέον διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: Στο International και στο American style. To International style δημιουργήθηκε στην Αγγλία και περιλαμβάνει τους χορούς Latin (Rumba, Cha-cha-cha, Samba, Paso Doble, Jive) και Standard (Tango,Slow Waltz, Viennese Waltz, Foxtrot και Quickstep). Είναι το είδος που χορεύεται στους διαγωνισμούς χορού γι’ αυτό και δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην τεχνική, το κράτημα και την θέση των ποδιών. Από την άλλη,το American Style ξεκίνησε κατά κύριο λόγο από τον Arthur Murray και την αλυσίδα σχολών του στην Αμερική. Κατ’ αντιστοιχία, οι American style χοροί είναι οι Rhythm (Rumba, Bolero, Mambo, Cha-cha-cha και East Coast Swing) και οι Smooth (Tango, Slow Waltz, Viennese Waltz και Foxtrot).Παρ’ όλο που μοιάζουν αρκετά, τα δύο στυλ έχουν βασικές διαφορές. Παραδείγματος χάρη, στο American Rhythm το ζευγάρι δε μετακινείται πολύ στο χώρο και οι κινήσεις είναι ελεύθερες και αισθησιακές ενώ στο International Latin συμβαίνει λίγο πολύ το αντίθετο· στο American Smooth κυριαρχούν οι φιγούρες σε ανοιχτή θέση ενώ το International Standard απαρτίζεται επί το πλείστον από φιγούρες σε κλειστή θέση. Έπειτα, όπως είδαμε ήδη, υπάρχουν διαφορές και στους χορούς που περιλαμβάνει το κάθε στυλ, αλλά και στην ονομασία των βημάτων και στον ρυθμό. Στην ουσία πρόκειται για δύο διαφορετικές όψεις των ίδιων χορών και το κάθε style απευθύνεται σε διαφορετικό τύπο χορευτή.
American ή international, κοινωνικοί ή διαγωνιστικοί, γρήγοροι ή αργοί, οι χοροί ballroom είναι δημοφιλείς τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως. Τα οφέλη είναι μοναδικά σε κάθε περίπτωση: Μαθαίνουμε τη συνεργασία μέσα από την τριβή με τον/την παρτενέρ. Ακονίζουμε την μνήμη μας μέσω της εκμάθησης βημάτων και χορογραφιών. Εξασκούμε τα αντανακλαστικά ή/και την αντοχή μας χορεύοντας σε διαγωνισμούς ή σε πάρτι. Θέτουμε στόχους στον εαυτό μας. Κοινωνικοποιούμαστε, γυμναζόμαστε, διασκεδάζουμε. Και όλα αυτά; Με έναν χορό!
Εσείς; Χορεύετε;