Σε ποιο βαθμό το V.A.R. έχει επηρεάσει την παγκόσμια ποδοσφαιρική πραγματικότητα, αλλά και τα συναισθήματα των οπαδών;
To V.A.R. ( Video Assistant Referee ) είναι μία διαδικασία χρήσης της τεχνολογίας κατά την οποία, ένα team από διαιτητές, ελέγχει μέσω της άμεσης επανάληψης τις αμφισβητούμενες φάσεις του αγώνα. Παράλληλα, εξετάζει τις αποφάσεις του πρώτου διαιτητή και τον ενημερώνει ανάλογα, μέσω ενδοεπικοινωνίας για το αποτέλεσμα που θα προκύψει από τη δική τους οθόνη Η τελική απόφαση βέβαια ανήκει αποκλειστικά και μόνο στον «άρχοντα της αναμέτρησης».
Λίγα λόγια για την ιστορία του
To V.A.R. σχεδιάστηκε για πρώτη φορά στις αρχές του 2010, υπό την καθοδήγηση της Ολλανδικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου. Στη συνέχεια και αφού δοκιμάστηκε πιλοτικά, στα εγχώρια πρωταθλήματα του ολλανδικού ποδοσφαίρου, έγινε εισήγηση προς το Διεθνές Συμβούλιο Ποδοσφαίρου ( IFAB) , ώστε η χρήση του συστήματος να επεκταθεί στην παγκόσμια ποδοσφαιρική πραγματικότητα. Η εισήγηση αυτή, αφού έγινε δεκτή από τους ιθύνοντες της FIFA, το V.A.R. χρησιμοποιήθηκε το 2016 για πρώτη φορά δοκιμαστικά σε μία ποδοσφαιρική αναμέτρηση στις Η.Π.Α. αλλά και αργότερα σε ένα αγώνα Παγκοσμίου Κυπέλου Συλλόγων, μεταξύ Γαλλίας και Ιταλίας. H πλήρης εφαρμογή του σε επίσημη αναμέτρηση πραγματοποιήθηκε στο εθνικό πρωτάθλημα της Αυστραλίας το 2017, ενώ άλλα κορυφαία πρωταθλήματα όπως αυτό της Seria A και της Bundesliga εφάρμοσαν τη συγκεκριμένη τεχνολογία στην αρχή της σεζόν 2017-2018. Στα ελληνικά γήπεδα η πρώτη φορά κατά την οποία χρησιμοποιήθηκε το VAR , ήταν στις 11 Μάιου του 2019, στον τελικό κυπέλλου ανάμεσα στην Α.Ε.Κ. και στον Π.Α.Ο.Κ.
«Εργαλείο» διαφάνειας και υποστήριξης των διαιτητών
Η εισήγηση για τη συμμετοχή του VAR στις ποδοσφαιρικές αναμετρήσεις, έγινε εξ αρχής με σκοπό η χρήση της τεχνολογίας να λειτουργήσει επικουρικά στις αποφάσεις των διαιτητών, ώστε οι ίδιοι να περιορίσουν τα λάθη και συγχρόνως να προστατευτούν από τις αρνητικά σχόλια. Με αυτόν τον τρόπο, οι αγώνες θα κρίνονταν καθαρά μέσα στο αγωνιστικό χώρο και εξωγενείς παράγοντες, όπως τα ανθρωπινά διαιτητικά παραπτώματα, δε θα στέκονταν εμπόδιο στην έκβαση του αποτελέσματος. Πλήρης διαφάνεια…
Η κριτική
Πολλές φορές όμως, η χρήσης της τεχνολογίας του βίντεο για τις επίμαχες φάσεις του αγώνα, αντί να διαλευκάνει την υπόθεση, προκάλεσε αντίθετα, μεγαλύτερη σύγχυση, με αποτέλεσμα το σύστημα VAR να γίνει δέκτης κριτικής από φιλάθλους και ομάδες. Τεχνικές δυσλειτουργίες αλλά και ασυμφωνία αποφάσεων μεταξύ οθόνης και διαιτητή στην επανεξέταση, πυροδότησαν το κλίμα έντασης, αφήνοντας ταυτόχρονα αιχμές ως προς την αποτελεσματικότητα αλλά και την ετοιμότητα του VAR. Σε πρόσφατη συνέντευξη του μάλιστα, στο ESPN ( αθλητικό κανάλι της Αμερικής ), ο επικεφαλής της Επιτροπής Διαιτητών της FIFA και πρώην διαιτητής Pierluigi Colina παρομοίασε το VAR με ένα αγόρι πέντε ετών, που έχει ακόμα να μάθει πολλά για να βελτιωθεί, παραδεχόμενος την αδυναμία του συστήματος.
Κοντράστ συναισθημάτων
Ερωτηματικά προκύπτουν επίσης και ως προς το βαθμό στον οποίο η εξέλιξη της τεχνολογίας επηρεάζει την ψυχολογία των οπαδών. Έτσι κατά τη διάρκεια επανεξέτασης της αμφισβητούμενης φάσης από το VAR, δημιουργείται ένα κοντράστ συναισθημάτων στους φιλάθλους που παρακολουθούν την αναμέτρηση είτε από το γήπεδο είτε από την τηλεόραση. Η χαρά του γκολ μετατρέπεται σε αγωνία και η αγωνία σε απογοήτευση, με τη διαδρομή αυτή να αλλάζει πορεία ανάλογα με τα αν η αρχική απόφαση του διαιτητή συμβαδίσει με την τελευταία. Σε εκείνο το σημείο στο οποίο η αγαπημένη σου ομάδα πετυχαίνει το γκολ που τόσο πολύ περίμενες, σε εκείνο το σημείο πρέπει να βάλεις ένα φρένο στη χαρά σου και να περιμένεις τη συγκατάθεση του VAR, που σε πολλές περιπτώσεις, ειδικά στην ελληνική πραγματικότητα, θα αργήσει και πολύ. Ας σκεφτούμε έστω και λίγο, ποσά « εγκεφαλικά » προκάλεσαν οι αποφάσεις του διαιτητή στον ποδοσφαιριστή της Juventus Αlvaro Morata αλλά και στους οπαδούς της ομάδας του, όταν κατά τη διάρκεια αναμέτρησης του Champions League με αντίπαλο τη Barcelona στις 28/10, ακυρώθηκαν από το σύστημα VAR τρία γκολ τα οποία μάλιστα σημείωσε ο ίδιος παίχτης στην αντίπαλή εστία. Μήπως χάνεται η μαγεία της « στρογγυλής θεάς » μέσα σε όλο αυτό;
To VAR ήρθε, για να μείνει . Πόσο έτοιμοι όμως είμαστε τελικά ΟΛΟΙ για αυτό;
