Από σήμερα (3 Νοεμβρίου) το ελληνικό θέατρο εισέρχεται σε μια νέα περίοδο ανασφάλειας, που έρχεται να επιδεινώσει την ήδη διαταραγμένη επί 10 μήνες λειτουργία του.
Είναι πια βέβαιο πως το ελληνικό θέατρο είναι ο πλέον ταλαιπωρημένος κλάδος της ελληνικής οικονομίας. Τώρα, καλείται για τέταρτη φορά να διακόψει τη λειτουργία του, με ανυπολόγιστες οικονομικές ζημίες, που συνεπάγονται την οικονομική καταστροφή.
Αξίζει να αναφέρουμε πως πρώτη φορά τα θέατρα έκλεισαν, με κυβερνητική απόφαση, στις 12 Μαρτίου 2020, αφήνοντας μεγάλες οικονομικές εκκρεμότητες, προγραμματισμένες πρεμιέρες που δεν έγιναν ποτέ, αλλά και παραστάσεις που δεν ολοκλήρωσαν τον προγραμματισμένο κύκλο τους. Εννοείται πως η πτώση των εισπράξεων των θεάτρων από την πρώτη εμφάνιση κρουσμάτων ως το κλείσιμό τους ήταν κατακόρυφη.
Η επαναλειτουργία της θεατρικής δραστηριότητας προγραμματίστηκε για την 15η Ιουλίου, αλλά με έκτακτη απόφαση της κυβέρνησης προκρίθηκε (στις 25/6) η επίσπευση επαναλειτουργίας την 1η Ιουλίου, δημιουργώντας μια σειρά «παρενεργειών» στο πολιτιστικό καλοκαίρι.
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, οι θίασοι, και ενώ βρίσκονταν σε περιοδεία (και επομένως με σοβαρά εκτός έδρας έξοδα), αντιμετώπισαν, σε πολλές περιπτώσεις, την αιφνίδια ακύρωση προγραμματισμένων πολιτιστικών εκδηλώσεων, από την πλευρά των δήμων, χωρίς την παραμικρή οικονομική αποζημίωση.
Ακολούθησε η ακύρωση από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας όλων των προγραμματισμένων εκδηλώσεων πολιτισμού. Στη συνέχεια, η απόφαση του περιφερειάρχη Αττικής να ακυρώσει όλες τις προγραμματισμένες μέχρι 31 Αυγούστου εκδηλώσεις της περιφέρειας. Σε αυτούς, προστίθενται και πολλοί δήμοι, οι οποίοι καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού ακύρωναν μονομερώς τις εκδηλώσεις και τα Φεστιβάλ τους.
Ακολούθως, με κυβερνητική απόφαση και πάλι, ακυρώθηκαν όλες οι εκδηλώσεις στην Αττική από 20 Σεπτεμβρίου.
Η λειτουργία των θεάτρων επετράπη και πάλι με αυστηρό και ασφυκτικό πρωτόκολλο (30% πληρότητα) από την 12η Οκτωβρίου. Το μέτρο αυτό μας ανακοινώθηκε τρεις ημέρες νωρίτερα, στις 9 Οκτωβρίου! Όποιος γνωρίζει τα στοιχειώδη για τη λειτουργία του θεάτρου, αντιλαμβάνεται τι σημαίνει αυτό.
Εν πάση περιπτώσει, εκατοντάδες παραγωγές προγραμματίστηκαν και ανακοίνωσαν ημερομηνίες πρεμιέρας.
Τέλος, την 31η Οκτωβρίου ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε τη διακοπή κάθε πολιτιστικής δραστηριότητας από την 3η Νοεμβρίου και για ένα μήνα, δηλώνοντας πως «τα μέτρα… επικεντρώνονται σε δύο εστίες, που, διαπιστωμένα, ευνοούν τη μετάδοση του ιού: Στη διασκέδαση και την κινητικότητα των πολιτών».
Οφείλουμε να επισημάνουμε πως το θέατρο αδίκως ταυτίζεται με διάφορες μορφές διασκέδασης, καθώς αποτελεί αυστηρά μέσο ψυχαγωγίας, που συμβάλλει στην ομαλή κοινωνική λειτουργία και ανάπτυξη.
Το θέατρο αποτελεί εργασιακό χώρο, που ουδέποτε συνδέθηκε με κρούσμα, και λειτουργεί κατά κοινή ομολογία με αυστηρή τήρηση του υγειονομικού πρωτοκόλλου, από το σύνολο των δραστηριοποιούμενων στο χώρο.
Αναμφίβολα, και χωρίς διάθεση κοινωνικού αυτοματισμού, οι θεατρικές αίθουσες λειτουργούν ασφαλέστερα από εμπορικά κέντρα, ΜΜΜ, κομμωτήρια και Εκκλησίες. Και αυτό οφείλουμε να το υπερασπιστούμε.
Άλλωστε, η λειτουργία των θεάτρων θα έπρεπε πάνω απ’ όλα να είναι πολιτική επιλογή και απόφαση της Κυβέρνησης και να μην υπαγορεύεται από τις οριζόντιες και ισοπεδωτικές πολλές φορές προτάσεις των επιδημιολόγων.
Μέσα σε αυτό το δυσμενές περιβάλλον, η ελληνική θεατρική παραγωγή συνθλίβεται στην προσπάθειά της να επιβιώσει.
Η επιβίωση του θεατρικού κλάδου ως οικονομικού μεγέθους καθίσταται πλέον σχεδόν αδύνατη.
Ο χώρος του Πολιτισμού και ειδικότερα του θεάτρου ξεψυχάει.
Η Πολιτεία έχει χρέος να στηρίξει έμπρακτα το χώρο του ελληνικού θεάτρου και το σύνολο της ελληνικής πολιτιστικής παραγωγής, επενδύοντας στον αναπτυξιακό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει στην εθνική οικονομία το θέατρο, όπως έπραξαν πλήθος κυβερνήσεις άλλων ευρωπαϊκών χωρών, βάσει ενός αναπτυξιακού σχεδίου.
Ζητάμε
– Η Ελληνική Πολιτεία να διατηρήσει ανοιχτά τα θέατρα, ως ασφαλείς χώρους συνάθροισης, στο βαθμό που δεν εφαρμόζεται ολικό lockdown.
– Όσο διαρκεί η πανδημία, οι θεατρικές παραγωγές που λειτουργούν να επιδοτούνται με αποζημίωση που ισούται με το 40% των – βάσει αδείας – θέσεων της αίθουσας.
– Να αποζημιωθούν οι παραγωγές που σταμάτησαν λόγω κυβερνητικής απόφασης (12 Μαρτίου, 20 Σεπτεμβρίου και 3 Νοεμβρίου) με δίκαια και ασφαλή κριτήρια, που να προκύπτουν από τη διαφορά των εσόδων από το 2019 στο 2020.
– Να αποζημιωθούν οι αίθουσες που έκλεισαν με κυβερνητική εντολή ή που είναι αδύνατον να λειτουργήσουν με τα αυστηρά υγειονομικά πρωτόκολλα, με το 20% της δυναμικότητας τους βάσει νόμιμης άδειας.
– Να αποζημιωθούν οι παραστάσεις που ακυρώθηκαν από δήμους και περιφέρειες, χωρίς κρατική εντολή.
– Να καταρτιστεί από την κυβέρνηση, σε συνεργασία με τους εκπροσώπους θεατρικών φορέων, σχέδιο στήριξης και ανάπτυξης του ελληνικού θεάτρου.
Η ΕΝΘΕΠΑ – Ένωση Θεατρικών Παραγωγών – προσπαθεί από την ημέρα που συστάθηκε να αναδείξει τα προβλήματα του θεατρικού χώρου, να μελετήσει και να προτείνει λύσεις, ώστε αυτός ο χώρος να επιβιώσει με τις λιγότερες πληγές από την πανδημία.
Επιπλέον, η ΕΝΘΕΠΑ προσπαθεί να συμβάλει στη δημιουργία ενός υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος, με τη θέσπιση κανόνων λειτουργίας της θεατρικής παραγωγής, που επιβάλλουν την υγιή συνύπαρξη εργαζομένων εργοδοτών.
Ένωση Θεατρικών Πραγωγών
(Σωματείο αναγνωρισμένο με την υπ’ αριθμόν 351/2020 απόφαση του Ειρηνοδικείου Αθηνών)
