Εσείς τι γλυκό φάγατε την περίοδο των Χριστούγεννων;
Σας ευχόμαστε Καλά Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά και σας προσκαλούμε σε ένα γλυκό ταξίδι γεύσεων από διάφορες χώρες του κόσμου, για να δείτε τι φτιάχνουν για τις γιορτινές μέρες των Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς. και τις ρίζες τους στο χρόνο.
Τι σχέση έχουν μια αγγλική πουτίγκα και οι δώδεκα Απόστολοι ή ένα γερμανικό φρουτόψωμο, απαγορευτικό στο βούτυρο και ο Πάπας; Πώς σχετίζονται ένα κούτσουρο, ένα γαλλικό γλυκό και το χειμερινό ηλιοστάσιο, ή το ελληνικό μελομακάρονο και ο μακαρίτης;
Απαντήσεις σε όλα αυτά και περισσότερα, διαβάστε παρακάτω, σε ένα σύντομο ταξίδι γεύσεων σε μέρη πολλά και μακρινά…
Χριστουγεννιάτικη πουτίγκα – Αγγλία
Στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία η Χριστουγεννιάτικη πουτίγκα είναι μέρος του παραδοσιακού Χριστουγεννιάτικου δείπνου, με ρίζες της να φτάνουν στη μεσαιωνική Αγγλία.
Ξέρατε ότι…
Ονομάζεται επίσης πουτίγκα δαμάσκηνου (plum pudding), παρόλο που δεν περιέχει δαμάσκηνα, αλλά άλλα αποξηραμένα φρούτα, καθώς η λέξη plum (δαμάσκηνο) στην προ-Βικτωριανή εποχή αναφερόταν σε σταφίδες.
Ψάχνοντας στους μύθους την αλήθεια…
Ένας από τους μύθους όσον αφορά τον συμβολισμό της πουτίγκας είναι ότι παραδοσιακά περιείχε 13 συστατικά, τα οποία συμβόλίζαν τον Χριστό και τους Δώδεκα Αποστόλους και ότι κάθε μέλος της οικογένειας με τη σειρά ανακάτευε το μείγμα από την ανατολή προς τη δύση, τιμώντας έτσι το ταξίδι των τριών Μάγων που έκαναν προς την κατεύθυνση αυτή μετά τη γέννηση του Χριστού. Ωστόσο, οι συνταγές της πουτίγκας εμφανίζονται κυρίως μετά τον 17ο αιώνα.Το 1714, σύμφωνα με μια από τις εκδοχές της ιστορίας της Χριστουγεννιάτικης πουτίγκας είναι, ότι ο βασιλιάς Γεώργιος Α’ (ο “βασιλιάς της πουτίγκας”) ζήτησε να σερβιριστεί η πουτίγκα δαμάσκηνου για το πρώτο του βασιλικό Χριστουγεννιάτικο γεύμα στην Αγγλία.
Τρόπος παρασκευής
Η συνταγή περιλαμβάνει τα υλικά που παραδοσιακά ήταν ακριβά και πολυτελή, όπως διάφορα αποξηραμένα φρούτα, λίπος και γλυκά μπαχαρικά, που είναι πολύ
σημαντικά για να επιτευχθεί το διακριτικό και τόσο πλούσιο άρωμά της. Το χρώμα της είναι πολύ σκούρο, προς το μαύρο. Tο περιχύνουν με χυμό από εσπεριδοειδή, μπράντι ή κάποιο άλλο αλκοόλ και το μαγειρευουν στον ατμό. Τέλος, το περιλούζουν με μπράντι (ή ρούμι) και το καίνε. Καίγεται με μια ωραία γαλάζια φλόγα, και τότε μόνο είναι έτοιμο για σερβίρισμα στο Χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Με το που είναι έτοιμο, το διακοσμούν με ελαιόπρινο και το σερβίρουν στο τραπέζι όσο οι καλεσμένοι χειροκροτούν.
Όλη η διαδικασία αυτή την καθιστά την πουτίγκα πολύ γιορτινή και πολύ ζεστή και δικαίως είναι το γλυκό σύμβολο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς.Η Χριστουγεννιάτικη πουτίγκα διατηρείται πολύ καλά, για αυτό και πολλές οικογένειες κρατούν ένα κομμάτι για μια άλλη γιορτή, όπως το Πασχα, και το σερβίρουν τότε.
Stollen από Γερμανία
Το Stollen είναι ένα παραδοσιακό γερμανικό φρουτόψωμο με καρύδια , μπαχαρικά και ζαχαρωμένα φρούτα, με επικάλυψη ζάχαρης άχνης ή με γλάσο ζάχαρης.
Σερβίρεται παραδοσιακά τα Χριστούγεννα και λέγεται επίσης Weihnachtsstollen (από Weihnachten- Χριστούγεννα στα γερμανικά) ή Christstollen (από Χριστό).
Το Stollen μοιάζει με κεικ, και φτιάχνεται από μαγιά, νερό και αλεύρι, και συνήθως περιέχει και ζαχαρωμένο ξύσμα από πορτοκάλι και κίτρο. Περιέχει επίσης αποξηραμένα πορτοκάλια ή άλλα εσπεριδοειδή, σταφίδες, αμύγδαλα, και διάφορα μπαχαρικά, όπως κανέλα και κάρδαμο, και μάρτζιπαν.
Το πρώιμο Stollen ήταν φτιαγμένο διαφορετικά. Περιείχε βρώμη, αλεύρι και νερό μόνο.
Ξέρατε ότι…
Για πρώτη φορά φτιάχτηκε για τα Χριστούγεννα το 1545 στη Σύνοδο του Τρέντο (Οικουμενική Σύνοδος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας) και περιείχε αλεύρι, μαγιά, λάδι και νερό. Ήταν νηστίσιμο, καθώς πριν τα Χριστούγεννα ήταν περίοδος νηστείας. Το κεικ ήταν άγευστο και πολύ σκληρό, επειδή οι αρτοποιοι απαγορευόταν να χρησιμοποιήσουν βούτυρο, καθώς το λάδι ήταν ακριβό και δυσκολοπρόσιτο! Το γεγονός αυτό προσπάθησαν να αλλάξουν ο εκλέκτορας της Σαξονίας ο Ερνέστος και ο αδερφός του ο δούκας Αλβέρτος το 15ο αιώνα, όταν έγραψαν μια επιστολή στον Πάπα στη Ρώμη.
Η επιστολή απορρίφθηκε, και χρειάστηκε να πεθάνουν άλλοι πέντε Πάπες, πριν τελικά ο έκτος, o Πάπας Ιννοκέντιος Η΄ επέτρεψε να χρησιμοποιηθεί το βούτυρο, αντί για λάδι, και μόνο στον Εκλέκτορα και την οικογένειά του!
Όλοι οι άλλοι έπρεπε να πληρώσουν φόρο για να μπορούν να αντικαταστήσουν το λάδι με βούτυρο!
Με το πέρασμα των αιώνων το άγευστο ψωμί έγινε όλο και πιο γλυκό και πλούσιο σε συστατικά και πολύ αγαπημένο όχι μόνο στη Γερμανία, αλλά και σε άλλες χώρες.
Πανετόνε της Ιταλίας
Το Ιταλικό γλυκό ψωμί, με καταγωγή από το Μιλάνο, το Πανετόνε, παραδοσιακά φτιάχνεται για τα Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά και είναι πολύ γνωστό και αγαπημένο και στην Ελλάδα.
Έχει σχήμα τρούλου και είναι 12-15 εκ. για ένα πανετόνε 1 κιλού. Περιέχει ζαχαρωμένο ξύσμα από πορτοκάλια, λεμόνια ή κίτρο, όπως επίσης και σταφίδες. Η παρασκευή του είναι αρκετά χρονοβόρα διαδικασία, που μπορεί να πάρει και μέρες, επειδή αφήνουν τη ζύμη να ξεκουραστεί και να φουσκώσει μερικές φορές κατά την περίοδο αυτή. Στο γεγονός αυτό και οφείλεται η χαρακτηριστική του αφράτη υφή.
Σήμερα τα πανετόνε φτιάχνονται και με σοκολάτα ή σκέτα, για λάτρεις σοκολάτας ή της απλότητας.
Τα πανετόνε συνήθως σερβίρονται μαζι με ζεστά ροφήματα ή γλυκό κρασί. Σε κάποιες περιοχές της Ιταλίας σερβίρεται με κρέμα μασκαρπόνε (ιταλικό μαλακό τυρί) και με γλυκό λικέρ, όπως το amaretto.
Ξέρατε ότι…
Οι ρίζες του Πανετόνε φτάνουν ακόμα και την αρχαία Ρώμη, όταν οι αρχαίοι Ρωμαίοι γλύκαιναν το ζυμωτό κεικ με μέλι. Υπάρχουν διάφοροι μύθοι που σχετίζονται με τη δημιουργία του Πανετόνε, το ένα εκ των οποίων αφορά την τύχη ενός λαντζιέρη. Ο μάγειρας του Λουδοβίκου Ιλ Μόρο έπρεπε να φτιάξει έναν πολυτελή Χριστουγεννιάτικο δείπνο για καλεσμένους στο δείπνο ευγενείς του Μιλάνου. Δυστυχώς ή ευτυχώς, το κεικ που είχαν ετοιμάσει ξεχάστηκε στο φούρνο και κάηκε.
Βλέποντας την απόγνωση του μάγειρα, ο μικρός λαντζίερης, ο Toni, είπε στον μάγειρα ότι είχε φτιάξει το πρωί ένα κέικ με ό,τι είχε απομείνει στην αποθήκη τροφίμων (αλεύρι, βούτυρο, αυγά, ξύσμα κίτρου και σταφίδες). Του πρότεινε λοιπόν να το σερβίρει αυτό αντί του καμμένου κέικ για το δείπνο. Ο μάγειρας, για την καλή του τύχη, συμφώνησε, παρόλο που ήταν πολύ αγχωμένος και κοιτούσε να δει κρυφά τις αντιδράσεις των καλεσμένων. Διαπίστωσε, όμως, ότι όλοι ήταν τόσο πολύ ενθουσιασμένοι, που ο δούκας ήθελε να μάθει το όνομα του κεικ. Τότε ο μάγειρας αποκάλυψε το μυστικό και είπε ότι η συνταγή ανήκει στον Τόνι, “L’è ‘l pan del Toni”, και από τότε ονομάστηκε “pane di Toni“, (που σημαίνει “Ψωμί του Τόνι”), ή “panettone”, όπως το ξέρουμε και αγαπάμε σήμερα.
Στην ιστορία επίσημα έχει εμφανιστεί από τον 16ο αιώνα ως Χριστουγεννιάτικο ψωμί. Και από τότε απολαμβάνουμε το Πανετόνε για τα Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά.
Buche de Noel της Γαλλιας
Το bûche de Noël ή Yule log (που σημαίνει – κορμός Χριστουγέννων ( Yule- Χριστουγεννα , log- κούτσουρο/ κορμός), είναι ένα παραδοσιακό γλυκό, χριστουγεννιάτικο κέικ, που σερβίρεται παραδοσιακά στη Γαλλία, αλλά και σε άλλες γαλλόφωνες χώρες για τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά. Φτιαγμένο από
παντεσπάνι, που τυλίγεται σε ρολό, μοιάζει με πραγματικό κούτσουρο σε μινιατούρα. Συνήθως φτιάχνεται από παντεσπάνι, που λέγεται genoise, από Γένοβα δηλαδή, έχει κίτρινο χρώμα, και είναι γλασαρισμένο από μέσα και έξω με σοκολατένια βουτυρόκρεμα. εσπρέσο ή κάποιο λικέρ. Υπάρχουν όμως και άλλες παραλλαγές, που είναι επίσης πολύ αγαπημένες , όπως το σοκολατένιο παντεσπάνι με γκανάς σοκολάτας και γλάσο αρωματισμένο με
Σας έτρεξαν τα σάλια; Τα δικά μας έτρεξαν πολύ, γι αυτό ας βυθιστούμε λίγο στην ιστορία πίσω από το bûche de Noël ή Χριστουγεννιάτικο κορμό.
Πίσω στην παράδοση…
Πριν την επέκταση του Χριστιανισμού, πολλές πολυθεϊστικές θρησκείες έκαιγαν έναν κορμό για μερικές μέρες ως προσφορά στους θεούς, για να εξασφαλίσουν καλή σοδειά για την ερχόμενη χρονιά.
Για πολλούς αιώνες επικράτησε το έθιμο αυτό. Έκαιγαν λοιπόν ένα μεγάλο κούτσουρο για τα Χριστούγεννα, το οποίο έπρεπε να καεί πολύ αργά, τουλάχιστον για 3 μέρες, αλλά το ιδανικό ήταν οι 12 μέρες, όσο διαρκούσε ο κύκλος πριν την πρωτοχρονιά.
Η γαστρονομική αυτή παράδοση έχει συνδεθεί με την τελετή του εορτασμού του χειμερινού ηλιοστασίου. Το έθιμο αυτό έχει καταγραφεί από τον μεσαίωνα, ενώ έχει κληρονομηθεί από διάφορα παγανικά έθιμα.
Piernik ή Toruń gingerbread από Πολωνία
Το gingerbread από Τόρουν είναι πολύ παραδοσιακά μπισκότα σε διάφορα σχήματα και φτιάχνονται από αρτοποιούς του Τόρουν ( πόλη στην Πολωνία, γενέτειρα
Ζυμώνεται με χέρι από αλεύρι, νερό, γάλα, μέλι και μπαχαρικά σε συγκεκριμένες αναλογίες, και πρέπει να ψηθεί σε συγκεκριμένη θερμοκρασία. Για πολλούς αιώνες οι αρτοποιοί από άλλες πόλεις προσπαθούσαν να αντιγράψουν την συνταγή των gingerbread από Τόρουν, αλλά ποτέ δεν το κατάφεραν.
Οι αρτοποιοί προστάτευαν τις συνταγές τους με πολύ προσοχή, και μόνο μετά από χρόνια και πολύ εμπειρία μεταφέρανε την γνώση αυτή στους καινούργιους υπαλλήλους, οπότε ο δρόμος από μαθητευόμενο σε αρτοποιό ήταν μακρής και περίπλοκος.
Turrón Από Ισπανία
Είναι παραδοσιακά χριστουγεννιάτικο ισπανικό γλυκό με μέλι, ψημένα αμύγδαλα και ασπράδια αυγών. Παραδοσιακά φτιάχνετε σε σχήμα παραλληλογράμμου ή στρογγυλού κεικ και θεωρείται Χριστουγεννιατικο γλυκό στην Ισπανία και στις άλλες ισπανόφωνες χώρες. Μοιάζει πολύ με το ελληνικό μαντολάτο. Η βασική παραγωγή στην Ισπανία είναι στις περιοχές του Alicante και Valencia. Το Turron έχει ποικιλία γεύσεων και ειδών, με βασική διαφοροποίηση να είναι μεταξύ σκληρού και μαλακού. Το σκληρό ονομάζεται Turrón de Alicante και το μαλακό ονομάζεται Turrón de Jijona,
Ξέρατε ότι …
Οι ρίζες του Turron πιστεύεται πως προέρχονται από την αραβική χερσόνησο, και ότι οι άραβες φέρανε το γλυκό αυτό στη Μεσόγειο, κυρίως στη Ισπανία και την Ιταλία, καθώς για πρώτη φορά συναντάμε μια λιχουδιά με όνομα ‘turun’ σε ένα έγγραφο του 11ου αιώνα ‘De medicinis et cibis semplicibus’ γραμμένο από έναν Αραβα γιατρό.
Το ισπανικό Turron γεννήθηκε νότια στο βασιλειο της Valencia περίπου τον 15ο αιώνα. Και σήμερα η Ισπανία είναι από τους βασικότερους παραγωγούς του αμυγδαλωτού αυτού και του μάρτζιπαν σε όλο τον κόσμο.
Pavlova από την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία
Το επιδόρπιο με βάση τη μαρέγκα είναι ένα γλυκό που παραδοσιακά σερβίρεται την περίοδο των εορτών των Χριστουγέννων στην Αυστραλία και την Νέα Ζηλανδία. Είναι περισσότερο καλοκαιρινό γλυκό, καθώς τα Χριστούγεννα στο νότιο ημισφαίριο είναι το καλοκαίρι. Εχει τραγανή κρουστα απο έξω, ενώ στο εσωτερικό είναι μαλακό και ελαφρύ. Καλύπτεται από πάνω με σαντιγί και φρούτα, όπως φράουλες, ακτινίδια και passion fruit.
Ξέρατε ότι…
Το Όνομά του πήρε από διάσημη Ρωσίδα μπαλαρίνα Anna Pavlova και δημιουργήθηκε προς τιμήν της μετά από τη μια εκ των περιοδειών της στην Αυστραλία ή τη Νέα Ζηλανδία γύρω το 1920. Η ταυτότητα του δημιουργού μέχρι τώρα αποτελεί αντικείμενο διαφωνιών μεταξύ των δύο χωρών που συνεχίζεται εδώ και πολλές δεκαετίες, ενώ παράλληλα είναι πολύ παραδοσιακό και πολύ αγαπημένο και στις 2 χώρες. Και έτσι είναι πολύ παραδοσιακό και πολύ αγαπημένο όσο στην Αυστραλία, τόσο και στην Νέα Ζηλανδία.
Μελομακάρονα από την Ελλάδα
Γιορτές χωρίς μελομακάρονα δεν υπάρχουν. Τα βασικά συστατικά είναι το αλεύρι, σιμιγδάλι, χυμό και ξύσμα πορτοκαλιού, κονιάκ, κανέλα, λάδι και μέλι.
Ξέρατε ότι…
Ο πρόγονος των σημερινών και πολυαγαπημένων μας μελομακάρονων ήταν η μακαρία, που ήταν η λεγόμενη ψυχόπιτα, ένα μικρό ψωμάκι, που στο σχήμα του έμοιαζε με το σύγχρονο μελομακάρονο, το οποίο το μοιράζανε μετά την κηδεία. Το πώς κατέληξε να γίνει σύμβολο εορτών των Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς, θα μείνει ίσως για πάντα χαμένο στην ιστορία, αλλά το μόνο σίγουρο είναι πως κάποιος δοκίμασε τις μακαρίες με μέλι, τις λάτρεψε και εμείς κληρονομήσαμε τα αγαπημένα μας μελομακάρονα.
