Ένα άρθρο γνώμης πάνω στο παιχνίδι που δίχασε όλο το gaming community και ψηφίστηκε το Game of The Year του 2020.
Ήθελα σχεδόν από τη μέρα που τερμάτισα αυτό το παιχνίδι να κάτσω να βάλω τις σκέψεις και τα συναισθήματά μου σε μία σειρά, αλλά ποτέ δεν τα κατάφερα. Είπα «κάνε υπομονή, θα τα πεις όλα μαζί μόλις βρεθεί η αφορμή».
Η αφορμή βρέθηκε φυσικά και δεν είναι άλλη από την ολοκλήρωση της τελετής απονομής των «The Game Awards 2020». Ξέρω, πως πολλοί δεν τα παίρνουν στα σοβαρά, καθώς τα θεωρούν κάτι σαν τα Oscar και δεν τους αδικώ, αφού και εγώ έχω διαφωνήσει στο παρελθόν με τις αποφάσεις τους. Αλλά αυτή τη φορά τα πράγματα για μένα είναι πολύ διαφορετικά.
Επαναλαμβάνω, αυτή ήταν απλά η αφορμή για να γράψω τις γραμμές που διαβάζετε τώρα, άσχετα αν συμφωνώ με τις επιλογές των βραβείων. Στην τελική, αν μιλήσουμε αντικειμενικά, όταν ένα παιχνίδι κερδίζει 7 (!) βραβεία μαζί και σπάει ρεκόρ περισσότερων βραβείων στην ιστορία των Game Awards από το 2013 μέχρι σήμερα, ε τότε κάτι πρέπει να έκανε πολύ καλά! Το δίκαιο έγινε πράξη, κατά τη γνώμη μου και για αυτό το λόγο χάρηκα που είδα το The Last of Us Part II να τα σαρώνει όλα. Γιατί το άξιζε!
Αρκετά όμως με αυτά, διότι έχουμε πολλά να αναλύσουμε προς υπεράσπιση ενός παιχνιδιού που μισήθηκε, χλευάστηκε και κρίθηκε λάθος από ένα μέρος του gaming community. Και σε αυτό το μέρος του community θέλω περισσότερο να μιλήσω, καθώς αυτοί που το αγαπήσατε το game όπως εγώ, ξέρω ότι θα συμφωνήσετε πάνω κάτω.
Να ξεκινήσω από τα βασικά, λέγοντας αυτό που λέω σε όλες τις παρέες με τις οποίες έχω συζητήσει αυτό το θέμα και έχουμε διαφωνήσει, ότι δηλαδή έχασαν την ουσία! Και δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο πολύ μπορεί να διαμορφώσει τον τρόπο σκέψης και την έκβαση συμπερασμάτων σε έναν άνθρωπο η απώλεια της ουσίας σε ένα παιχνίδι ή μία ταινία. Γιατί αν κρίνω από όλα όσα έχω ακούσει και διαβάσει για το The Last of Us Part II, όλοι αυτοί που το “έκραζαν”, το έκαναν είτε για τους λάθος λόγους είτε επειδή είχαν χάσει την ιστορία που ήθελε το παιχνίδι να πει.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν. (spoilers, duh!)
Ο Θάνατος του Joel
Ένας από τους κυρίως λόγους που πολλοί πήραν το game και την ιστορία του στραβά από την αρχή. Ο θάνατος ενός πολύ αγαπημένου μας χαρακτήρα από το πρώτο παιχνίδι, ενός χαρακτήρα με τον οποίο περάσαμε περίπου 16 ώρες περιπέτειας μαζί. Και αυτό το γεγονός ήρθε νωρίς, με το «καλημέρα» σχεδόν.
Όλοι ξέραμε βαθιά μέσα μας, είτε επειδή είχαν βγει spoilers λίγο καιρό πριν κυκλοφορήσει το παιχνίδι είτε επειδή απλά έβγαζε λογική, πως ο Joel θα μας αφήσει. Αλλά λίγοι περίμεναν, πως αυτό θα συνέβαινε από νωρίς. Εξάλλου, το trailer του Last of Us ήταν εντελώς παραπλανητικό.
Οι «κραυγές» του κοινού άρχισαν για μία πληθώρα λόγων. Ένας βασικός ήταν, όχι μόνο ο θάνατός του, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο συνέβη («τον ξεφτίλισαν» είπαν πολλοί) ή το γεγονός πως «δεν ήταν του χαρακτήρα του» να μπει σε ένα σπίτι γεμάτο αγνώστους ή να σώσει εξ αρχής την Abby, αφού ο Joel δεν εμπιστευόταν ποτέ κανέναν.
Και εξηγώ. Ο Joel, όπως καταλαβαίνουμε από τα flashbacks αργότερα με την Ellie, στα χρόνια που ζουν στο Jackson, έχει αλλάξει πολύ τρόπο ζωής. Δεν είναι πια κυνηγός, δεν είναι πια στυγνός δολοφόνος, δεν παλεύει πια κάθε μέρα για να επιβιώσει, είναι πατέρας και ζει ειρηνικά. Αυτό τον έχει κάνει να σκέφτεται και να ζει πολύ διαφορετικά από ό,τι πριν. Καλώς ή κακώς, ο χαρακτήρας του έχει αλλάξει, όσο κι αν αυτό σε πολλούς δεν άρεσε. Και είναι αυτό που του κόστισε τη ζωή.
Κάπως έτσι και σώζει την Abby και την εμπιστεύεται (αναγκαστικά σχεδόν), ακολουθώντας την στη μανσιόν με τους φίλους της και μπαίνει σε έναν χώρο με τόσους αγνώστους, εντελώς απονήρευτος. Ήταν η πρώτη φορά που τον βλέπαμε τόσο αφελή και η τελευταία.
Εκείνη τη στιγμή, νωρίς στο παιχνίδι, μπορεί να μην έβγαζε ούτε σε εμένα ούτε σε κανέναν νόημα οι πράξεις του. Αλλά μακροπρόθεσμα, οι απορίες λύθηκαν. Τα flashbacks έχουν όλες τις απαντήσεις που κανείς χρειάζεται για να καταλάβει πόσο έχει εξελιχθεί/αλλάξει ο χαρακτήρας του από τον αμείλικτο κυνηγό που θυμόμασταν. Και άμα κάποιος ακόμα το αρνείται, ας θυμηθεί όλες του τις μεγάλες στιγμές (flashbacks) τα χρόνια που πέρασαν, από τη στιγμή που έσωσε την Ellie μέχρι τη στιγμή του θανάτου του.
Ο Neil Druckmann και η ομάδα του, πάντως, κατάφεραν σε αυτή την καθοριστική σκηνή ακριβώς αυτό που ήθελαν. Ακόμα και με αυτούς που “φώναζαν” πως όλο αυτό ήταν λάθος!
Μας έκαναν να νιώσουμε θυμό, λύπη, πείσμα και μίσος, καθώς χάσαμε έναν αγαπημένο χαρακτήρα τόσο βίαια και άδοξα. Και όσοι θεωρούν πως το timing του χαμού του Joel ήταν λάθος, πρέπει να σκεφτούν ξανά, διότι είναι το μόνο «βίαιο γεγονός» (όπως έγραφε η περιγραφή του παιχνιδιού) στην ουσία που θα μπορούσε να οδηγήσει την Ellie σε ένα ασταμάτητο κυνήγι εκδίκησης και συναισθηματικού roller coaster, όπως και συνέβη. Γιατί ο θάνατος της Dina, δεν θα «τάραζε τα νερά» τόσο, αφού δεν είχαμε προλάβει να τη μάθουμε.
Και έρχομαι στο θέμα του ρεαλισμού και της σκληρής πραγματικότητας, δύο πράγματα που ακολούθησε πιστά η Naughty Dog γράφοντας την ιστορία.
Ήταν φυσικό και επόμενο ο Joel να πεθάνει. Φτάνει να θυμηθεί κανείς πόσα άσχημα πράγματα έκανε επί είκοσι χρόνια για να επιβιώσει εν μέσω της επιδημίας και πόσους πολλούς ανθρώπους πλήγωσε και σκότωσε. Αργά ή γρήγορα, κάποιος θα ερχόταν για εκδίκηση, κάποιος θα τον αναζητούσε. Και αυτό είναι κάτι που αποδέχτηκα πολύ γρήγορα, όσο και αν με πονούσε.
Συμφωνώ εν μέρει, στο γεγονός πως πέθανε πολύ άδοξα και άσχημα. Αλλά γυρνάω στο προηγούμενο επιχείρημα. Είχε προκαλέσει τεράστιο πόνο στην Abby, άσχετα που μέχρι να δούμε το backstory της δεν το καταλαβαίναμε. Της πήρε τον μπαμπά της και αυτή επί χρόνια δεν ήθελε τίποτα περισσότερο από το να τον βρει και να τον σκοτώσει βάναυσα. Οπότε, στα δικά μου μάτια, ακόμα και αυτή η πράξη είχε λόγο που συνέβη. Διότι είναι ένας μεγάλος λόγος που νιώσαμε τόσο μίσος προς το πρόσωπο της Abby, κάτι που θα βοήθαγε στη συνέχεια του story και στο «ασανσέρ» συναισθημάτων που μας δημιουργήθηκε.
Η αλλαγή της Ellie και το κυνήγι της για εκδίκηση
Τίποτα δεν έμελλε να είναι ίδιο για την πρωταγωνίστριά μας από εκεί και έπειτα. Ήταν «λαβωμένη» ψυχολογικά για πάντα. Έχασε τον άνθρωπο που είχε σαν πατέρα και μάλιστα μπροστά στα μάτια της.
Μέρα με τη μέρα στην περιπέτειά της στο Seattle, η Ellie αλλάζει. Κάνει πράγματα που πιθανότατα ποτέ δεν θα έκανε πριν. Είναι επικεντρωμένη σε ένα και μόνο πράγμα, στην εκδίκηση. Και αυτό είναι που την χαρακτηρίζει σε όλη σχεδόν τη διάρκεια της ιστορίας. Δεν υπήρχε πια το χαρούμενο κορίτσι του «χαβαλέ» που ξέραμε, αφού η «πληγή» της ήταν πολύ φρέσκια ακόμα και επένδυσε στο μίσος για να την γιατρέψει. Κατηγορούσε την Abby που όχι μόνο της πήρε τον ψυχικό της πατέρα, αλλά και που της στέρησε την ευκαιρία να τον συγχωρέσει για τα μεγάλα του λάθη!
Το πρώτο «σοκ» το παθαίνει όταν αναγκάζεται να βασανίσει μέχρι θανάτου τη φίλη της Abby, τη Nora και το ακόμα μεγαλύτερο όταν σκοτώνει τον Owen και την έγκυο Mel, σε μία πράξη αυτοάμυνας.
Η φάση με τη Nora είναι στην ουσία η πρώτη φορά που βλέπουμε την Ellie να δρα τόσο άψυχα και βάναυσα. Εξού και η μετά κατάστασή της που δεν μπορεί ούτε και η ίδια να συνειδητοποιήσει πόσο μακριά έφτασε για να πετύχει το στόχο της. Ήταν πια ικανή για τα πάντα. Στις μέρες της στο Seattle, βγήκε τόσες πολλές φορές εκτός εαυτού που κανείς θα έλεγε πως την άλλαξε ολοκληρωτικά. Και είναι μεγάλη αλήθεια…
Τόσο ο τρόπος που σκότωσε τη Nora, όσο και το ότι σκότωσε μία έγκυο γυναίκα (ακόμα και αν δεν το ήξερε πως ήταν έγκυος) ήταν δύο καθοριστικές στιγμές για την Ellie. Δύο στιγμές που τη στιγμάτισαν και που κατά βάθος μπορεί να τις μετάνιωσε.
Και φτάνουμε στη σκηνή-κλειδί όλου του παιχνιδιού. Η Abby εντελώς απροσδόκητα τους επιτίθεται στο θέατρο, σκοτώνει τον Jesse και ζητά εξηγήσεις για τις ζωές των φίλων της που είδε να έχουν χαθεί από τα χέρια της Ellie και του Tommy.
Η ιστορία παύει εκεί και μας πάει μερικά χρόνια πίσω, με την Abby…
Η ιστορία της Abby
Και εδώ έρχεται το δεύτερο κομβικό σημείο στο οποίο πολλοί θύμωσαν και αντέδρασαν σε μεγάλο βαθμό. Ξαφνικά, το παιχνίδι τους αναγκάζει να παίξουν με τον “κακό” της υπόθεσης, με το άτομο που εσκεμμένα μας έβαλαν από την αρχή να αντιπαθήσουμε. Και εδώ που αρκετοί έριξαν στην ιστορία «άκυρο» και όλοι έστω λίγο ξενέρωσαν, η συνέχεια έμελλε να εκπλήξει…
Μπορώ εύκολα να χαρακτηρίσω επαναστατικό αυτό που έκανε ο Druckmann σε αυτή τη φάση της ιστορίας. Όχι μόνο διακόπτει μία καθοριστική σκηνή, αλλά σε βάζει να παίξεις με τον θεωρητικά πιο μισητό χαρακτήρα του παιχνιδιού.
Δεν πιστεύω, πως υπήρξε άνθρωπος που δεν ήταν “ξενερωμένος” όταν συνειδητοποίησε πως θα πρέπει να παίξει πολλές ώρες με την Abby. Αν υπήρξαν, θα ήταν ελάχιστοι. Και επειδή πρόκειται για την Abby, αλλά και επειδή διακόπηκε η σκηνή στο θέατρο.
Κι όμως, όσο πέρναγε η ώρα άρχισα να καταλαβαίνω τον λόγο που έγινε αυτή η κίνηση. Ο Neil Druckmann είπε χαρακτηριστικά πριν κυκλοφορήσει το παιχνίδι πως: «Δεν υπάρχουν ήρωες και κακοποιοί, καλοί και κακοί στην ιστορία. Υπάρχουν οπτικές γωνίες ανθρώπων».
Και αυτό ακριβώς θέλει να σου περάσει στην ιστορία της Abby. Σου δείχνει κάθε δυσκολία που έχει υποστεί, τις σχέσεις της με τον Owen, τον πατέρα της και τους φίλους της. Προσπαθεί να σε κάνει να την νιώσεις, να την καταλάβεις. Να δείξεις κατανόηση στις πράξεις της. Άλλοι το κατάφεραν αυτό, άλλοι όχι. Δεν έχει, όμως, πολλή σημασία, γιατί όπως το βλέπω εγώ, η όλη κίνηση από τους συγγραφείς ήταν πανέξυπνη και σε οδήγησαν εκεί που ήθελαν. Στο να νιώσεις έστω την ελάχιστη συμπόνοια…
Η εξέλιξη του χαρακτήρα της ξεκινάει άμεσα. Από την πρώτη μέρα της στο Seattle. Αυτό λάτρεψα στην ιστορία της! Τη σώζουν δύο παιδιά που ανήκαν μέχρι πρότινος στους Scars (Lev και Yara) και με τη σειρά της τα σώζει και αυτή. Στα πρόσωπά τους βρίσκει την εξιλέωση που δείχνει να έψαχνε. Διότι μην μπερδεύεστε, η Abby δεν είναι καθόλου περήφανη για τις πράξεις της.
Μέσω των δικών της flashback και των τωρινών γεγονότων, βλέπουμε τις ανθρώπινες αδυναμίες της (π.χ. υψοφοβία), τα πραγματικά της προσωπικά προβλήματα, την ευαίσθητη πλευρά της και κυρίως τους λόγους για τις πράξεις της.
Μόνο το γεγονός πως αποφασίζει να δώσει τα πάντα για την προστασία των δύο παιδιών (μέχρι και που προδίδει τους Wolf) δείχνει την ανθρωπιά και τη θέλησή της να κάνει κάτι πραγματικά μεγάλο για κάποιον που νοιάζεται. Για πολλούς παρέμενε το ίδιο αντιπαθητική και δεν τη “χώνεψαν” ποτέ. Αλλά κανένας δεν μπορεί να αρνηθεί την εξαιρετική εξέλιξη χαρακτήρα, το πόσα θυσίασε για χάρη δύο παιδιών και το πόσο δύσκολα πέρασε τις δικές της τρεις μέρες στο Seattle.
Και θέλετε να το δούμε λίγο αντικειμενικά;
Αυτή μπορεί να σκότωσε το Joel, αλλά ο Tommy και η Ellie σκότωσαν όλους τους φίλους της, μερικά από τα πιο κοντινά της πρόσωπα. Θα μου πεις βέβαια «δεν μας νοιάζει, γιατί δεν τους ξέραμε καλά, ούτε είχαμε κάποια ιδιαίτερη σύνδεση με τους χαρακτήρες». Ναι, συμφωνώ. Όμως, και πάλι, προσπαθήστε να το δείτε από την πλευρά της. Εκεί είναι όλη η μαγεία. Να καταφέρεις να δεις τα πράγματα και τα γεγονότα από τη δική της οπτική γωνία. Και τότε ίσως κατανοήσεις πολλά. Ίσως κατανοήσεις πόσα πολλά έχει χάσει και πόσο έχει πονέσει η ίδια. Ασχέτως αν εμείς αγαπάμε τους χαρακτήρες του Joel και της Ellie (και αυτό δεν αλλάζει).
Έχοντας περάσει τα πάνδεινα αυτές τις τρεις ημέρες και έχοντας δει τουλάχιστον τρεις φίλους της (και το σκύλο της) νεκρούς στο μονοπάτι της, βρίσκει την Ellie, τον Tommy, τον Jesse και τη Dina και επιτέλους επιστρέφουμε σε μία από τις σημαντικότερες σκηνές του game, αναμένοντας κάτι επικό!
Έπεται συνέχεια στο 2ο μέρος…