Η Ελίνα Μάνθα είναι μια Αρτινή αθλήτρια γεμάτη αγάπη και πάθος για την κολύμβηση. Έχει πλήθος διακρίσεων, όπως την πρώτη θέση στο παγκόσμιο κύπελλο oceanman στα 10χμ ανοιχτής θαλάσσης, χρυσό μετάλλιο στα 200 μέτρα πεταλούδα στο πανελλήνιο πρωτάθλημα νεανίδων, δεύτερη θέση στο πανελλήνιο πρωτάθλημα ανδρών-γυναικών στα 10χμ ανοιχτής θαλάσσης και πολλά άλλα. Είναι μια κοπέλα αφοσιωμένη στους στόχους της και είναι παράδειγμα για κάθε αθλητή. Επίσης είναι ένας εξαιρετικός άνθρωπος με καθαρή σκέψη και με μεγάλη θέληση να μεταλαμπαδεύσει όσα ξέρει στα νέα παιδιά. Αυτή τη περίοδο τη βρίσουμε στο σύλλογο Αλκυονίς που στεγάζεται στο κολυμβητήριο Athinna Swimming Center στο Χαλάνδρι όπου προπονεί μια αγωνιστική ομάδα και παιδιά ακαδημιών. Είχαμε τη χαρά να μας παραχωρήσει μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη, όπου αποκαλύπτει τα κακώς κείμενα του αθλητισμού στην Ελλάδα, αλλά παράλληλα αναδεικνύει τα οφέλη της κολύμβησης.
Ελίνα από ποιά ηλικία ξεκίνησες να ασχολείσαι με την κολύμβηση;
Ξεκίνησα σε ηλικία 9 ετών και από τότε δεν σταμάτησα ποτέ.
Ποιά ήταν η αφορμή να ασχοληθείς επαγγελματικά με το άθλημα;
Πρώτη αφορμή ήταν ένας συμμαθητής μου που κολυμπούσε και αυτός και είχε ήδη κάποιες διακρίσεις και μου άρεσε όλη αυτή η καθημερινότητα που είχε με τους στόχους που έθετε. Παρ’ οτι ήμουν σε αυτή τη μικρή ηλικία, το ζήλεψα θετικά και έτσι ξεκίνησα. Μετά έβλεπα οτι μου άρεσε η διαδικασία της προπόνησης, η διαδικασία της βελτίωσης, άρχισα να αποκτώ μια πειθαρχία. Έβλεπα ό,τι μπορούσα να διαχειριστώ τον χρόνο μου καλύτερα σιγά-σιγά.
Από τους γονείς σου υπήρξε στήριξη;
Η στήριξη που έχω λάβει από τους γονείς μου είναι κάτι μεγαλειώδες. Μακάρι όλα τα παιδιά όταν κάνουν κάτι -όχι μόνο στο θέμα του αθλητισμού- να στηρίζονται όσο είχα την τύχη να στηρίζομαι εγώ από τους γονείς μου. Η πισίνα στην Άρτα όπου μέναμε, έκλεινε όλο το χειμώνα και οι γονείς μου με πήγαιναν για πέντε μήνες -όσο ήταν κλειστό το κολυμβητήριο της Άρτας- στα Γιάννενα για προπόνηση καθημερινά!
Ήταν Θερινή η πισίνα στον τόπο σου;
Κατέληξε να είναι Θερινή λόγω κακής διαχείρισης κι έτσι παγιώθηκε αυτό το καθεστώς που ισχύει μέχρι και σήμερα. Κλείνει για πέντε μήνες και έχει καταντήσει το άθλημα να είναι εποχιακό.
Αυτό απ’ ό,τι γνωρίζω συμβαίνει σε πολλούς δήμους της Ελλάδας.
Συμβαίνει σε πολλούς δήμους όπου τα κολυμβητήρια τυγχάνουν να είναι διαχείρισης των δήμων και όχι της περιφέρειας. Όπου τα κολυμβητήρια είναι δημοτικά, δυστυχώς υπάρχουν ανάλογα προβλήματα.
Ποιούς προπονητές έχεις ξεχωρίσει από αυτούς που σε ανέλαβαν;
Ο πρώτος προπονητής που συνεργάστηκα για έξι συναπτά χρόνια αλλά και αργότερα ήταν ο Φώτης Καραμουσαντάς με τον οποίο έχουμε εξαιρετική σχέση μέχρι και σήμερα. Τον θεωρώ οικογένεια πλέον.
Έπειτα όταν ήρθα στην Αθήνα και πήρα τη μεταγραφή μου στον Ποσειδώνα Ιλισίων, προπονητής μου ήταν ο κύριος Μάρκος Μανταλούφας. Πρόκειται για έναν από τους καλύτερους προπονητές διαχρονικά στην Ελλάδα και είμαι πολύ τυχερή που συνεργάστηκα με αυτόν τον άνθρωπο. Ο τελευταίος μου προπονητής τον οποίο θεωρώ έναν εξαιρετικό άνθρωπο-παιδαγωγό και πολύ εξελίξιμο προπονητή είναι ο κύριος Αλέξανδρος Μοράρης.
Ποιά χαρακτηριστικά πρέπει να έχει ένας προπονητής για να δώσει κίνητρα σε ένα παιδί ώστε να ασχοληθεί με τον αθλητισμό;
Ο προπονητής αρχικά πρέπει να λειτουργεί ως παιδαγωγός. Δεν μπορούμε να μιλήσουμε για συγκεκριμένα χαρακτηριστικά από τη στιγμή που το κάθε παιδί είναι διαφορετικό. Άρα χρήζει και διαφορετικής μεταχείρισης. Αυτό που πρέπει να έχει ένας προπονητής κατά τη γνώμη μου, είναι οτι πρέπει να προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες και την καθημερινότητα του κάθε παιδιού γιατί μην ξεχνάμε ότι πέρα από τον αθλητή που έχεις μπροστά σου εκείνη την ώρα, έχεις και ένα παιδί που δεν γνωρίζεις τί παρασκήνιο υπάρχει πίσω του. Στο σπίτι του, στο σχολείο. Επομένως πρέπει να μάθεις να λειτουργείς διαφορετικά με το κάθε παιδί και το βλέπω τώρα αυτό πολύ έντονα που ασχολούμαι κι εγώ με την προπονητική.
Πώς σου φαίνεται σαν εμπειρία τώρα που είσαι από την πλευρά της προπονήτριας;
Είναι ένα εντελώς ξεχωριστό κεφάλαιο. Πρέπει να μάθεις να σκέφτεσαι διαφορετικά. Βοηθάει πολύ ότι έχω βρεθεί πολλά χρόνια στη θέση του αθλητή, επομένως μπορώ να μπω στην ψυχολογία των παιδιών. Αλλά είναι κάτι εντελώς διαφορετικό, αλλά εξίσου όμορφο. Μαθαίνω πολλά πράγματα από τα παιδιά.
Τί εφόδια πρέπει να έχει ένας νέος για να ασχοληθεί με την κολύμβηση;
Αρχικά θεωρώ ότι η κολύμβηση είναι ένα άθλημα από το οποίο λίγο-πολύ πρέπει να περάσουν όλα τα παιδιά κάποια στιγμή. Κυρίως για τη σωματική τους διάπλαση. Έπειτα για κάποιον που ασχολείται συστηματικά, επειδή είναι ένα άθλημα πολύ μοναχικό, πρέπει να υπάρχει πειθαρχία, πρέπει να υπάρχει δύναμη μυαλού γιατί είναι πολλές οι φορές εκείνες που είσαι στην πισίνα κυριολεκτικά εσύ και τα πλακάκια. Κανένας άλλος.
Ποιές είναι οι δυσκολίες του αθλήματος;
Οι δυσκολίες του αθλήματος στην Ελλάδα αρχικά είναι οι συνθήκες. Όπως ανέφερα και πριν, πολλά κολυμβητήρια υπολειτουργούν. Τα παιδιά αναγκάζονται να μετακινηθούν σε άλλες περιοχές -όπως έκανα κι εγώ- για να συνεχίσουν να κάνουν αυτό που τους αρέσει. Έπειτα όσο προχωράει κάποιος και αρχίζει να το βλέπει πιο “επαγγελματικά” -και το βάζω σε εισαγωγικά γιατί στην Ελλάδα δεν μπορεί να γίνει επαγγελματικά το συγκεκριμένο άθλημα- βλέπει οτι η κολύμβηση δεν σε συντηρεί. Επίσης πρέπει να αφιερώνει πάρα πολύ χρόνο αν επιδιώκει πρωταθλητισμό. Από εκεί και πέρα χρειάζεται πολλή πειθαρχία, αυτοέλεγχος και οι στόχοι. Το να μένει προσηλωμένος σε αυτούς. Πέρα από αυτό πρέπει ο αθλητής να έχει ανθρώπους κοντά του που να του δίνουν κίνητρα.
Είναι σκληρός ο ανταγωνισμός και οι προπονήσεις στην κολύμβηση;
Όπως σε όλα τα αθλήματα, για να φτάσεις στην κορυφή, ο ανταγωνισμός είναι συνεχής και σκληρός. Οι προπονήσεις είναι πολύ απαιτητικές και πρέπει να αφιερώσεις πολύ χρόνο. Για παράδειγμα οι προπονήσεις των κολυμβητών γίνονται πριν από το σχολείο στις 6 το πρωί, μετά το σχολείο απογευματινή προπόνηση. Μεσολαβεί μία ώρα γυμναστήριο, δυο ώρες αποθεραπεία… Δηλαδή minimum πέντε ώρες τη μέρα και δεν πρέπει να χάνεις καθόλου την επαφή με το νερό. Στην ουσία το νερό είναι κάτι ξένο για το σώμα. Λέμε ότι αν ένας αθλητής μείνει μια μέρα εκτός νερού, θέλει τρείς μέρες να επανέλθει. Πρέπει λοιπόν να μάθει να ζεί με αυτούς τους ρυθμούς.
Πιστεύεις ότι στην Ελλάδα μπορεί να βιοποριστεί κάποιος από τον αθλητισμό;
Αν αυτό είναι ποδόσφαιρο ή μπάσκετ, ναι.
Σε τί πιστεύεις ότι υστερεί η Ελλάδα στον τομέα του αθλητισμού και τί πρέπει να βελτιωθεί;
Η Ελλάδα δεν έχει επενδύσει στον αθλητισμό. Αυτή τη στιγμή βιώνουμε μια πανδημία και από τον αθλητισμό αυτό που έχει σωθεί αυτή τη στιγμή είναι το επαγγελματικό ποδόσφαιρο και το επαγγελματικό μπάσκετ. Ούτε καν οι δεύτερες κατηγορίες. Άρα μιλάμε ότι όλα τα άλλα εξισώνονται με χόμπι. Είτε είναι κολύμβηση, είτε είναι χάντμπολ, βόλλεϋ… Όλα τα άλλα αθλήματα, τα ατομικά κυρίως, τα έχουμε εδώ ως χόμπι. Η Ελλάδα θεωρώ ότι μέχρι τώρα δεν είχε ανθρώπους στις θέσεις που θα έπρεπε. Για παράδειγμα -χωρίς να θέλω να εστιάσω σε κάποιο κόμμα- ο κύριος Αυγενάκης τώρα φαίνεται ότι κάνει αξιόλογη δουλειά. Προσπαθεί να ξεχωρίσει τον ερασιτεχνικό αθλητισμό. Εγώ προσωπικά αυτό παλιότερα δεν θυμάμαι να συμβαίνει.
Πιστεύεις ότι σε αυτό φταίει ότι οι άνθρωποι που διαχειρίζονται τις αθλητικές δομές δεν έχουν καμία σχέση με τον αθλητισμό;
Ακριβώς. Μπορούμε να πάρουμε ως παράδειγμα άλλες χώρες όπου πρώην αθλητές γίνονται πρόεδροι ομοσπονδιών. Στην Ελλάδα δεν μου έρχεται κάποιο άθλημα στο μυαλό που να ισχύει αυτό. Πρέπει στη διοίκηση να υπάρχουν άτομα που να έχουν γνώση του αντικειμένου. Να ρωτούν τους ανθρώπους που είναι μέσα στον αθλητικό χώρο και όλοι μαζί να προσπαθούν να βελτιώσουν την κατάσταση.
Βοηθάει το υπουργείο και οι δημόσιες δομές έναν νέο που θέλει να ασχοληθεί με τον αθλητισμό επαγγελματικά;
Όχι. Είμαι κάθετη σε αυτό. Μιλώντας για την κολύμβηση, υπάρχουν παιδιά που βρίσκονται στο κορυφαίο επίπεδο και η βοήθεια που έχουν είναι τα πολύ βασικά. Απλά ένας χώρος προπόνησης, που και αυτό πριν μερικά χρόνια δεν το θεωρούσαμε δεδομένο. Ένας αθλητής όταν είναι σε μια ηλικία 20 -30 ετών και συμμετέχει σε Ολυμπιακούς Αγώνες, ξέρει ότι την επόμενη μέρα δεν θα έχει κάποιο εισόδημα. Δεν του εξασφαλίζει το κράτος κάτι τη μέρα μετά τον αγώνα και μέχρι τότε δεν έχει βγάλει τα χρήματα που υπάρχουν σε άλλα αθλήματα. Υπάρχει μια αβεβαιότητα.
Πέρα από τον πρωταθλητισμό. Ποιά είναι τα οφέλη της κολύμβησης για έναν νέο που θέλει να ασχοληθεί με το άθλημα;
Αρχικά μέσω της κολύμβησης γυμνάζεται το σώμα ομοιόμορφα. Επίσης δεν υπάρχουν οι κραδασμοί που υπάρχουν σε άλλα αθλήματα, άρα δεν υπάρχουν και οι τραυματισμοί. Είναι ένα άθλημα κυρίως αερόβιο, επομένως πέρα από την καύση θερμίδων, βοηθάει πολύ και τον μετοβολισμό και αυξάνει την αντοχή και συνεπώς την καλύτερη καρδιακή λειτουργία. Δεν είναι τυχαίο ότι η κολύμβηση συνιστάται στις περισσότερες μορφές αποκατάστασης μετά από κάποιον τραυματισμό. Το σώμα μέσα στο νερό γυμνάζεται αμφίπλευρα. Δεν δουλεύει κάποια πλευρά περισσότερο. Επομένως αποτελεί ιδανική μορφή άθλησης.
Ποιά είναι η κατάλληλη ηλικία για να ξεκινήσει ένα παιδί το άθλημα;
Πλέον τα παιδιά ξεκινάνε και από 6 μηνών με το baby swimming. Αυτό που βλέπω και από τα παιδιά που προπονώ, είναι ότι όσα έχουν ξεκινήσει κολύμβηση από πολύ μικρή ηλικία, έχουν μέχρι τα 6 τους χρόνια αποκτήσει μεγάλη εξοικείωση με το νερό και κολυμπάνε με άνεση. Εγώ ξεκίνησα λίγο πιο μεγάλη, στα 9, αλλά ιδανική ηλικία πιστεύω είναι 4-5 ετών. Πέρα από τα σωματικά οφέλη, αυτό δημιουργεί και μια σιγουριά στον γονιό ότι το παιδί του όταν πάει στη θάλασσα ξέρει να κολυμπάει.
Ο αθλητισμός κατά καιρούς στιγματίζεται από δυσάρεστα γεγονότα όπως αυτό που έφερε στην επικαιρότητα πρόσφατα η Σοφία Μπεκατώρου. Ποιά είναι η θέση σου πάνω σε αυτό το ζήτημα;
Σίγουρα είναι γεγονότα που πρέπει να εκλείψουν. Όχι μόνο από τον αθλητισμό, αλλά και από παντού. Προφανώς και είναι καταδικαστέο, Πρέπει να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο ασφαλείας όπου ο αθλητής σε περίπτωση που πέσει θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης να μπορεί να μιλήσει χωρίς να διακυβεύεται η αθλητική του καριέρα. Αν μπορεί να βγει κάτι θετικό από όλη αυτή την ιστορία, είναι ότι ένας άνθρωπος πρέπει να νιώθει ασφαλής να μιλάει για τέτοια γεγονότα χωρίς να ρισκάρει να χάσει κάτι άλλο.
Έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις αυτό το θέμα και ίσως δημιουργείται στην κοινή γνώμη η εντύπωση οτι οι σεξουαλικές παρενοχλήσεις είναι ένα συχνό φαινόμενο στον αθλητισμό. Ισχύει κάτι τέτοιο;
Δεν ισχύει. Είναι όσο συχνό όσο είναι οπουδήποτε αλλού. Ίσα-ίσα που στον αθλητικό χώρο είναι όλα ελεγχόμενα. Στη δουλειά ή στη ζωή έξω απο τους αθλητικούς χώρους, τα περιστατικά μπορεί να είναι συχνότερα και να γίνονται με μεγαλύτερη ευκολία. Δεν πρέπει λόγω αυτού του γεγονότος να είναι αποτρεπτικό να ασχοληθεί κάποιος με τον αθλητισμό.
Έχεις ακούσει κάποια συναθλήτριά σου να έχει δεχθεί τέτοιου είδους παρενόχληση;
Όχι. Προσωπικά δεν έχει πέσει κάτι τέτοιο στην αντίληψή μου
Σε τί φάση λειτουργίας είναι τα κολυμβητήρια αυτή την εποχή;
Τα κολυμβητήρια είναι κλειστά. Υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις για περίπου 100 αθλητές πανελλαδικά που είναι μέλη εθνικής ή προεθνικής ομάδας που τους επιτρέπεται να κολυμπούν μεμονωμένα και με αυστηρά πρωτόκολλα ασφαλείας. Ευελπιστώ σύντομα να φύγει αυτή η κατάσταση. Τα γυμναστήρια και τα κολυμβητήρια έχουν πληγεί πάρα πολύ και ο ερασιτεχνικός αθλητισμός εν γένει.
Ποιά είναι τα σχέδιά σου για το μέλλον;
Να τελειώσω τις μεταπτυχιακές μου σπουδές στη φυσιολογία της άσκησης και την προπονητική και να εξελιχθώ πάνω σε αυτό το κομμάτι που αγαπώ πάρα πολύ
Τί μήνυμα θέλεις να δώσεις σε κάποιο νέο που θέλει να ασχοληθεί με την κολύμβηση;
Όλα είναι εφικτά αν κάποιος το θέλει και έχει ένα πλάνο. Σημαντικό ρόλο παίζει ο περίγυρός του. Προπονητές, γονείς, που πρέπει να τον βοηθούν να μένει προσηλωμένος στους στόχους του. Εγώ χρειάστηκε να υπερνικήσω πολλά εμπόδια για να πετύχω κάποιες διακρίσεις. Οπότε κατάλαβα ό,τι αν θέλεις κάτι πολύ, το μπορείς και δεν υπάρχει τίποτα να σε σταματήσει. Και αυτό έχει να κάνει πέρα από την κολύμβηση, στον κάθε στόχο που βάζουμε. Άν δουλέψουμε για αυτό πραγματικά, μπορούμε να το πετύχουμε!
