Τα «Υπόγεια Ρεύματα», το ελληνικό ροκ συγκρότημα με την ιδιαίτερη αγάπη στην ποίηση, που είναι κοντά μας 26 ολόκληρα χρόνια από το 1994, έχει τα πέντε τελευταία χρόνια παγιωθεί σε τριμελή σύνθεση, με τον Γρηγόρη Κλιούμη στη φωνή και την κιθάρα, τον Τάσο Πέππα στα τύμπανα και τα φωνητικά και τον Νίκο Γιούσεφ στα φωνητικά, στο μπάσο και διάφορα άλλα όργανα. Με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του άλμπουμ «Η γη που αφήνω» το Δεκέμβριο του 2020, συζητήσαμε για το περιεχόμενο αυτής της νέας δουλειάς – και όχι μόνο.
Να ξεκινήσουμε με ευχαριστίες για το τελευταίο σας άλμπουμ «Η γη που αφήνω», καθώς το βρίσκω πολύ όμορφο δώρο για το ελληνικό κοινό. Πόσο καιρό το επεξεργαστήκατε μέχρι να καταλήξετε στην οριστική του μορφή;
Εμείς σας ευχαριστούμε για τα καλά σας λόγια. Η απάντηση για το πόσος καιρός χρειάστηκε για να δημιουργηθεί μια τέτοιου είδους συλλογή τραγουδιών θα μπορούσε να είναι ή οι 3-4 μήνες που ηχογραφήθηκε ή τα χρόνια πριν που γράφτηκε το παλιότερο τραγούδι του άλμπουμ, και εκεί αρχίζουν τα δύσκολα γιατί κάποιοι από τους στίχους που χρησιμοποιήσαμε γράφτηκαν το 1907! Αλλά για να σοβαρευτούμε, περιέχει τραγούδια που γράφτηκαν 30 χρόνια πριν, και τραγούδια που φτιάχτηκαν κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης, η οποία κράτησε περίπου 4 μήνες.
Πείτε μας λίγο για το νόημα του τραγουδιού «Η γη που αφήνω», που έδωσε και τον τίτλο στο τελευταίο σας άλμπουμ.
Το νόημα θα προτιμούσαμε να το δημιουργήσετε εσείς που θα ακούσετε το τραγούδι. Εμείς μπορούμε να τονίσουμε κάποιες εικόνες που όλοι βλέπουμε και όλοι τις προσπερνάμε, ανθρώπινος πόνος, φόβος για το αύριο, ζωές που αλλάζουν και χάνονται, φιλίες και έρωτες που ξεχνιούνται, αυτά που αφήνουμε πίσω μα τα κουβαλάμε πάντα .
Το ενδιαφέρον σας για τη μελοποίηση ποιημάτων φάνηκε από το πρώτο σας άλμπουμ, που περιλάμβανε τα «Ανδρείκελα» του Κώστα Καρυωτάκη. Το ξαναείδαμε στο άλμπουμ σας «Εικόνες στα σύννεφα», όπου συμπεριλάβατε τα ποιήματα του Καρυωτάκη «Πολύμνια» και «Παιδικό». Τι σας ώθησε να μελοποιήσετε το ποίημα «Γκρεμιστής» του Κωστή Παλαμά; Τι θεωρείτε ότι πρέπει να γκρεμιστεί σήμερα;
Καρυωτάκης, Γρυπάρης, Borges, Παλαμάς, Καββαδίας, Βάρναλης, μάλλον τους έχουμε αδυναμία! Ο «Γκρεμιστής» ήρθε ως αντίδραση σε μια αυξανόμενη τα τελευταία χρόνια προσπάθεια οικειοποίησης του μεγάλου Παλαμά από κάτι αμόρφωτα εθνικά ξεφτέρια, και αυτό που πρέπει να γκρεμιστεί σήμερα και πάντα είναι η ασχήμια και όλες οι φίλες της όπως αδικία, απληστία, πονηριά.
Έχετε σκοπό να μελοποιήσετε κι άλλα ποιήματα στο μέλλον; Ή έχετε κάποια ήδη έτοιμα, για να συμπεριλάβετε σε μελλοντικές δουλειές σας;
Ναι και στα δύο υποερωτήματα. Και έχουμε σκοπό και έχουμε έτοιμα. Θα πρέπει απλά να το περιμένετε αρκεί να έχουμε όλοι την υπομονή να επανέλθουμε στην πραγματικότητα.
Προς το παρόν όμως, μέσα στον δίσκο έχουμε ακόμα δύο εξαιρετικά ποιήματα. Το «Με παραχαραγμένη την Ζωή μας» σε ποίηση του Ανέστη Ευαγγέλου και μουσική του Κυριάκου Σφέτσα και το «Του Κόλλια» ένα tribute ποίημα αφιερωμένο στον Νίκο Καββαδία από τον Δημήτρη Μητσοτάκη.
Στο τραγούδι «το σκατό του φιδιού» αναφέρεστε και στον κορονοϊό. Θεωρείτε ότι μπορεί να έχει εργαλειοποιηθεί για σκοπούς άσχετους με τη δημόσια υγεία;
Ναι! Η φράση «ρε θα μας σώσει ο ιός, έσκασε σαν άλλος Χριστός». Όπως βάζουμε τους «κακούς» στο κομμάτι να λένε, ήταν το πρώτο που σκεφτήκαμε ότι θα πούνε οι άρχοντες, και δεν πέσαμε έξω, ευτυχώς που δεν ήταν embola! Επίσης, εργαλειοποιημένη είναι και η ίδια η δημόσια υγεία.
Υπάρχει κάποια βασική ιδέα, κάποιο ερμηνευτικό κλειδί για να προσεγγίσουμε σωστά το άλμπουμ «Η γη που αφήνω»;
Δεν πιστεύουμε ότι χρειάζεται κάτι ιδιαίτερο ώστε να το προσεγγίσει ο κόσμος σωστά, και τι σημαίνει σωστά; Ο καθένας μπορεί να το ερμηνεύσει όπως θέλει αν και λίγο πολύ όλοι τα ίδια χρώματα θα χρησιμοποιήσουν. Εξάλλου, δεν μας έχουν αφήσει πολλά χρώματα οι από πάνω και μας το έχουν κάνει όσο πιο ξεκάθαρο γίνεται.
Κάποιες στιγμές στην καριέρα σας που σας έχουν αφήσει δυνατές αναμνήσεις;
Κάθε συναυλία και κάθε ηχογράφηση θα μπορούσαμε να πούμε ότι μας αφήνει δυνατές αναμνήσεις αλλά θα προτιμήσουμε να πούμε ότι η φιλία μας από μόνη της είναι γεμάτη αναμνήσεις γιατί πάνω απ’ όλα πρόκειται για φιλία, όπως και κάθε συνεργασία που έχουμε κάνει και έχει καταλήξει σε φιλία.
Πώς βλέπετε το μέλλον των ζωντανών εμφανίσεων μέσα στην κατάσταση που επικρατεί από το πρώτο λοκ ντάουν και μετά;
Δεν θα μπορούσαν οι ζωντανές εμφανίσεις να γλυτώσουν από τα θύματα της πανδημίας και φοβόμαστε ότι θα αργήσουν πολύ να σταθούν στα πόδια τους όπως όλα γύρω μας. Βέβαια υπάρχει μια κρυφή ελπίδα ότι ο κόσμος θα δώσει μεγαλύτερη προσοχή σε ένα τέτοιο γεγονός γιατί κακά τα ψέματα έχει λείψει πάρα πολύ απ’ όλους μας.
Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον;
Για να κάνεις σχέδια ίσως να χρειάζονται κάποιες συνθήκες, αυτή την στιγμή δεν υπάρχει τίποτα γύρω μας, μέχρι και ο χρόνος κινδυνεύει να χάσει την αξία του, άρα ίσως έχει έρθει η ώρα όχι να σχεδιάσουμε αλλά να αυτοσχεδιάσουμε.
