Ήρθε η ώρα για λίγη απομυθοποίηση. Καθίστε αναπαυτικά και ελάτε να αποδομήσουμε μαζί θεωρίες για το χορό που διαδίδονται ανά τα χρόνια από χορευτές σε χορευτές και δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα.
Πολλές φορές στη χορευτική σας πορεία θα έχετε συναντήσει συναδέλφους συνομήλικους ή και μεγαλύτερους, με λιγότερη ή περισσότερη εμπειρία, που συνειδητά ή ασυνείδητα διαδίδουν κάποια κλισέ όσον αφορά το χορό τα οποία όμως σας φαίνονται λίγο υπερβολικά και cheesy. Ας πάμε να δούμε μερικά από αυτά.
1. “Όσο πιο πολλές οι ώρες προπόνησης, τόσο καλύτερος γίνεσαι”
Για να μην παρεξηγηθώ, ο παρά πάνω κανόνας ισχύει γενικά, αλλά υπό προϋποθέσεις. Τι εννοούμε με αυτό; Οι πολλές ώρες προπόνησης, εάν δε συνοδεύονται από το κριτήριο της ποιότητας, είναι ξεκάθαρα χαμένος χρόνος. Συχνά ακούμε διάφορους συναδέλφους-συγχορευτές να επαίρονται για το πόσες πολλές ώρες κάνουν προπόνηση και πόσο “λιώνουν” στις αίθουσες, κάνοντάς μας να νιώσουμε λίγοι και πουθενάδες. Ωστόσο σας έχω ένα νέο: το ανθρώπινο σώμα ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΗΧΑΝΗ. Οποιαδήποτε μορφή φυσικής άσκησης και ιδίως ο χορός χρειάζονται πρόγραμμα και συστηματικότητα. Το να λιώνεις 25 ώρες το 24ωρο δεν είναι απαραίτητο ότι θα σου φέρει και επιθυμητά αποτελέσματα. Μάλιστα, μεγαλύτερη πιθανότητα είναι να φέρει το άκρως αντίθετο. Ακόμα και οι μεγαλύτεροι χορευτές που όλοι θαυμάζουμε, περνάνε διαστήματα της εβδομάδας όπου δεν κάνουν απολύτως τίποτα, προκειμένου να δώσουν στο σώμα και το μυαλό τους το χρόνο που χρειάζονται για να αφομοιώσουν τον τεράστιο όγκο πληροφοριών και να ξεκουραστούν. Προτίμησε επομένως την ποιοτική προπόνηση και μην φορτώνεις στον εαυτό σου περισσότερα από όσα μπορεί να αντέξει, απλά για να πεις ότι προπονείσαι πολλές ώρες.
2. “Ο καλός χορευτής μπορεί να χορέψει υπό οποιεσδήποτε συνθήκες”
Είμαι σίγουρη ότι έχετε ακούσει και αυτό το κλισέ πολλές φορές, εγώ η ίδια το βλέπω και το ακούω σχεδόν δέκα χρόνια τώρα non-stop. Σίγουρα, επίσης, έχετε νιώσει άσχημα με τον εαυτό σας που δεν μπορείτε και εσείς να χορέψετε πάνω σε τσιμέντο με πέδιλα του Latin ή με pointe στην άμμο. Λοιπόν, όχι. Οι χορευτές ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ τις κατάλληλες συνθήκες και δεν είσαι καλός μόνο όταν μπορείς να χορέψεις οπουδήποτε. Ίσα-ίσα, που όσο πιο καλοί γινόμαστε, τόσο πιο αυστηρά αξιολογούμε τις συνθήκες υπό τις οποίες χορεύουμε, γιατί αναγνωρίζουμε τις ανάγκες μας και θέτουμε όρια. Ανάλογα με το είδος χρειάζεσαι κατάλληλα παπούτσια, κατάλληλο κοστούμι, κατάλληλο πάτωμα κ.ο.κ. Αυτό ισχύει και για τις διοργανώσεις διαγωνισμών ή/και εκδηλώσεων που υποδέχονται τους χορευτές σε μέρη με ανεπαρκή θέρμανση/κλιματισμό, βρώμικα ή/και ακατάλληλα πατώματα, μηδαμινό χώρο, απουσία εξαερισμού κ.λπ. Είμαστε καλοί γιατί γνωρίζουμε πως να κάνουμε σωστά τη δουλειά μας και όχι επειδή προσαρμοζόμαστε σε κακές συνθήκες παρά τη θέλησή μας. End of story.
3. “Όλοι οι χορευτές πρέπει να είναι fit”
Γενικά υπάρχει μια τάση να υποτιμούνται ως προς τις ικανότητές τους χορευτές οι οποίοι δεν είναι 100% γυμνασμένοι και αδύνατοι. Εδώ υπάρχει μια μεγάλη παγίδα: Ο χορός δεν είναι αμιγώς άθλημα, καθώς δεν πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να ανήκει σε αυτήν την κατηγορία. Είναι μια μορφή άσκησης, σαφώς, η οποία μάλιστα απαιτεί ιδιαίτερες δεξιότητες τόσο σωματικές όσο και πνευματικές. Δεν έχει όμως τις ίδιες σωματικές απαιτήσεις άλλων αθλημάτων όπως για παράδειγμα ο στίβος ή το ποδόσφαιρο. Επομένως, η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση: Η βελτίωση της αντοχής και της δύναμης μέσω strength training και aerobic, βοηθά το σώμα να προσαρμοστεί στις υψηλές απαιτήσεις του χορού, αλλά έρευνες* έχουν δείξει ότι 1-2 ώρες την εβδομάδα είναι αρκετές για το επιθυμητό αποτέλεσμα. Επίσης, η διατήρηση της σωματικής μάζας σε φυσιολογικά (ανάλογα με το άτομο) επίπεδα είναι ένα πολυπαραγοντικό ζήτημα, καθώς δε σημαίνει πάντα ότι “τρως πολύ”, αλλά εμπλέκονται και κριτήρια όπως χρόνιες παθήσεις (πχ. Θυροειδής) ή κακή ψυχολογία, στρες και πολλά άλλα, τα οποία καλύτερο είναι να συζητήσεις με κάποιον ειδικό και όχι να ακούς τον καθένα. Μη ξεχνάς, τέλος, ότι ο χορός είναι τέχνη και η τέχνη δεν κάνει διακρίσεις. (CHEEESYY) Εάν θες να αλλάξεις το σώμα σου, είναι δικαίωμά σου, αλλά πάντα να σέβεσαι τα όρια του και να το αγαπάς. Ούτε η υπερβολική δίαιτα, ούτε οι παραπάνω ώρες γυμναστικής θα σε κάνουν καλύτερο χορευτή. Αντιθέτως, θα σε κουράσουν και θα ελαχιστοποιήσουν την καλλιτεχνική σου απόδοση on και off stage.
4. “Κάποιοι άνθρωποι απλά ΔΕΝ μπορούν να χορέψουν”
Η χειρότερη ίσως παγίδα στην οποία μπορεί να πέσει ένας νέος χορευτής. “Δεν έχω το ρυθμό”, “Έχω δύο αριστερά πόδια”, “Οι χορευτές γεννιούνται δε γίνονται”, “Δε το ‘χω” και άλλες τέτοιες στερεοτυπικές βλακειούλες. Ο λόγος για τον οποίο υπάρχουν δάσκαλοι είναι ακριβώς αυτός! Αν γεννιόμασταν ξέροντας τα πάντα, θα βγαίναμε από την κοιλιά της μαμάς μας με πιρουέτες. Οι χορευτές γίνονται, λοιπόν, δε γεννιούνται. Και η συμβολή των δασκάλων είναι καταλυτική. Με τις κατάλληλες μεθόδους και φυσικά με τη θέλησή σου, μπορείς να μάθεις να χορεύεις, όσο δύσκολο και αν σου φαίνεται. Δεν υπάρχουν ανατομικά χαρακτηριστικά που επιτρέπουν σε κάποιους να είναι χορευτές και σε κάποιους άλλους όχι, ούτε θα σε κουτσουλίσει το μαγικό περιστέρι για να αποκτήσεις ταλέντο. Τα πάντα είναι θέμα εξάσκησης. Εάν νιώθεις ότι δεν προχωράς όπως θα ήθελες, ίσως θα ήταν καλό να σκεφτείς αν σου λείπουν πληροφορίες ή προπόνηση και όχι ταλέντο.
5. “No pain, no gain”
Ελληνιστί “αν πονάς, είναι καλό”. Όχι, όχι και πάλι όχι. Ο πόνος είναι μια κατάσταση που σε κάθε περίπτωση δεν είναι ευχάριστη. Επιπλέον, είναι υποκειμενικός: Ο κάθε άνθρωπος έχει διαφορετική ανοχή στον πόνο, χωρίς αυτό να τον κάνει καλύτερο ή χειρότερο από κάποιον άλλο. To να μπορείς να χορέψεις πονώντας (ή άρρωστος, με πυρετό κ.λπ.) δε σε κάνει καλύτερο ή δυνατότερο χορευτή. Μάλλον απλά πιέζεις τον εαυτό σου χωρίς λόγο. Μέρος της εκπαίδευσής σου στο χορό θα πρέπει να είναι και η ανάπτυξη της επίγνωσης του σώματος: Πολλές φορές βιώνουμε πόνο όταν το σώμα καλείται να κάνει κάτι καινούργιο που δεν έχει συνηθίσει. Θα πρέπει να είσαι σε θέση να αναγνωρίσεις εάν είναι ένας τέτοιος πόνος, ή αν το σώμα σου φωνάζει “βοήθεια”.
*1.Angioi M, Metsios G, Twitchett E, Koutedakis Y, Wyon M.
(2012) ‘Effects of supplemental training on fitness and
aesthetic competence parameters in contemporary dance: a
randomised controlled trial‘,
Medical Problems of Performing Artists, 27(1), pp. 3-8.
2. Koutedakis Y, Hukam H, Metsios G, Nevill A, Giakas G,
Jamurtas A, et al. (2007) ‘The effects of three months of
aerobic and strength training on selected performance- and
fitness-related parameters in
modern dance students‘, Journal of Strength and Conditioning
Research, 21(3), pp. 808-12.
3. Twitchett E, Angioi M, Koutedakis Y, Wyon M. (2011) ‘Do
increases in selected fitness parameters affect the aesthetic
aspects of classical ballet performance‘, Medical Problems of
Performing Artists, 26(1), pp. 35-38.
Ήρθε η ώρα για λίγη απομυθοποίηση. Καθίστε αναπαυτικά και ελάτε να αποδομήσουμε μαζί θεωρίες για το χορό που διαδίδονται ανά τα χρόνια από χορευτές σε χορευτές και δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα.
Πολλές φορές στη χορευτική σας πορεία θα έχετε συναντήσει συναδέλφους συνομήλικους ή και μεγαλύτερους, με λιγότερη ή περισσότερη εμπειρία, που συνειδητά ή ασυνείδητα διαδίδουν κάποια κλισέ όσον αφορά το χορό τα οποία όμως σας φαίνονται λίγο υπερβολικά και cheesy. Ας πάμε να δούμε μερικά από αυτά.
1. “Όσο πιο πολλές οι ώρες προπόνησης, τόσο καλύτερος γίνεσαι”
Για να μην παρεξηγηθώ, ο παρά πάνω κανόνας ισχύει γενικά, αλλά υπό προϋποθέσεις. Τι εννοούμε με αυτό; Οι πολλές ώρες προπόνησης, εάν δε συνοδεύονται από το κριτήριο της ποιότητας, είναι ξεκάθαρα χαμένος χρόνος. Συχνά ακούμε διάφορους συναδέλφους-συγχορευτές να επαίρονται για το πόσες πολλές ώρες κάνουν προπόνηση και πόσο “λιώνουν” στις αίθουσες, κάνοντάς μας να νιώσουμε λίγοι και πουθενάδες. Ωστόσο σας έχω ένα νέο: το ανθρώπινο σώμα ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΗΧΑΝΗ. Οποιαδήποτε μορφή φυσικής άσκησης και ιδίως ο χορός χρειάζονται πρόγραμμα και συστηματικότητα. Το να λιώνεις 25 ώρες το 24ωρο δεν είναι απαραίτητο ότι θα σου φέρει και επιθυμητά αποτελέσματα. Μάλιστα, μεγαλύτερη πιθανότητα είναι να φέρει το άκρως αντίθετο. Ακόμα και οι μεγαλύτεροι χορευτές που όλοι θαυμάζουμε, περνάνε διαστήματα της εβδομάδας όπου δεν κάνουν απολύτως τίποτα, προκειμένου να δώσουν στο σώμα και το μυαλό τους το χρόνο που χρειάζονται για να αφομοιώσουν τον τεράστιο όγκο πληροφοριών και να ξεκουραστούν. Προτίμησε επομένως την ποιοτική προπόνηση και μην φορτώνεις στον εαυτό σου περισσότερα από όσα μπορεί να αντέξει, απλά για να πεις ότι προπονείσαι πολλές ώρες.
2. “Ο καλός χορευτής μπορεί να χορέψει υπό οποιεσδήποτε συνθήκες”
Είμαι σίγουρη ότι έχετε ακούσει και αυτό το κλισέ πολλές φορές, εγώ η ίδια το βλέπω και το ακούω σχεδόν δέκα χρόνια τώρα non-stop. Σίγουρα, επίσης, έχετε νιώσει άσχημα με τον εαυτό σας που δεν μπορείτε και εσείς να χορέψετε πάνω σε τσιμέντο με πέδιλα του Latin ή με pointe στην άμμο. Λοιπόν, όχι. Οι χορευτές ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ τις κατάλληλες συνθήκες και δεν είσαι καλός μόνο όταν μπορείς να χορέψεις οπουδήποτε. Ίσα-ίσα, που όσο πιο καλοί γινόμαστε, τόσο πιο αυστηρά αξιολογούμε τις συνθήκες υπό τις οποίες χορεύουμε, γιατί αναγνωρίζουμε τις ανάγκες μας και θέτουμε όρια. Ανάλογα με το είδος χρειάζεσαι κατάλληλα παπούτσια, κατάλληλο κοστούμι, κατάλληλο πάτωμα κ.ο.κ. Αυτό ισχύει και για τις διοργανώσεις διαγωνισμών ή/και εκδηλώσεων που υποδέχονται τους χορευτές σε μέρη με ανεπαρκή θέρμανση/κλιματισμό, βρώμικα ή/και ακατάλληλα πατώματα, μηδαμινό χώρο, απουσία εξαερισμού κ.λπ. Είμαστε καλοί γιατί γνωρίζουμε πως να κάνουμε σωστά τη δουλειά μας και όχι επειδή προσαρμοζόμαστε σε κακές συνθήκες παρά τη θέλησή μας. End of story.
3. “Όλοι οι χορευτές πρέπει να είναι fit”
Γενικά υπάρχει μια τάση να υποτιμούνται ως προς τις ικανότητές τους χορευτές οι οποίοι δεν είναι 100% γυμνασμένοι και αδύνατοι. Εδώ υπάρχει μια μεγάλη παγίδα: Ο χορός δεν είναι αμιγώς άθλημα, καθώς δεν πληροί όλες τις προϋποθέσεις για να ανήκει σε αυτήν την κατηγορία. Είναι μια μορφή άσκησης, σαφώς, η οποία μάλιστα απαιτεί ιδιαίτερες δεξιότητες τόσο σωματικές όσο και πνευματικές. Δεν έχει όμως τις ίδιες σωματικές απαιτήσεις άλλων αθλημάτων όπως για παράδειγμα ο στίβος ή το ποδόσφαιρο. Επομένως, η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση: Η βελτίωση της αντοχής και της δύναμης μέσω strength training και aerobic, βοηθά το σώμα να προσαρμοστεί στις υψηλές απαιτήσεις του χορού, αλλά έρευνες* έχουν δείξει ότι 1-2 ώρες την εβδομάδα είναι αρκετές για το επιθυμητό αποτέλεσμα. Επίσης, η διατήρηση της σωματικής μάζας σε φυσιολογικά (ανάλογα με το άτομο) επίπεδα είναι ένα πολυπαραγοντικό ζήτημα, καθώς δε σημαίνει πάντα ότι “τρως πολύ”, αλλά εμπλέκονται και κριτήρια όπως χρόνιες παθήσεις (πχ. Θυροειδής) ή κακή ψυχολογία, στρες και πολλά άλλα, τα οποία καλύτερο είναι να συζητήσεις με κάποιον ειδικό και όχι να ακούς τον καθένα. Μη ξεχνάς, τέλος, ότι ο χορός είναι τέχνη και η τέχνη δεν κάνει διακρίσεις. (CHEEESYY) Εάν θες να αλλάξεις το σώμα σου, είναι δικαίωμά σου, αλλά πάντα να σέβεσαι τα όρια του και να το αγαπάς. Ούτε η υπερβολική δίαιτα, ούτε οι παραπάνω ώρες γυμναστικής θα σε κάνουν καλύτερο χορευτή. Αντιθέτως, θα σε κουράσουν και θα ελαχιστοποιήσουν την καλλιτεχνική σου απόδοση on και off stage.
4. “Κάποιοι άνθρωποι απλά ΔΕΝ μπορούν να χορέψουν”
Η χειρότερη ίσως παγίδα στην οποία μπορεί να πέσει ένας νέος χορευτής. “Δεν έχω το ρυθμό”, “Έχω δύο αριστερά πόδια”, “Οι χορευτές γεννιούνται δε γίνονται”, “Δε το ‘χω” και άλλες τέτοιες στερεοτυπικές βλακειούλες. Ο λόγος για τον οποίο υπάρχουν δάσκαλοι είναι ακριβώς αυτός! Αν γεννιόμασταν ξέροντας τα πάντα, θα βγαίναμε από την κοιλιά της μαμάς μας με πιρουέτες. Οι χορευτές γίνονται, λοιπόν, δε γεννιούνται. Και η συμβολή των δασκάλων είναι καταλυτική. Με τις κατάλληλες μεθόδους και φυσικά με τη θέλησή σου, μπορείς να μάθεις να χορεύεις, όσο δύσκολο και αν σου φαίνεται. Δεν υπάρχουν ανατομικά χαρακτηριστικά που επιτρέπουν σε κάποιους να είναι χορευτές και σε κάποιους άλλους όχι, ούτε θα σε κουτσουλίσει το μαγικό περιστέρι για να αποκτήσεις ταλέντο. Τα πάντα είναι θέμα εξάσκησης. Εάν νιώθεις ότι δεν προχωράς όπως θα ήθελες, ίσως θα ήταν καλό να σκεφτείς αν σου λείπουν πληροφορίες ή προπόνηση και όχι ταλέντο.
5. “No pain, no gain”
Ελληνιστί “αν πονάς, είναι καλό”. Όχι, όχι και πάλι όχι. Ο πόνος είναι μια κατάσταση που σε κάθε περίπτωση δεν είναι ευχάριστη. Επιπλέον, είναι υποκειμενικός: Ο κάθε άνθρωπος έχει διαφορετική ανοχή στον πόνο, χωρίς αυτό να τον κάνει καλύτερο ή χειρότερο από κάποιον άλλο. To να μπορείς να χορέψεις πονώντας (ή άρρωστος, με πυρετό κ.λπ.) δε σε κάνει καλύτερο ή δυνατότερο χορευτή. Μάλλον απλά πιέζεις τον εαυτό σου χωρίς λόγο. Μέρος της εκπαίδευσής σου στο χορό θα πρέπει να είναι και η ανάπτυξη της επίγνωσης του σώματος: Πολλές φορές βιώνουμε πόνο όταν το σώμα καλείται να κάνει κάτι καινούργιο που δεν έχει συνηθίσει. Θα πρέπει να είσαι σε θέση να αναγνωρίσεις εάν είναι ένας τέτοιος πόνος, ή αν το σώμα σου φωνάζει “βοήθεια”.
*1.Angioi M, Metsios G, Twitchett E, Koutedakis Y, Wyon M.
(2012) ‘Effects of supplemental training on fitness and
aesthetic competence parameters in contemporary dance: a
randomised controlled trial‘,
Medical Problems of Performing Artists, 27(1), pp. 3-8.
2. Koutedakis Y, Hukam H, Metsios G, Nevill A, Giakas G,
Jamurtas A, et al. (2007) ‘The effects of three months of
aerobic and strength training on selected performance- and
fitness-related parameters in
modern dance students‘, Journal of Strength and Conditioning
Research, 21(3), pp. 808-12.
3. Twitchett E, Angioi M, Koutedakis Y, Wyon M. (2011) ‘Do
increases in selected fitness parameters affect the aesthetic
aspects of classical ballet performance‘, Medical Problems of
Performing Artists, 26(1), pp. 35-38.
