Όλη η τραγωδία λειτουργεί σαν παρτιτούρα, ο λόγος σαν μουσική από λέξεις κι η φωνή τους σαν μουσικό όργανο.
Η αναζήτηση των «Προσώπων του Ήρωα», του θεματικού προγραμματισμού που ανακοίνωσε το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, μέσα από σημαντικά λογοτεχνικά και θεατρικά κείμενα, είχε ως φυσική συνέπεια και την πρώτη έξοδο από τους χώρους του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και τη συνεργασία με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ).
Οι δύο φορείς συνέπραξαν με ενθουσιασμό για την παρουσίαση του «Προμηθέα Δεσμώτη» του Δημήτρη Καμαρωτού, συνθέτη και δραματουργού του ήχου, στην ιστορική έδρα της ΕΒΕ, το Βαλλιάνειο Μέγαρο στην οδό Πανεπιστημίου. Σε αυτή τη θεατρική – μουσική σύνθεση, έργο φτιαγμένο για ζωντανή αναμετάδοση, οι ηθοποιοί Αμαλία Μουτούση και Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, η μεσόφωνος Άννα Παγκάλου και οι μουσικοί Κατερίνα Κωνσταντούρου και Χρήστος Λιάτσος, θα αφηγηθούν την ιστορία του αισχυλικού «Προμηθέα Δεσμώτη» – όλο το κείμενο της τραγωδίας σε μετάφραση του ποιητή Νίκου Α. Παναγιωτόπουλου.
Το νέο έργο του Δημήτρη Καμαρωτού, που παρουσιάζεται, συνομιλεί με την παρούσα χρονική στιγμή και τις ιδιαιτερότητες της ζωής μας σε συνθήκη πανδημίας. Πρόκειται για μια πρόταση μικτού θεάματος, προορισμένου να κινηματογραφείται και να αναμεταδίδεται ζωντανά, και μάλιστα για σειρά παραστάσεων. Δεν είναι κινηματογραφική ταινία, δεν πρόκειται για βιντεοσκοπημένη καταγραφή παράστασης, αλλά για ένα ζωντανό θέαμα, στημένο εξαρχής για να φτάσει στο κοινό μέσα από την οθόνη του υπολογιστή ή της τηλεόρασης. Θα μεταδίδεται μέσω live streaming στην ιστοσελίδα του ΚΠΙΣΝ , στη σελίδα του στο Facebook και στο κανάλι του στο YouTube στις 26 και 27 Φεβρουαρίου, 5, 6 και 7 Μαρτίου, στις 20:30.
Στον «Προμηθέα Δεσμώτη», ο πρώτος των μυθικών ηρώων υποστηρίζει με το παράδειγμά του την αδήριτη ανάγκη της ανυπακοής και της αντίστασης στον αυταρχισμό της εξουσίας, όταν διακυβεύεται η ίδια η επιβίωση. Ο Προμηθέας, στις απαρχές του Κόσμου, εναντιώθηκε στην ανώτερη δύναμη, στο θέλημα του Δία, πληρώνοντας βαρύ τίμημα, για να προσφέρει στους ανθρώπους το δώρο της φωτιάς.
Οι δύο ηθοποιοί αναλαμβάνουν όλα τα πρόσωπα του έργου και η Άννα Παγκάλου το Χορό. Σε συνθήκη εγκλεισμού για ένα απροσδιόριστα μεγάλο χρόνο, θέλουν να αφηγηθούν τα θαυμαστά και τρομερά πράγματα που γνωρίζουν. Για να γίνει σαφές ποιον χαρακτήρα υποδύονται κάθε φορά χρησιμοποιούν μια συγκεκριμένη τεχνική εργασίας, τις «ηχητικές μάσκες». Όλη η τραγωδία λειτουργεί σαν παρτιτούρα, ο λόγος σαν μουσική από λέξεις κι η φωνή τους σαν μουσικό όργανο. Γύρω τους, οι μουσικοί τους επιτηρούν και τους υποστηρίζουν.
Ο χώρος του Αναγνωστηρίου στο Βαλλιάνειο Μέγαρο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος προσδίδει ειδικό βάρος (μετέχοντας και αυτός στην αφήγηση) στην εμπειρία των ερμηνευτών. Αφηγούνται την ιστορία, σαν μια ζωντανή μαρτυρία: κάποιοι που ήταν εκεί πριν από αυτούς, άφησαν τα ίχνη τους. Υπάρχουν βιβλία, υλικά βιντεοπροβολών, αντικείμενα, χειρόγραφες σελίδες του κειμένου, σημειώσεις δικές τους και των άλλων που πέρασαν από εκεί. Ίσως ο Προμηθέας να ήταν ένας απ’ αυτούς… Με εικόνες, ήχους και μουσική ρίχνουν μια γέφυρα ανάμεσα στην κατοικία των βιβλίων και τις οθόνες των σπιτιών μας.
Σημείωμα του συνθέτη/ δραματουργού Δημήτρη Καμαρωτού:
«Πηγαίνουμε με ένα μύθο, το μύθο του Προμηθέα Δεσμώτη στο Βαλλιάνειο Μέγαρο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος επί της οδού Πανεπιστημίου, βρισκόμαστε στο χώρο όπου η Αθήνα ακούγεται διαφορετικά και ο χρόνος συμπιέζεται. Αντιγράφουμε με τα δικά μας μέσα, αυτό το μύθο που έγινε ποίηση από τον Αισχύλο, που έγινε ένα νέο λογοτεχνικό έργο – μετάφραση από το Νίκο Α. Παναγιωτόπουλο και διαμέσου όλων των αλλεπάλληλων απεικονίσεων, φτιάχνουμε μια μουσική των νοημάτων για οθόνες led. Επιστρέφουμε στο μύθο τη δυνατότητα να ειπωθεί ξανά τώρα, σε αυτό το χώρο. Εκεί, βρίσκονται δύο αποκλεισμένα πρόσωπα, δύο ηθοποιοί, τρεις μουσικοί που τους περιβάλλουν, ένας έναστρος ουρανός και ένα κινηματογραφικό συνεργείο. Κάθε παράσταση είναι μοναδική. Οι λέξεις μετατρέπονται σε ήχο.
Κάποιος λέει: «Προμηθέα, όλα συμβαίνουν μακριά έξω από το σπίτι, στον χώρο όπου συναντιούνται τα στοιχεία. Όμως, αυτή/ -ός είναι μέσα, εκεί κοντά στα ίχνη σου, στον απόηχο των τυπογραφικών στοιχείων μιας Εθνικής Βιβλιοθήκης. Εκεί, διάσπαρτα στα απόκρημνα βράχια, τα σημάδια σου, εμφανίζονται πρόσκαιρα. Ό,τι προλάβω πρέπει να σου πω, ό,τι προλάβεις μπορείς να ακούσεις. Νομίζω έξω βρέχει».»
Η έκδοση της νέας μετάφρασης του «Προμηθέα Δεσμώτη» από το Νίκο Α. Παναγιωτόπουλο, ένα ακόμη έντυπο παράγωγο της πολιτιστικής προσφοράς του ΚΠΙΣΝ, αποτελεί μια επιπλέον κίνηση εξωστρέφειας του οργανισμού με σκοπό ο φετινός προγραμματισμός να συναντήσει το κοινό του και στα βιβλιοπωλεία. Το βιβλίο θα είναι διαθέσιμο στα βιβλιοπωλεία από τις 26 Φεβρουαρίου.
Συντελεστές:
Μετάφραση: Νίκος Α. Παναγιωτόπουλος
Σύλληψη/ Μουσική σύνθεση/ Ηχητική δραματουργία: Δημήτρης Καμαρωτός
Διεύθυνση φωτογραφίας/ Φωτισμός: Γιάννης Δρακουλαράκος
Σκηνικός χώρος: Εύα Μανιδάκη
Κοστούμια: Εύα Νάθενα
Καλλιτεχνική συνεργασία: Ελένη Καβούκη
Σύμβουλος δραματουργίας: Νίκος Φλέσσας
Σχεδιασμός ήχου: Κώστας Μπώκος/ Studio19
Σχεδιασμός βίντεο προβολών στο χώρο της Βιβλιοθήκης: Βασίλης Κουντούρης/ Studio19
Βοηθός ενδυματολόγου: Δάφνη Φωτεινάτου
Ηθοποιοί: Αμαλία Μουτούση, Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης
Μουσικοί: Άννα Παγκάλου – μεσόφωνος, Κατερίνα Κωνσταντούρου – πιάνο, Χρήστος Λιάτσος – κρουστά
