Ένα από τα αγαπημένα χόμπι των ανθρώπων ανέκαθεν ήταν να φαντάζονται το μέλλον τους. Μήπως ήρθε η ώρα να συζητήσουμε για την επανάσταση του μέλλοντος;
Φέτος διανύουμε μια ιστορική χρονιά, τα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση, κι όλοι μας έχουμε χρέος να αναγνωρίσουμε έστω και για μια στιγμή το ύψιστο ιδανικό της ελευθερίας που οι πρόγονοί μας το διεκδίκησαν με αίμα και δάκρυ, με μπαϊράκι κι αγάπη για το έθνος.
Μα τέτοιες στιγμές σαν κι αυτές γεμάτες μεγαλείο και δέος σε κάνουν να αναρωτιέσαι αν η Ελλάδα του σήμερα είναι αντάξια των θυσιών των αγωνιστών του ‘21. Και πόσο μάλλον η Ελλάδα του αύριο θα είναι άραγε η Ελλάδα που σήμερα εμείς φανταζόμαστε κι ίσως νοσταλγούμε;
Η ιστορία μας έχει διδάξει πως τα επαναστατικά πνεύματα ανά του καιρούς συνιστούν τον ακρογωνιαίο λίθο των μεγάλων επιτευγμάτων. Ερωτήσεις όπως αυτές που διατύπωσε το Ίδρυμα Ωνάση, «γιατί αξίζει να επαναστατήσουμε σήμερα», «πώς φαντάζεστε την Ελλάδα του μέλλοντος», «τι σημαίνει επανάσταση για εσάς», είναι ζωτικής σημασίας κι είναι εκείνες ακριβώς που διαμορφώνουν προσωπικότητες κι ενεργούς πολίτες.
Στην προσπάθεια μας να τιμήσουμε λοιπόν, την επανάσταση του ’21 γράψαμε για την επανάσταση του μέλλοντος που θα δημιουργήσει μια Ελλάδα πιο όμορφη και μοναδική, με χώρο για όλα της τα παιδιά.
Για ποια πράγματα αξίζει να επαναστατήσετε το 2121;
Το να αναρωτιέται κανείς αν το 2121 η ιδέα της επανάστασης μπορεί να μετουσιωθεί σε ένα πραγματικό γεγονός φαντάζει αρκετά αισιόδοξο για την ύπαρξη φιλελεύθερων πνευμάτων σε 100 χρόνια από σήμερα. Ο άνθρωπος του αύριο θα πολεμήσει για να συναντήσει ξανά τον άνθρωπο του σήμερα, ίσως και του χθες. Η πορεία της ανθρωπότητας φαντάζει προδιαγεγραμμένη, αν αναλογιστεί κανείς πως οι βασικότεροι πυλώνες της κοινωνίας έχουνε θυσιαστεί στον βωμό της απόλυτης κερδοφορίας και της απανθρωποποίησης. Η παραγωγική διαδικασία με βασικό χαρακτηριστικό την επανάληψη, προσανατολίζεται στην εξυπηρέτηση της ποσότητας έναντι της ποιότητας, η ίδια η επιστήμη επιστρατεύεται στις ανάγκες του καπιταλισμού με βασικό κίνητρο την λατρεία του υλισμού καθώς και κάθε κράτος γίνεται φερέφωνο του εφήμερου φετιχισμού και της καταναλωτικής ευμάρειας. Συνεπώς, οι αντάρτες του αύριο ακριβώς αυτές τις τεχνοκρατικές αντιλήψεις και την σκιά των υλικών που κρύβουν την πνευματική αλήθεια θα πρέπει να είναι πρόθυμοι να ανατρέψουν. Θα πρέπει λοιπόν, να πολεμήσουν για την αξιοπρέπεια και την πνευματικότητα της ανθρώπινης υπόστασης ενάντια σε μία καλολαδωμένη μηχανή. Ίσως βρείτε τα παραπάνω ρομαντικά κι ιδανικά για ένα τόσο υλικό κόσμο, μα κανείς δεν μπορεί να σας κατηγορήσει γι’ αυτό. Αλλά αν δεν επαναστατούμε για ιδανικά γεννημένα στις παρυφές του ρομαντισμού, τότε γιατί;
Τι χαρακτηριστικά θα έχουν οι ήρωες του μέλλοντος;
Πόσο ουτοπικό το ότι στον αβέβαιο σημερινό κόσμο έχουμε την ανάγκη να κάνουμε σχέδια για το μέλλον και μάλιστα να ζητούμε ήρωες κατά παραγγελία; Οι ήρωες του μέλλοντος σίγουρα δεν θα φοράνε κάπα και δεν θα πετάνε, μα σε όλα τα υπόλοιπα έχουν χρέος να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες του αθώου παιδικού μυαλού. Του μυαλού που δεν βλέπει χρώματα και τάξεις αλλά αγάπη. Αγάπη για τον άνθρωπο. Ήρωες που ενσαρκώνουν το πνευματικό ιδεώδες, εξυμνούν την επιστήμη και χαράζουν ένα ασφαλές φωτεινό μονοπάτι με γνώμονα την ισότητα. Ο Σούπερμαν του αύριο δεν θα έχει υπεράνθρωπες δυνάμεις και δεν θα μπορεί να καταφέρει τίποτα χωρίς την κοινωνία για σύμμαχό του. Ζητούμε ήρωες με μπέρτες κεντημένες με νήματα αυτοδιάθεσης. Ζητούμε γυναίκες που δεν θα φοβούνται να μιλήσουν, άντρες που δεν φοβούνται να φιληθούν, ανθρώπους που δεν θα τρέμουν την αλλαγή. Ήρωες εμπνευσμένοι από το παιδικό μυαλό, πραγματώνοντας όμως τις προσδοκίες ενός ώριμου κοινωνικού συνόλου.
Πώς φαντάζεστε την Ελλάδα σε 100 χρόνια;
Οι Έλληνες είναι ένας βαθύτατα πεσιμιστικός λαός, ένας λαός που έφτασε στην άβυσσο του πόνου και μόνο τότε έκανε τα δάκρυά του κρασί και τραγούδι. Του πόνου που αναφαίνεται στις αρχαίες τραγωδίες κι είναι απείκασμα της διαλεκτικής του Έλληνα με τον Θάνατο. Στην δεκαετία που εισήλθαμε λοιπόν, συμπληρώνουμε 200 χρόνια από τον ξεσηκωμό του έθνους μας, που αποτέλεσε την αφορμή για να αποτινάξουμε τον φόβο της υποδούλωσης. Έναν φόβο που για να είμαστε ειλικρινείς μας συντροφεύει μέχρι σήμερα και που δεν συνιστά κληροδότημα των προγόνων μας. Ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός είχε χτιστεί με γνώμονα την ορθολογική σκέψη που στοχεύει στον άνθρωπο και στο πνεύμα σφυρηλατώντας με αυτό τον τρόπο τα θεμέλια των κλασσικών αξιών της παιδείας, του αθλητισμού και της μουσικής πάνω στα οποία δημιουργήθηκε το ελληνικό φρόνημα. Αυτές ακριβώς οι αξίες είναι που πρέπει να επαναπροσδιοριστούν σήμερα, μορφοποιώντας έτσι μια Ελλάδα που οι νέοι της μένουν και παλεύουν για αυτήν. Χρησιμοποιώντας ως σημείο αναφοράς το παρελθόν καινοτομούμε για ένα μέλλον με σεβασμό στο περιβάλλον, στον πλουραλισμό και στην πολυπολιτισμικότητα. Ένα μέλλον που η Ελλάδα θα είναι ο οδηγός κι όχι ο επιβάτης. Αξιοποιώντας το εισιτήριο της χρονομηχανής μας λοιπόν, αυτή την Ελλάδα ελπίζουμε να συναντήσουμε σε 100 χρόνια.
Τι θα πει επανάσταση για εσάς;
Επανάσταση σημαίνει να πας κόντρα στο κακώς κείμενο κατεστημένο όχι από αντίδραση αλλά με λογική κρίση σχετικά με την αναποτελεσματικότητά του. Η επανάσταση διέπεται από ορισμένους νόμους τόσο σαφείς όσο κι οι νόμοι της φύσης που δεν πρέπει ποτέ να λησμονούνται. Η επανάσταση όταν γίνει πρέπει να είναι τόσο αληθινή όσο το αίμα ή τα λόγια των αγωνιστών της. Η επανάσταση από την πιο μικρή στην πιο μεγάλη πρέπει να δημιουργεί και να καταστρέφει ταυτόχρονα κι οι αγωνιστές της πρέπει να ‘ναι έτοιμοι για τον όλεθρο μα και την λύτρωση. Θάνατος κι Έρωτας. Μηδέν και Είναι. Τον φόβο του θανάτου τον γεννά η αγάπη για την ζωή. Μα εμείς θέλουμε να ερωτευτούμε τον θάνατο, να υπερβούμε αυτό τον φόβο, να σμίξουμε το Μηδέν και το Είναι και μόνο τότε θα νικήσουμε την επανάσταση. Για να ερωτευτούμε τον θάνατο πρέπει να αποσβέσουμε τον ασύμμετρο εγωισμό μας. Επανάσταση το λοιπόν, σημαίνει να αγωνίζεσαι για ένα σύνολο κι όχι για τα προσωπικά σου συμφέροντα, για τον Θάνατο και τον Έρωτα μαζί.
Αν το ζήτημα του 1821 ήταν η ελευθερία, ποιο θα είναι το επιτακτικό αίτημα του 2121;
Αν το 2121 καλούμαστε να πολεμήσουμε για ένα ιδανικό αυτό θα είναι η ελευθερία, μόνο που αυτή την φορά η εμπόλεμη ζώνη δεν θα εκτείνεται στα κυριαρχικά δικαιώματα ή τις ιμπεριαλιστικές βλέψεις, αλλά σε ιδανικά κι ιδέες ενός ελεύθερου στοχαστή. Κι ίσως ήρθε η ώρα να ξεβολευτούμε από τις θέσεις μας και να θίξουμε το ζήτημα των αποκλήρων της κοινωνίας. Όχι των συνήθων όμως αποδιοπομπαίων τράγων που μας βολεύει να αναφέρουμε σε συζητήσεις περί διαφορετικότητας. Τουναντίον, ο λόγος πρέπει να γίνει για γυναίκες που για να αποδείξουν την πίστη τους στον σύζυγο και στην κοινωνία αναγκάζονται να εγκαταλείψουν ένα κομμάτι τους εαυτού τους. Ένα κομμάτι όπως κάθε άλλο στο σώμα τους κι αναφερόμαστε ασφαλώς στην κλειτοριδεκτομή. Ανήλικα που για να νιώσουν την στοργή των γονιών τους έστω και για μια στιγμή επιδίδονται στην σκληρότερη μορφή της βιοπάλης. Άντρες που αναγκάζονται να υπηρετήσουν μιλιταριστικές δομές ή ακόμη και το αρχέτυπο του άντρα αρχηγού – ηγέτη, καταπιέζοντας με αυτό τον τρόπο τα τρυφερά κοινά ανθρώπινα συναισθήματα. Άνθρωποι φιμωμένοι, περιθωριοποιημένοι δίχως το σθένος να φωνάξουν «αρκετά!». Πόσο υποκριτικό είναι άραγε σε έναν φερόμενο φιλελεύθερο κόσμο μεγάλη μερίδα της κοινωνίας να αισθάνεται φόβο κλεισμένη σε μία πολυτελή κατά τα άλλα φυλακή;
Γράψτε ελεύθερα τις ιδέες σας
Περηφάνια: μία τόσο ειρωνικά εύθραυστη ιδέα για τα μάτια της οποίας έχουν γίνει αμέτρητοι πόλεμοι ανά τους αιώνες. Άνθρωποι πολεμούν για να υπερασπιστούν την περηφάνια τη δική τους, της οικογένειας τους ή ακόμα και της χώρας τους ενώ εμείς παραμένουμε κολλημένοι στην περηφάνια της οθόνης. Είμαστε η γενιά του φαίνεσθαι και ξέρουμε να υπερασπιζόμαστε τα θέλω και τα πιστεύω μας μόνο πίσω από την οθόνη. Η μόνη επανάσταση που γνωρίσαμε, μας οδήγησε με ασφάλεια μέσα από ψέματα μπροστά στην αλήθεια ενός κάλπικου κόσμου. Και παρόλα αυτά επιμένουμε να γιορτάζουμε την επανάσταση που κάποιοι άλλοι έκαναν για εμάς, κοιτώντας από το πλήθος την παρέλαση, αγωνιώντας για το πού θα δειπνήσουμε στη συνέχεια. Άραγε οι ήρωες της ημέρας, που τόσο σεβόμαστε και ευχαριστούμε για τα όσα μας προσέφεραν με τι βλέμμα θα μας κοιτούν από ψηλά; Άραγε να είναι περήφανοι για το έθνος που απελευθέρωσαν; Εμείς σε εκατό χρόνια θα είμαστε περήφανοι για το έθνος που θα βλέπουμε από ψηλά; Τάχα θαρραλέοι, τάχα ελεύθεροι, τάχα μαζί…
Τα παραπάνω δεν είναι παρά οι σκέψεις δύο απλών καθημερινών ανθρώπων που οραματίζονται το μέλλον τους σε μία χώρα πρόθυμη να τους αγκαλιάσει. Σε μία χώρα που θα δώσει σε όλους μας τις ευκαιρίες που ζητούμε για να την αναδείξουμε μέσα από τους εαυτούς και τον μόχθο μας.
Είναι η ελάχιστη προσπάθεια να κάνουμε το όνειρο, πράξη. Να καταγράψουμε τις ιδέες μας με την ελπίδα να εμπνεύσουν άλλους και εμάς τους ίδιους διαβάζοντάς τες για πρώτη φορά δυνατά. Να μεταφέρουμε τα σχέδια, στον κόσμο.
Δεν έχει σημασία αν θα επιλέξετε να τις υιοθετήσετε. Μας αρκεί να τις δείτε σαν αφορμή για να δημιουργήσετε τις δικές σας.
Τι πιο επαναστατικό από μία γενιά ενωμένη και πρόθυμη να παλέψει για τον κόσμο που θέλει να δημιουργήσει;
Τα παραπάνω 6 κείμενα συγγράφουν οι: Κωνσταντίνος Μητράκας και Φωτεινή Ζίκου
