Επιστρέφει στην πόλη της η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου και η Θεσσαλονίκη γίνεται ξανά Διεθνής Πρωτεύουσα του Βιβλίου. Tο Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού ετοιμάζει ήδη την 18η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (ΔΕΒΘ) που θα πραγματοποιηθεί από τις 25 έως τις 28 Νοεμβρίου 2021 στο Διεθνές Εκθεσιακό και Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ-HELEXPO).
Τη συντονιστική επιτροπή του έργου, όπως ορίστηκε από τον Πρόεδρο και το Δ.Σ. του ΕΙΠ, αποτελούν οι Δημήτρης Αγγελής (συγγραφέας) ως επικεφαλής, Στέφανος Καβαλλιεράκης (Δρ Ιστορίας, διευθυντής Μουσείου Πόλεως των Αθηνών), Δημήτρης Κόκορης (αναπλ. Καθηγητής ΑΠΘ), Λαμπρινή Κουζέλη (δημοσιογράφος), Νικόλας Σεβαστάκης (καθηγητής ΑΠΘ) και Μάκης Τσίτας (συγγραφέας).
Τιμώμενη στη 18η ΔΕΒΘ θα είναι η Γερμανόφωνη λογοτεχνία, καθώς λόγω ειδικών συνθηκών πέρσι δεν υπήρξε η δυνατότητα παρουσίασης ενός ολοκληρωμένου προγράμματος εκδηλώσεων. Με προσκεκλημένους συγγραφείς γερμανόφωνων χωρών καθώς και επαγγελματίες του χώρου του βιβλίου και στόχο το διάλογο, τη δικτύωση και την ανταλλαγή ιδεών το πρόγραμμα «Ας μιλήσουμε! / Let’s Talk!» αποτελεί συνδιοργάνωση του Goethe-Institut Ελλάδας, του Litrix.de και της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου της Φρανκφούρτης με την υποστήριξη και χρηματοδότηση του Γερμανικού Υπουργείου Εξωτερικών.
Κεντρικό θέμα της 18ης ΔΕΒΘ είναι οι Διαρκείς επαναστάσεις του βιβλίου. Ο τίτλος συνδυάζει ασφαλώς τον κεντρικό εορτασμό της φετινής χρονιάς (επέτειος των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση) αλλά και τις μεταβολές που κατεγράφησαν κατά την περίοδο του εγκλεισμού στην αντίληψή μας για το βιβλίο και τις βιβλιοφιλικές εκδηλώσεις(τεχνολογίες του αύριο). Ήδη από πέρυσι έχουν πληθύνει οι εκδόσεις που επανεξετάζουν ιστορικές πτυχές της Ελληνικής Επανάστασης φωτίζοντας περισσότερο πρωταγωνιστές, γεγονότα, διεθνείς συσχετισμούς και ευρύτερες οπτικές, και σκοπός της Έκθεσης είναι να δώσει χώρο και χρόνο για εκδηλώσεις πάνω σε αυτήν τη θεματική. Παράλληλα, τα audiobooks, τα podcasts,τα διαδικτυακά φεστιβάλ κέρδισαν έδαφος σε αυτήν την περίοδο, οπότε μια ευρύτερη συζήτηση για τις νέες τεχνολογίες και τις νέες τάσεις στον χώρο του βιβλίου κρίνεται ως απολύτως απαραίτητη τόσο για τους επαγγελματίες του βιβλίου όσο και για τους αναγνώστες. Οπωσδήποτε, η θετική αποτίμηση της περσινής διαδικτυακής ΔΕΒΘ και η πολύτιμη εμπειρία που αποκτήθηκε σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο αποτελούν σημαντική αφορμή για αυτήν τη συζήτηση.
Επιπλέον, η 18η ΔΕΒΘ θα επικεντρώσει το ενδιαφέρον της στους ακόλουθους θεματικούς άξονες:
Ποιος χρειάζεται σήμερα τις κλασικές σπουδές;
Η συζήτηση για τις κλασικές σπουδές είναι ανοιχτή. Έχει ξαναμπεί στην επικαιρότητα λόγω της πρόσφατης απόφασης του πανεπιστημίου του Princeton να αφαιρέσει ως προαπαιτούμενα για ένταξη φοιτητών-φοιτητριών στην κατεύθυνση κλασικών σπουδών τη γνώση των Αρχαίων Ελληνικών και των Λατινικών, οπότε το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού θεωρεί σημαντικό να υπάρξουν εκδηλώσεις και παρεμβάσεις επί αυτού του κεφαλαιώδους σημασίας θέματος. Οι «χρήσιμες άχρηστες», κατά τον Νούτσιο Όρντινε, ανθρωπιστικές σπουδές πιέζονται σε όλο τον κόσμο λόγω της επέλασης των νέων τεχνολογιών και των πρακτικών επιστημών που ευνοούν το άμεσο κέρδος, όμως η σημασία τους στην καλλιέργεια του έσω ανθρώπου και των ανθρωπιστικών αξιών είναι αδιαμφισβήτητη. Είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την Ελλάδα να αναδειχθεί σε ένα παγκοσμίως αναγνωρισμένο εργαστήρι μελέτης και ανάδειξης των κλασικών γραμμάτων και η 18η ΔΕΒΘ θα αποτελέσει την αφορμή για έναν ευρύτερο διάλογο πάνω στο θέμα.
Ελευθερίες, συλλογική προστασία και ευθύνη: καινούργια διλήμματα
Η περίοδος της καραντίνας με τις απαγορεύσεις κυκλοφορίας για λόγους προστασίας του κοινωνικού συνόλου και η σχετική συζήτηση περί ελευθεριών και ατομικής ευθύνης· τα ζητήματα σεξουαλικής παρενόχλησης και τα συναφή αιτήματα για αξιοπρέπεια και κατανίκηση του φόβου (κίνημα «metoo»)· τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο δημόσιος διάλογος και η απορρύθμισή του είναι θέματα που προκρίνονται για τις πολιτικές συζητήσεις και βιβλιοπαρουσιάσεις της φετινής ΔΕΒΘ.
Παιδική και Εφηβική Γωνιά
Όπως κάθε χρόνο, οι εκδηλώσεις για παιδιά, εφήβους και εκπαιδευτικούς αποτελούν έναν από τους δυναμικότερους πόλους έλξης της ΔΕΒΘ. Με βασική προτεραιότητα, από την πρώτη χρονιά της λειτουργίας της, την καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας στα παιδιά, τους εφήβους και τους εκπαιδευτικούς, η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης οργανώνει πολλαπλές εκδηλώσεις οι οποίες περιλαμβάνουν παρουσιάσεις τόσο της τρέχουσας παραγωγής βιβλίων όσο και καίριων θεμάτων που αφορούν στην κοινωνική και σχολική ζωή όλων των συντελεστών της Εκπαίδευσης, τους γονείς και βέβαια, τα ίδια τα παιδιά και τους εφήβους. Τη φετινή χρονιά η Παιδική και Εφηβική γωνιά θα εμπλουτιστεί με μαθητικό συνέδριο και δημόσιες συζητήσεις μαθητών με ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών.
Φεστιβάλ, εκδηλώσεις και δράσεις
Η ΔΕΒΘ θα φιλοξενήσει ακόμη το καθιερωμένο πρόγραμμα εκδηλώσεων που περιλαμβάνει το Φεστιβάλ Νέων Λογοτεχνών, το Φεστιβάλ Μετάφρασης, την Ημερίδα των Βιβλιοθηκονόμων καθώς και παρουσιάσεις νέων εκδόσεων, συζητήσεις με συγγραφείς, θεματικές εκθέσεις και προβολές.
Επαγγελματικές εκδηλώσεις / συναντήσεις
Προγραμματίζεται επίσης σειρά εκδηλώσεων και συναντήσεων για τους επαγγελματίες του βιβλίου με διεθνείς συμμετοχές όπου θα συζητηθούν, με άξονα τη θεματική «Το μέλλον του βιβλίου», ζητήματα που απασχολούν τη διεθνή αγορά στη νέα ψηφιακή πραγματικότητα, όπως διαμορφώθηκε μέσα από τους περιορισμούς της πανδημίας.
Συγγραφείς της Θεσσαλονίκης
Το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού θα τιμήσει φέτος τους Θεσσαλονικείς συγγραφείς Μάτση Χατζηλαζάρου (1914-1987) και Ανέστη Ευαγγέλου (1937-1994), ενώ θα διοργανώσει και συζήτηση με θέμα τη λογοτεχνία της Θεσσαλονίκης.
Την 18η ΔΕΒΘ διοργανώνει το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού σε συνεργασία με τη ΔΕΘ-HELEXPO, τον Δήμο Θεσσαλονίκης, τους Συλλόγους Ελλήνων Εκδοτών και ανεξάρτητους εκδότες, υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Η 18η ΔΕΒΘ συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο του ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας 2014-2020. Χορηγός αερομεταφορών της 18ης ΔΕΒΘ θα είναι η AEGEAN.
