«Ιεροί λόγοι / Covid-19»: Ένα πρωτότυπο εικαστικό έργο της Αιμιλίας Παπαφιλίππου στη Μικρή Επίδαυρο

Η Πανδημία ως παγκόσμια εμπειρία οξύμωρης συνύπαρξης διαχωρισμού και συνεκτικότητας.

Μετά από ανάθεση του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, η καλλιτέχνιδα Αιμιλία Παπαφιλίππου δημιούργησε ένα πρωτότυπο εικαστικό έργο με τίτλο «Ιεροί λόγοι / Covid-19» για τη Μικρή Επίδαυρο που παρουσιάζεται από τις 13 Αυγούστου έως τις 5 Σεπτεμβρίου 2021.

Η Πανδημία ως παγκόσμια εμπειρία οξύμωρης συνύπαρξης διαχωρισμού και συνεκτικότητας. Με αναφορές και στο παράδοξο κείμενο «Ιεροί λόγοι» του Αίλιου Αριστείδη (117-181 μ.Χ.), για τη θεραπεία του από το θεό Ασκληπιό και την προσπάθειά του να εκφραστεί.

Ένας λαβύρινθος από νήματα υφαίνεται και μας προσκαλεί να πράξουμε, θυμίζοντάς μας τη σχέση μας με τη Φύση, το Θέατρο, και με τους Άλλους.

Το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνεχίζοντας την έρευνά του στην αναπάντεχη κατοίκηση των θεατρικών χώρων, ανοίγει τον αρχαιολογικό χώρο του Μικρού Θεάτρου Αρχαίας Επιδαύρου στο κοινό, όχι με μια παράσταση, αλλά με μια διαδραστική εικαστική εγκατάσταση της καλλιτέχνιδας Αιμιλίας Παπαφιλίππου.

Το πρωτότυπο εικαστικό έργο που δημιουργήθηκε μετά από ανάθεση του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, προσκαλεί το κοινό σε μια εμπειρία στοχασμού πάνω στην ανθρώπινη επαφή και την επικοινωνία στην εποχή του υποχρεωτικού εγκλεισμού και της υγειονομικής κρίσης, θέλοντας να αναδείξει τη θεραπευτική αξία της Τέχνης.

Αξιοποιώντας την αρχιτεκτονική του θεάτρου και θεωρώντας το Θέατρο ως διαχρονικό τόπο συλλογικής εμπειρίας και βιωμάτων, η εικαστική εγκατάσταση συντονίζεται με τη δομή του θεάτρου ως υπεμφαίνοντος κόλουρου κώνου που υποβάλλει κυκλική και αμφίδρομη σχέση μεταξύ Ανθρώπου και Φύσης, ενώ παράλληλα σχολιάζει την οξύμωρη σχέση απομόνωσης αλλά και συνεκτικότητας, που αναδύθηκε διεθνώς από την εμπειρία της πανδημίας.

Οι επισκέπτες καλούνται να ακολουθήσουν, αλλά και να αποφύγουν, τα νήματα που ενώνουν τα σημεία του αρχαιολογικού χώρου με το περιβάλλον και να διαγράψουν τη δική τους διαδρομή ανάμεσα σε ταινίες απαγόρευσης και εμπόδια. Μια συμβολική αναπαράσταση της ατομικής αλλά και συλλογικής μας πορείας.

Όπως αναφέρει η καλλιτέχνιδα: «Στον πρόσφατο υποχρεωτικό εγκλεισμό (το διαβόητο lockdown), η απαγόρευση του συναθροίζεσθαι […] και η συνακόλουθη ανάσχεση της συλλογικής πολιτισμικής εμπειρίας μάς έκανε να εκτιμήσουμε ακόμη περισσότερο την Τέχνη ως συνεκτικό ιστό μεταξύ των ανθρώπων. Οι άνθρωποι παγκοσμίως στράφηκαν στην Τέχνη – έστω εξ αποστάσεως, μέσω της τεχνολογίας – για να αντιπαρατεθούν στο α-δια-νόητο και να πάψουν να νιώθουν ακυρωμένοι μέσα σε αυτή τη συνθήκη αναγκαστικού αποκλεισμού από τα αγγίγματα, τις επαφές. Η πανδημία και η τεχνολογία, σε συνέργεια, αποκάλυψαν τα πολλαπλά επίπεδα στα οποία είμαστε αλληλένδετοι, αλληλεξαρτώμενοι και αδιαχώριστοι – βιολογικά, και όχι μόνο. Αυτήν την παγκόσμια εμπειρία της οξύμωρης συνύπαρξης διαχωρισμού και συνεκτικότητας, και το πλέγμα δικτυακής συνείδησης που αναδύεται, υποβάλλει το έργο.»

Βιογραφικό Σημείωμα

Η Αιμιλία Παπαφιλίππου γεννήθηκε το 1961 στην Ασμάρα της Ερυθραίας, στην Ανατολική Αφρική, και ζει στην Αθήνα. Αποφοίτησε από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας το 1985 και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές (Masters of Art), στο βίντεο και στα Νέα Μέσα, στο New York University στη Νέα Υόρκη.

Σπούδασε με διδακτική υποτροφία απαλλαγής διδάκτρων (Teaching Fellowship) από το New York University και με υποτροφία από το Κοινωφελές Ίδρυμα Ωνάση. Έκπροσώπησε την Ελλάδα, το 1991 στην Μπιενάλε του Σάο Πάολο με επιμέλεια της Μαρίας Μαραγκού, το 2000 στην έκθεση «© Europe Exists» με επιμελητές τους Harald Szeemann και Rosa Martinez, και το 2002, στην έκθεση «Open» με επιμέλεια της Λίνας Τσίκουτα.

Σχεδίασε, επιμελήθηκε και υλοποίησε, το 2010, την χωροτροπική και χρηστική εγκατάσταση/μπαρ, «Liquid Sky», στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του ιδρύματος Ωνάση. Το 2014 συμμετείχε στην έκθεση «Ναυτίλος: Tαξιδεύοντας την Ελλάδα», την κεντρική πολιτιστική εκδήλωση της Ελληνικής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στη Bozar, στις Βρυξέλλες.

Το 2014, πραγματοποίησε την πρώτη εικαστική παρέμβαση σύγχρονης τέχνης στην Αρχαία Αγορά των Αθηνών, με υποστήριξη του πολιτιστικού οργανισμού ΝΕΟΝ ως πρώτη ανάθεση του προγράμματός του, «έργο στην πόλη». Υλοποιήθηκε το έργο «Παλμικά Πεδία».

Το 2016 συμμετείχε στην έκθεση «South to Southeast-A Futher Surface», που επιμελήθηκαν οι Patrick D. Flores και Anca Verona-Mihulet, στο Guandong Times Museum, στην Κίνα. Της ζητήθηκε επιπλέον να γράψει κείμενο για τη δουλειά της και τη σχέση του με το φεμινιστικό ζήτημα για την περιοδική έκδοση του Μουσείου. Το 2017, συμμετείχε, στη Documenta 14, στο Κάσσελ, στη Γερμανία, στην έκθεση «Αντίδωρον: Η Συλλογή του ΕΜΣΤ» σε επιμέλεια Κατερίνας Κοσκινά.

Η παρουσίαση του έργου «FIXed in Flux» προκάλεσε το ενδιαφέρον του Γερμανού επιμελητή Ulrich Wegenast, διευθύνοντος συμβούλου του συνεδρίου Raumwelten, Αρχιτεκτονικής, Σχεδιασμού Δημόσιου Χώρου και Νέων Μέσων και την κάλεσε ως κεντρική ομιλήτρια να παρουσιάσει τη δουλειά της αλλά και να πραγματοποιήσει μια διαδραστική βιντεοπροβολή στο παλάτι του Ludwigsburg.

Το 2019 παρουσίασε τη βίντεο-εγκατάσταση «Σκακιστικό Συνεχές: Το Αέναο Τώρα», στα Θαλάσσια Μεσαιωνικά Τείχη της Ρόδου υπό την αιγίδα του Γαλλικού Ινστιτούτου, του ΕΟΤ, της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, με πρόσκληση και χορηγία του Ξενοδοχείου Rodos Palace.

Το 2021 συμμετέχει στην έκθεση «Τhesis-Antithesis- Synthesis: In the Belt of Change», που θα διαρκέσει έως το Δεκέμβριο του 2021, επιμελήθηκε διαδικτυακά η Κατερίνα Κοσκινά και πραγματοποιείται στο Hainan Ocean Flower Museum, στη Κίνα, όπου η Ελλάδα είναι η τιμώμενη χώρα στην ευρύτερη έκθεση «Τhe Tides of the Century».

* Cover photo: © Aemilia Papaphilippou

Συντελεστές: