Με αφορμή τις νέες ταινίες των Clint Eastwood και Paul Schrader, ένας σύντομος στοχασμός για μεγάλους δημιουργούς που οδεύουν προς το τέλος της καριέρας τους, το σινέμα που φεύγει και εκείνο που έρχεται.
Το Card Counter είναι από τις καλύτερες φετινές ταινίες, η καλύτερη του Schrader από το Light Sleeper. Ο 75χρονος Αμερικανός είναι περισσότερο γνωστός από τη συνεργασία του με τον Martin Scorsese, σαν σεναριογράφος στα Taxi Driver, Raging Bull, The Last Temptation Of Christ και Bringing Out The Dead. H φιλμογραφία του σαν σκηνοθέτης είναι άνιση, με καλύτερη ταινία το American Gigolo.
Το Card Counter είναι αργό φιλμ, βραδυφλεγές όπως και η ερμηνεία του Isaac, η καλύτερη φετινή ανδρική. Ο κεντρικός χαρακτήρας είναι ένα αίνιγμα που ξεδιπλώνεται σιγά σιγά, οδηγώντας σε ένα ζοφερό φινάλε -πανομοιότυπο με αυτά των American Gigolo και Light Sleeper-, κλασικό μοτίβο στα σενάρια του Schrader. Υπάρχει μόνος ένας δρόμος για τη λύτρωση και αυτός είναι καταστροφικός. O Isaac σιγοβράζει σε όλη την διάρκεια της ταινίας, προσπαθεί να αποφύγει το αναπόφευκτο, να παρεκκλίνει από τους δαίμονες του, σχεδόν αγγίζει την ευτυχία μιας διαφορετικής ζωής. Όμως δεν τα καταφέρνει. Σε μια εξαιρετική ερμηνεία, μετρημένη, χωρίς υπερβολές, ο William Tell είναι από τους πιο ενδιαφέροντες ήρωες του Schrader.
H λιτή σκηνοθεσία, που ξέρει πότε να δώσει έμφαση και πότε να αφήσει την πλοκή ν’αναπνεύσει, χωρίς περιττά πλάνα, μαζί με το καλύτερο φετινό soundtrack, κάνουν το Card Counter να ξεχωρίζει από -άλλη- μια φτωχή χρονιά κινηματογραφικά.
Παρόμοιας υφής και το τελευταίο φιλμ του 91χρονου Clint Eastwood. Χωρίς να είναι η καλύτερη του, το Cry Macho είναι μια τρυφερό road movie, ένα όμορφο ταξίδι. Διάβασα πολλές κακές κριτικές και πικρόχολα σχόλια, κυρίως για την ηλικία του Eastwood. Πως είναι πολύ μεγάλος πλέον για να παίζει, πως πρέπει να αποσυρθεί. Καταλαβαίνω πως κάποιοι ενοχλούνται να βλέπουν τους ήρωες τους να γερνάνε. Ο κινηματογράφος είναι ένα είδος αθανασίας. Και όταν βλέπεις τον Dirty Ηarry και τον Άνθρωπο χωρίς όνομα, δύο από τους πιο εμβληματικούς ήρωες του κινηματογραφικού πάνθεον να ξεθωριάζει, αισθάνεσαι και’συ πως μεγαλώνεις, πως γερνάς.
Όμως θα ήταν αστείο, ο Eastwood στα 90 να προσπαθεί να υποδυθεί τον action hero. Ο χαρακτήρας του στο Cry Macho θα μπορούσε να ήταν ο Harry Callahan ή ο Man With No Name , ένα απόσταγμα και των δύο. Λίγο πριν το τέλος, μια ατάκα του μπορεί να χαρακτηριστεί και ως ο αποχαιρετισμός του, γενικά σαν περσόνα, αλλά και σαν σύμβολο αρρενωπότητας μιας άλλης εποχής. ‘ This macho thing is overrated. Just people trying to show that they’ve got grit. That’s about all they end up with. It’s like anything else in life: you think you got all the answers, then you realize, as you get older, you don’t have any of them.’
O Eastwood, o Schrader, o Scorsese, o Copolla, o De Palma, ο Mann, αυτή η γενιά σκηνοθετών φτάνει προς το τέλος. Οι ταινίες τους ήταν, ως επι των πλείστων, αντρικές ιστορίες. Κανείς δεν μπορεί να τους κατηγορήσει για μισογυνισμό, αυτές τις ιστορίες ήθελαν να πουν. Ιστορίες για την αντρική φύση και ψυχολογία. Η εποχή αλλάζει, χρειάζομαστε όλο το φάσμα ιστοριών και χαρακτήρων. Η τέχνη δεν μπορεί ν’αλλάξει τον κόσμο, όμως μπορεί να μας δείξει πως ο κόσμος αλλάζει.
Δυστυχώς σήμερα, κάποιοι ενοχλούνται από τα πάντα, και προσπαθούν να χωρέσουν έναν αιώνα σινεμά στην Προκρούστεια κλίνη των διαστρεβλωμένων πεποιθήσεων τους, χωρίς να αντιλαμβάνονται πόσο κακό κάνουν, πρώτα από όλα στους ίδιους και σε όσα πρεσβεύουν. Ο κινηματογράφος προχωράει, εξελίσσεται. Δεν ξέρω αν γίνεται καλύτερος ή χειρότερος, σίγουρα θα είναι διαφορετικός.
Όσο κι αν προχωράει η τεχνολογία, όσο κι αν αλλάζει ο τρόπος που βλέπουμε ταινίες, αυτό που κάνει τη διαφορά θα είναι πάντα το ίδιο. Ιστορίες που θα μας συγκινήσουν, χαρακτήρες που θα ταυτιστούμε, φιλμ που θα σημαδέψουν την εποχή, θα είναι επιδραστικά και θα εμπνεύσουν. Ο κατακλυσμός προσφοράς έχει κάνει πιο δύσκολο να ξεχωρίσουν οι καλές ταινίες. Ανάμεσα στις προκάτ ταινίες της Disney και τα art house φιλμ που αρέσουν σε φεστιβάλ και κριτικούς, αλλά τις περισσότερες φορές δεν αφορούν κανέναν άλλο, υπάρχουν ιστορίες που ξεχωρίζουν. Ιστορίες όπως του Ταξιτζή, του Jake LaMotta και του Julian Kay.
