Συναντήσαμε μία από τις πιo δημιουργικές παρουσίες του πολιτισμού της χώρας μας, την Κάρμεν Ρουγγέρη. Μας υποδέχθηκε στο φωτεινό και γεμάτο χρώμα σπίτι της και μας απέδειξε οτι δικαίως την αγαπούν μικροί και μεγάλοι. Φύσει αεικίνητη, μας εξηγεί με πόση έρευνα και αγάπη στήνει τις μοναδικές παιδικές παραστάσεις που όλοι ξέρουμε. Μας μιλάει όμως και για τα νεανικά της χρόνια που με την εφευρετικότητα και την εργατικότητά της κατάφερε να ξεπεράσει τις οικονομικές δυσκολίες που είχε. Μοιράστηκε μαζί μας τους προβληματισμούς της για τη σύγχρονη κοινωνία και μας μετέδωσε την αισιοδοξία και την όρεξη για ζωή που πάντα εκπέμπει.
Πού γεννηθήκατε και πώς ήταν η καθημερινότητά σας σαν παιδί;
Γεννήθηκα στη Σαντορίνη και έζησα εκεί μέχρι τα πέντε μου χρόνια. Δεν τα θυμάμαι όλα με πάρα πολλές λεπτομέρειες. Θυμάμαι ότι πήγαινα βόλτα με τα γαϊδουράκια και τις καλόγριες οι οποίες με αγαπούσαν πάρα πολύ. Έχω πολύ ωραίες αναμνήσεις.
Ο πατέρας σας ήταν ένας άνθρωπος με μεγάλη παιδεία και μόρφωση. Τι εφόδια έχετε αποκομίσει από εκείνον;
Πάρα πολλά. Ήταν ένας τρομερά καλλιεργημένος άνθρωπος. Μιλούσε εννέα γλώσσες και τις μιλούσε και καλά πρέπει να σας πω. Κάθε μέρα έψαχνε τι είδους έφεση έχουν τα παιδιά του. Είδε ότι εγώ έχω ταλέντο στις γλώσσες και με έγραψε να κάνω τρεις γλώσσες. Είδε ότι εγώ είχα μακριά χέρια και με έγραψε στο πιάνο και ύστερα στο ωδείο, επειδή είχα καλή φωνή. Επίσης έβλεπε ότι ζωγραφίζω και με έγραψε στη ζωγραφική. Εγώ σε ηλικία οκτώ με δέκα χρόνων έκανα χιλιάδες πράγματα και μου άρεσε αυτό. Ήταν πάρα πολύ αυστηρός και ήθελε αν γύριζε στις έντεκα η ώρα το βράδυ, να μας έβλεπε μ’ ένα βιβλίο στο χέρι!
Είχατε πει ότι αρχικά το όνειρό σας είναι να γίνετε τραγουδίστρια της όπερας.
Εγώ είχα δύο όνειρα: Ή να γίνω τραγουδίστρια της όπερας ή ηθοποιός. Η όπερα είναι για μένα το ωραιότερο θεατρικό είδος γιατί είναι σύνθετο. Έχει μέσα όλες τις μορφές τέχνης: Έχει θέατρο, τραγούδι, μουσική και εικαστικά. Με ενδιέφερε πάρα πολύ η όπερα, αλλά μετά γνώρισα τον σύζυγό μου και η συμφωνία μας ήταν να μην είμαστε στον ίδιο χώρο. (σ.σ.: είναι βαρύτονος) Έτσι λοιπόν αφού εγώ είχα σπουδάσει θέατρο, έγινα ηθοποιός.
Πώς γνωρίσατε τον σύζυγό σας;
Μερικά χρόνια πρίν τον γνωρίσω, είχα δεί την ταινία «Ένας Ντελικανής» με τον Άλκη Γιαννακά. Είχα ερωτευτεί τη φωνή που ντούμπλαρε τον πρωταγωνιστή. Χωρίς να ξέρω ποιος είναι, με αυτή τη φωνή ήμουν ερωτευμένη για χρόνια! Όταν μπήκα στη Λυρική σκηνή ως μέτζο σοπράνο έτυχε να είμαι στη χορωδία και εκείνος να είναι σολίστας. Τότε ήμασταν στο Ηρώδειο και ανέβαζε η Λυρική τις δύο Ιφιγένειες του Γκλούκ. Δεν τον είχα ακούσει ακόμα, διότι συνήθως πρώτα κάνουν πρόβα οι σολίστες και μετά ενώνονται με την χορωδία. Με πλησίασε, με φλέρταρε και εγώ ανταπέδωσα, γιατί φορούσε γυαλιά και εμένα μου αρέσαν όσοι φορούν γυαλιά. Μου πρότεινε να βγούμε έξω και το δέχτηκα και όταν καθίσαμε ένα βράδυ στο Λυκαβηττό, θυμάμαι του είπα καθώς συζητούσαμε ότι εγώ μία φωνή έχω ερωτευτεί και είναι αυτή στο έργο «Ένας ντελικανής» και μου είπε ότι ήταν αυτός! Εκεί κατάλαβα ότι ήταν ο άνθρωπος της ζωής μου.
Πείτε μου για την ομάδα «Ρακοσυλλέκτες». Είναι κάτι πολύ όμορφο αυτό που είχατε δημιουργήσει.
Εγώ θέλοντας να περνάνε ωραία τα δικά μου παιδιά, δημιούργησα αυτή την ομάδα με τριάντα παιδιά. Περνούσαμε πολύ ωραία και μαζεύαμε από τους δρόμους διάφορα πεταμένα πράγματα και τα διαμορφώναμε. Απο εκεί βγήκε και το όνομα ”Ρακοσυλλέκτες”. Δεδομένου ότι εγώ είχα εφόδια στη μουσική και στη ζωγραφική, μπορούσα να κατευθύνω τα παιδιά και κάναμε μαγικές παραστάσεις. Μετά προσπαθούσα να βγάλω το ταλέντο του κάθε παιδιού στην επιφάνεια και με καθοδήγησε το ένστικτό μου. Αυτός που μπορούσε να γράψει στίχους, του έδινα το θέμα και τους έγραφε. Άλλος μπορούσε να ασχοληθεί με τη μουσική, ορισμένα κορίτσια που μπορούσαν να ράψουν, αναλάμβαναν το ράψιμο και ούτω καθεξής. Ήταν ένα εργοτάξιο ολόκληρο! Παρουσιάζαμε εξαιρετικές παραστάσεις για τις οποίες στο τέλος πήραμε και βραβεία και τις μαγνητοσκόπησε και η ΕΡΤ2 τότε. Ήταν μια ομάδα που εγώ την ονομάζω «ντοκτορά» γιατί με αυτό τον τρόπο έμαθα να βλέπω με τα μάτια των παιδιών. Αργότερα έγινα επαγγελματίας στο χώρο χωρίς να το καταλάβω και με οδήγησε εκεί η τύχη και έχει φτάσει τώρα στο σημείο να είναι έργο ζωής. Η μοίρα το θέλησε.
Εδώ και πάρα πολλά χρόνια ασχολείστε με το παιδικό θέατρο. Πιστεύετε ότι μια παράσταση μπορεί να αλλάξει τον τρόπο σκέψης ενός παιδιού και να διευρύνει τους ορίζοντές του;
Καταρχάς το θέατρο που απευθύνεται στα παιδιά, πρέπει να είναι πηγή γνώσης. Μέσα από αυτό μπορείς να περάσεις ό,τι μηνύματα θέλεις. Όμως χωρίς διδακτισμό. Δηλαδή δεν μπορείς να λες το μήνυμά σου απευθείας. Μπορεί για παράδειγμα να δεις δήθεν κάτω ένα σκουπίδι και να πεις «γιατί δεν το βάζουμε αυτό στον κάδο, όταν έχει έναν κάδο δίπλα;». Δίνεις πλαγίως το μήνυμα. Αν είναι μάλιστα μυθολογία που έχει πάρα πολλά να δώσει, ή Όμηρος, βοηθάει τα παιδιά και στο σχολείο γιατί το θέαμα είναι πιο εύπεπτο. Ειδικά οι δικές μας οι παραστάσεις είναι μάθημα γιατί είναι πάρα πολύ τεκμηριωμένες διότι δεν κάνω του κεφαλιού μου. Μελετάω τον ήρωα από τη γέννησή του, ακριβώς όπως τα λέει μέσα η μυθολογία μας και αυτό είναι ωφέλημο για τα παιδιά… Φέτος δηλαδή, ανεβάσαμε τον «Ηρακλή» που τον έχουν δει μέσα στην πανδημία σαράντα χιλιάδες κόσμου! Αυτό δεν είναι τυχαίο.
Πιστεύετε ότι ο μέσος Έλληνας έχει το θέατρο μέσα στην καθημερινότητα του;
Νομίζω ότι το θέατρο είναι μέσα στην καθημερινότητά του. Οι γονείς που θέλουν συνειδητά να κάνουν ένα παιδί -γιατί είναι και κάποιοι που δεν θα έπρεπε δυστυχώς να είναι γονείς- θέλουν να του δώσουν όλα τα εφόδια. Ευγνωμονώ τον κόσμο γιατί μας έχει εκτιμήσει. Έχει εκτιμήσει την δική μου δουλειά που κάνουμε στην δική μου θεατρική ομάδα που είναι προσεγμένη στην λεπτομέρεια.
Έχετε παρατηρήσει στους κρατικούς φορείς κάποια ακαμψία όσον αφορά την πρόοδο του θεάτρου και γενικώς των τεχνών; Έχετε προτείνει κάτι που δεν υλοποιήθηκε;
Όσο ζούσε ο Νίκος Κούρκουλος, είχε τη δύναμη να πάρει τον υπουργό και να πει ότι θέλει να παίξει η δική μας παιδική θεατρική σκηνή στο Ηρώδειο. Εγώ δεν έχω τη δύναμη αυτή. Εγώ έχω μόνο τη δύναμη του κοινού και δεν έχω πρόσβαση στην εκάστοτε κυβέρνηση. Η πρότασή μου και το όνειρό μου είναι να κάνουμε παραστάσεις για παιδιά στην Επίδαυρο για να μάθουν τα παιδιά να πηγαίνουν σε αυτήν και για να καταλάβουν ότι είναι το μεγαλύτερο και το ωραιότερο θέατρο του κόσμου. Να αισθάνονται οτι γίνονται επίσημες παραστάσεις για αυτά. Οι αρχαιολογικές υπηρεσίες εδώ, επιτρέπουν στις κύριες με τα τακούνια να πηγαίνουν στην Επίδαυρο και στα αρχαία θέατρα και στα παιδιά λένε όχι! Εάν το παιδί οδηγηθεί σωστά, μπορεί να είναι ο καλύτερος θεατής. Στο Ηρώδειο που εμείς κάναμε πάρα πολλές παραστάσεις όσο ήταν ο Λουκάς Καρυτινός στη Λυρική και ο Νίκος Κούρκουλος στο Εθνικό θέατρο, ζητούσα από τα παιδιά να αφήσουν πεντακάθαρο το θέατρο γιατί πρέπει να το σεβόμαστε και δεν βρίσκαμε ούτε ένα χαρτάκι κάτω! Το ίδιο κάναμε και στο θέατρο στο ωδείο στην Πάτρα και τα έχασαν οι υπεύθυνοι και δεν πίστευαν ότι αφήσαμε ένα πεντακάθαρο θέατρο. Βλέπουμε τώρα μέσα στην παράσταση γονείς να στέλνουν μηνύματα με το κινητό και ούτε μιάμιση ώρα δεν μπορούν να μείνουν χωρίς το κινητό τους. Αυτό ποτέ δεν θα το έκανε ένα παιδί. Εάν του πεις ότι αυτή τη στιγμή παίζουν οι ηθοποιοί και πρέπει να τους παρακολουθήσεις, το παιδί θα το σεβαστεί. Πάντοτε έχουν την ευθύνη οι μεγάλοι.
Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό;
Είμαστε ένας περίεργος λαός και δεν δίνουμε τα παραδείγματα που πρέπει στα παιδιά. Πιστεύω ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε καλύτερους ανθρώπους αν όλα άρχιζαν από το σχολείο. Είναι δυνατόν να είναι όλη η Ελλάδα μουντζουρωμένη; Όλοι οι τοίχοι μουτζουρωμένοι; Όλες οι ταμπέλες να είναι μουτζουρωμένες; Γιατί για αυτό δεν τιμωρείται κανείς; Γιατί να πειράξουν την περιουσία του κράτους; Πηγαίνει κανείς στο εξωτερικό και τα βλέπει όλα πεντακάθαρα και ζηλεύει. Έχουμε την ωραιότερη χώρα του κόσμου. Γιατί δεν σεβόμαστε τίποτα; Στο εξωτερικό τους μαθαίνουν ότι το παγκάκι που είναι στο πάρκο, είναι πιο πολύτιμο από τον καναπέ του σπιτιού τους κι έτσι, το σέβονται. Το έχω δει με τα μάτια μου. Εκεί φτιάχνονται τα πράγματα. Εδώ περπατώ και βάζω σημάδι το σκουπίδι της προηγούμενης μέρας και τις επόμενες μέρες που περνάω είναι ακόμη εκεί. Εγώ αν ήμουν κράτος θα όριζα μία ημέρα την εβδομάδα, να βάζουν τα παιδιά παλιόρουχα και να βάφουν και να καθαρίζουν το σχολείο τους. Μου είπαν ότι κάποιος δάσκαλος είχε το θάρρος να το κάνει αυτό, αλλά οι γονείς μόνο που δεν τον πήγαν στο δικαστήριο! Πρέπει τα παιδιά να συμμετέχουν και τα ίδια στη συντήρηση του σχολείου τους. Αλλιώς δεν θα μάθουν να το σέβονται και να το προστατεύουν. Εάν για παράδειγμα εγώ σφουγγαρίσω και πατήσεις εσύ, θα είμαι έξαλλη μαζί σου. Εάν όμως σφουγγαρίσει κάποιος άλλος και πατήσεις εσύ, εκεί δε θα δώσω σημασία. Έτσι γίνεται συνήθως. Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν γίνονται αυτά τα πράγματα.
Έχετε συμμετάσχει στην κρατική τηλεόραση σε εξαιρετικές σειρές όπως στο «Μεθοριακό Σταθμό», «Το Λούνα Παρκ», την «Μεθυσμένη Πολιτεία» και πολλές άλλες. Τι θυμάστε από εκείνη την εποχή;
Θυμάμαι ότι ήμουν πολύ ευτυχισμένη, όπως είμαι πάντα ευτυχισμένη όταν έχω γυρίσματα και γενικά είμαι πάντα ευτυχισμένη με ό,τι κάνω. Ήταν πολύ ωραίες εποχές και μου άρεσε η μαυρόασπρη τηλεόραση. Γίνονταν πολύ σοβαρές δουλειές και μου κάνει τρομερή εντύπωση που βλέπω σήμερα θεάματα όπως τα ριάλιτι, ενώ έχουμε τόσο ωραία λογοτεχνία. Οποτεδήποτε μεταφέρονται λογοτεχνικά κομμάτια στην τηλεόραση, γίνονται αριστουργήματα. Θυμάμαι την «Μυρτώ» που έπαιξα ή του Ξενόπουλου που κάναμε. Κάναμε ωραία πράγματα. Γιατί τώρα δεν το κάνουμε αυτό;
Υπάρχει όμως και η άποψη οτι το κοινό αρέσκεται να βλέπει ευτελή θεάματα.
Έτσι νομίζουν. Δεν το δέχομαι. Το κοινό βλέπει ό,τι του δώσεις. Γιατί να μην το διαμορφώσεις εσύ ο ίδιος το κοινό; Να μην το ανεβάσεις; Να μην του δώσεις κείμενα και ερέθισμα να πάρει ένα βιβλίο στο χέρι και να διαβάσει περισσότερο;
Τώρα με την κατάσταση στην Ουκρανία, ποια είναι η γνώμη σας; Τί θέση παίρνετε;
Είμαι αντίθετη στον πόλεμο και αυτό δεν το συζητάμε. Έχω όμως φίλους από τη Ρωσία που μου μεταφέρουν άλλα πράγματα απο αυτά που λένε τα ΜΜΕ. Σε όλους τους πολέμους γίνεται προπαγάνδα και πάει το πράγμα εκεί που θέλουν να το κατευθύνουν. Θα ήθελα να ακούσω και τις δύο μεριές. Πάντως αν επέμβει το ΝΑΤΟ, πάμε για τρίτο παγκόσμιο πόλεμο. Πιστεύω ότι τα προβλήματα πρέπει να λύνονται αλλιώτικα και όχι με πόλεμο. Μια ζωή έχουμε να ζήσουμε και αν δεν την ζήσουμε και αυτή και την συντομεύουμε… Γιατί να την συντομεύσουμε;
Αγαπηθήκατε ιδιαίτερα από τον ρόλο της Κικίτσας στο «Δέκα λεπτά κήρυγμα»
Και εγώ τον αγάπησα πολύ αυτό το ρόλο όπως αγάπησα και την Πίτσα την Κωνσταντινοπολίτισσα στο Η ώρα η καλή, αλλά και τον άλλον ρόλο που έπαιξα στο «Σαράντα Κύματα». Σε ένα ρόλο προσπαθώ να μην παίζω τον εαυτό μου, αλλά να μπω εγώ στο ρόλο όπως είναι και το σωστό. Διότι αλλιώς, θα έπρεπε να είναι όλοι οι ρόλοι ίδιοι. Μου αρέσει ο άμεσος λόγος και όχι ο θεατρικός, γιατί αυτές είναι σκηνές από τη ζωή και πρέπει να είναι άμεσες, απλές, καθημερινές. Η αλήθεια είναι ότι πήρα και παίρνω πάρα πολλή αγάπη από τον κόσμο. Παλιότερα βέβαια, μου συζητούσαν όλοι για την τηλεόραση, ενώ τα τελευταία χρόνια μπορώ να σου πω ότι όλη η αγάπη βγαίνει από το θέατρο που κάνουμε για τα παιδιά. Έχει γίνει παραδοχή σε αυτό.
Έχετε ποτέ παρέμβει σε θεατρικό κείμενο ή σενάτιο για την τηλεόραση αφαιρώντας κάτι;
Βέβαια! Γενικά έχω επέμβει στο να μην κάνω ορισμένα πράγματα που μου λέει το σενάριο να κάνω. Δηλαδή εάν το σενάριο μου λέει να μουντζώσω, δεν μπορώ να το κάνω. Θεωρούν κωμική αυτή την κίνηση, αλλά εγώ θεωρώ ότι είναι μία άσχημη χειρονομία και όταν σε βλέπει ένα παιδί που σε θεωρεί πρότυπο να κανείς κάτι τέτοιο, χάνεις εσύ ο ίδιος. Επίσης είμαι κατά του καπνίσματος. Στο 10 λεπτά κήρυγμα το σενάριο σε ενα επεισόδιο έλεγε οτι έπρεπε να καπνίζω και εγώ τους είπα οτι προτιμώ να φύγω απο τη σειρά, παρά να βάλω τσιγάρο στο στόμα μου! Επίσης ποτέ δεν θα παριστάνω οτι καπνίζω επάνω στη σκηνή και όταν βλέπω να καπνίζουν, εγώ αυτό το καυτηριάσω και θα το συζητήσω προκειμένου να περάσει το αντίθετο μήνυμα. Επειδή ξέρω ότι τα παιδιά με παρακολουθούν, πρέπει να είμαι πάρα πολύ προσεκτική.
Πείτε μου την ιστορία με την Ίον αμυγδάλου και τα νυφικά. Μας δείχνει οτι με την εργατικότητα και την ευστροφία μπορεί κανείς να ξεπεράσει μια δυσκολία.
Θα σου την πω. Εγώ και ο άνδρας μου είχαμε πάρει ένα δυαράκι αλλά δεν τα βγάζαμε πέρα γιατί ο άνδρας μου ναι μεν ήταν πρωταγωνιστής στη Λυρική και εγώ ήμουν ηθοποιός στο Εθνικό, αλλά τότε οι μισθοί ήταν πολύ χαμηλοί και είχαμε τρομερό οικονομικό πρόβλημα γιατί συντηρούσαμε παράλληλα και την πεθερούλα μου. Έτσι αποφάσισα να βγάλω από το τσεπάκι των γνώσεών μου τη ζωγραφική. Αποφάσισα να ζωγραφίζω λουλούδια αμυγδαλιάς σε νυφικά. Όμως δεν είχα τρόπο να δώ το άνθος για να το ζωγραφήσω! Ήταν η εποχή του χρόνου που δέν είχαν ανθήσει οι αμυγδαλιές. Τότε δεν ήταν όπως σήμερα που πατάς στη Google τριαντάφυλλα και σου εμφανίζονται χίλιάδες φωτογραφίες. Υπήρχε όμως η σοκολάτα της Ίον με την ανθισμένη αμυγδαλιά. Έτσι την πήρα και την εμπλούτισα και ζωγραφίζω το νυφικό μου. Χτυπάω την πόρτα σε ένα μαγαζί με νυφικά ρωτώντας εάν ενδιαφέρονται για ζωγραφιστά νυφικά. Τους είπα: «γιατί να έχετε κεντημένα και όχι ζωγραφιστά νυφικά;» Στο πρώτο κιόλας μαγαζί που μπήκα μέσα, το θεώρησαν πάρα πολύ ενδιαφέρον. Ιδιοκτήτης ήταν ένας κύριος ονόματι Πλούταρχος που ακόμα τον θυμάμαι. Μου είπε ότι θα μου δώσει νυφικά που ήταν πολυφορεμένα και είχε εκπνεύσει η μόδα τους, να τους τα ανανεώσω με τη ζωγραφική. Τα κομμάτια αυτά έγιναν πραγματικά πολύ ωραία και έμπαιναν στη βιτρίνα και πωλούνταν αμέσως! Είχα φτάσει σε σημείο να με παίρνουν τηλέφωνο από διάφορα σημεία, από την Λάρισα για παράδειγμα και μου ζητούσαν αυτά που έφτιαχνα. Ήταν ωραίες εποχές. Το γεγονός αυτό μου απέδωσε. Εκείνη την εποχή έπαιρνα τρείς χιλιάδες από το Εθνικό θέατρο και από τα νυφικά έβγαζα πενήντα χιλιάδες! Βοηθούσε και ο άντρας μου και παρόλο που μπορεί να τραγουδούσε στην όπερα Ριγκολέτο, κουβαλούσε και τα νυφικά! Έτσι, φθάσαμε σε σημείο να λύσουμε το οικονομικό μας πρόβλημα και να αγοράσουμε και αυτοκίνητο. Ένα άλλο πλεονέκτημα που είχα επίσης, ήταν ότι ήμουν πολύ συνεπής. Δηλαδή εάν είχα μιά παραγγελία με πεντακόσιες μπομπονιέρες, εγώ μπορεί να παιδευόμουν όλο το βράδυ, αλλά την άλλη μέρα θα τις είχαν. Δεν θα έχαναν πελάτη. Αυτό ήταν πολύ σημαντικό γιατί αργότερα κάποιοι φοιτητές της Καλών Τεχνών με μιμήθηκαν για να βγάλουν χρήματα και αυτοί. Κάποια μαγαζιά με κράτησαν για την συνέπειά μου και το διδάσκω στα παιδιά αυτό και λέω ότι πάντοτε η συνέπεια θα σας ανεβάσει.
Βλέπουμε ολοένα και περισσότερα παιδιά να μπλέκουν με συμμορίες και παραβατικές συμπεριφορές. Τι πιστεύετε ότι τα οδηγεί εκεί;
Πιστεύω ότι αυτό οφείλεται στην τηλεόραση που έχει κάνει πάρα πολύ κακό. Μου κάνει τρομερή εντύπωση που τα βράδια που κοιτάζω λίγο τηλεόραση για να με πάρει ο ύπνος, βλέπω ο ένας στραγγαλίζει, ο άλλος σκοτώνει, ο άλλος κάνει ενέσεις και σκέφτομαι τι είναι αυτά τα πράγματα; Πώς τα βλέπει ο κόσμος αυτά; Ακομα και η κρατική τηλεόραση αγοράζει τέτοιες παραγωγές! Τρελλαίνομαι. Η τηλεόραση έχει κάνει μεγάλο κακό και πολλές φορές σου δείχνει πως να ληστέψεις και να σκοτώσεις. Αυτά τα θέματα είναι αρρωστημένα και ο κόσμος θέλει κάτι ευχάριστο. Η ζωή είναι τόσο σύντομη.
Εκτός από τις πολύ όμορφες και επιτυχημένες παιδικές παραστάσεις, από το 1995 ασχολείστε και με την συγγραφή παιδικών βιβλίων. Πώς προέκυψε αυτό;
Αυτό προέκυψε από τις παραστάσεις. Όλες μου οι παραστάσεις γίνονται βιβλία γιατί το κάθε παιδί θέλει να πάρει το βιβλίο του έργου μαζί του. Δηλαδή κάθε παράσταση γίνεται στην πορεία λογοτεχνικό βιβλίο και η Χριστίνα, η κόρη μου, η οποία συμβάλλει κατά το 80% στην δουλειά μας, κάνει τις εικονογραφήσεις και με αυτόν τον τρόπο δημιουργήθηκαν τα βιβλία. Έχω κάνει πάνω από εβδομήντα διαφορετικές παραστάσεις έργων και έχω κάνει σαράντα περίπου βιβλία. Είδα πόσο ανάγκη το έχει ο κόσμος και άρχισα μετέπειτα να κάνω τα βιβλία.
Είστε ένας πολύ δημιουργικός άνθρωπος. Θέλετε να μας πείτε τι ετοιμάζετε αυτόν τον καιρό και τι καινούριο να περιμένουμε;
Εκτός του ότι μαγειρεύω κάθε μέρα και αυτό επίσης είναι δημιουργία, μέχρι πρόσφατα παιζόταν το έργο μας «Ο Μικρός Πρίγκηπας» σε μουσική του Στέφανου Κορκολή. Πρόκειται για μία ονειρεμένη παράσταση. Το να ακούς έναν εφτάχρονο να λέει τη λέξη «συγκινήθηκα», σημαίνει πολλά. Αυτή η παράσταση πιθανόν να πάει και του χρόνου. Τώρα το Καλοκαίρι θα κάνουμε περιοδεία το “Περσέας και Ανδρομέδα” που είναι μιά πολύ προσεγμένη δουλειά. Θα ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα με την πιο παραμυθένια ιστορία της μυθολογίας μας. Τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι της κόρης μου της Χριστίνας και μαζί έχουμε κάνει την σκηνοθεσία της παράστασης. Αξίζει πραγματικά να την δει το κοινό. Επίσης ετοιμάζω μια συμπαραγωγή με το Christmas Theatre την “Οδύσσεια” η οποία ονειρευόμαστε να πάει στο Ηρώδειο και να παιχτεί μετά καθ’ όλη την διάρκεια του χειμώνα. Κάνουμε συχνά “Οδύσσεια” γιατί θέλουμε κάθε γενιά να τη διδάσεται. Του χρόνου θα ανεβάσουμε το «Παραμύθι Χωρίς Όνομα» που και αυτό είναι από τα έργα που κάθε γενιά πρέπει να το δει. Το ζητούμενο και το κίνητρο είναι πάντοτε στο παιδικό θέατρο να μαθαίνουν και να παίρνουν γνώσεις τα παιδιά. Αυτή είναι η προσπάθειά μας.
Είστε η προσωποποίηση της αισιοδοξίας. Θέλω λοιπόν κλείνοντας να στείλετε ένα αισιόδοξο μήνυμα στον κόσμο και μία συμβουλή που να ομορφύνει την ζωή μας.
Ο κόσμος εύχομαι να χαμογελάει, διότι αυτό λείπει πια από την ζωή μας και να ξέρει ότι ακόμη κι αν δεν πήγαμε καλά σήμερα, αύριο ξημερώνει μια καινούρια μέρα και κάτι καλό μπορεί αυτή να μας φέρει. Ο Exupery λέει ότι ο μικρός Πρίγκιπας όταν νιώθει λυπημένος, βλέπει το ηλιοβασίλεμα, χωρίς ο συγγραφέας να εξηγεί τον λόγο. Είναι επειδή η καινούρια μέρα μπορεί να σου φέρει κάτι καλύτερο. Και τώρα με τον πόλεμο, μπορεί αύριο να ξημερώσει και να έχουν όλα τελειώσει και να συμβάλλουμε και εμείς έτσι, ούτως ώστε να γίνει ο κόσμος καλύτερος._
Φωτογραφίες – Απομαγνητοφώνηση: Αναστασία Μαρκοπούλου
Συναντήσαμε μία από τις πιo δημιουργικές παρουσίες του πολιτισμού της χώρας μας, την Κάρμεν Ρουγγέρη. Μας υποδέχθηκε στο φωτεινό και γεμάτο χρώμα σπίτι της και μας απέδειξε οτι δικαίως την αγαπούν μικροί και μεγάλοι. Φύσει αεικίνητη, μας εξηγεί με πόση έρευνα και αγάπη στήνει τις μοναδικές παιδικές παραστάσεις που όλοι ξέρουμε. Μας μιλάει όμως και για τα νεανικά της χρόνια που με την εφευρετικότητα και την εργατικότητά της κατάφερε να ξεπεράσει τις οικονομικές δυσκολίες που είχε. Μοιράστηκε μαζί μας τους προβληματισμούς της για τη σύγχρονη κοινωνία και μας μετέδωσε την αισιοδοξία και την όρεξη για ζωή που πάντα εκπέμπει.
Πού γεννηθήκατε και πώς ήταν η καθημερινότητά σας σαν παιδί;
Γεννήθηκα στη Σαντορίνη και έζησα εκεί μέχρι τα πέντε μου χρόνια. Δεν τα θυμάμαι όλα με πάρα πολλές λεπτομέρειες. Θυμάμαι ότι πήγαινα βόλτα με τα γαϊδουράκια και τις καλόγριες οι οποίες με αγαπούσαν πάρα πολύ. Έχω πολύ ωραίες αναμνήσεις.
Ο πατέρας σας ήταν ένας άνθρωπος με μεγάλη παιδεία και μόρφωση. Τι εφόδια έχετε αποκομίσει από εκείνον;
Πάρα πολλά. Ήταν ένας τρομερά καλλιεργημένος άνθρωπος. Μιλούσε εννέα γλώσσες και τις μιλούσε και καλά πρέπει να σας πω. Κάθε μέρα έψαχνε τι είδους έφεση έχουν τα παιδιά του. Είδε ότι εγώ έχω ταλέντο στις γλώσσες και με έγραψε να κάνω τρεις γλώσσες. Είδε ότι εγώ είχα μακριά χέρια και με έγραψε στο πιάνο και ύστερα στο ωδείο, επειδή είχα καλή φωνή. Επίσης έβλεπε ότι ζωγραφίζω και με έγραψε στη ζωγραφική. Εγώ σε ηλικία οκτώ με δέκα χρόνων έκανα χιλιάδες πράγματα και μου άρεσε αυτό. Ήταν πάρα πολύ αυστηρός και ήθελε αν γύριζε στις έντεκα η ώρα το βράδυ, να μας έβλεπε μ’ ένα βιβλίο στο χέρι!
Είχατε πει ότι αρχικά το όνειρό σας είναι να γίνετε τραγουδίστρια της όπερας.
Εγώ είχα δύο όνειρα: Ή να γίνω τραγουδίστρια της όπερας ή ηθοποιός. Η όπερα είναι για μένα το ωραιότερο θεατρικό είδος γιατί είναι σύνθετο. Έχει μέσα όλες τις μορφές τέχνης: Έχει θέατρο, τραγούδι, μουσική και εικαστικά. Με ενδιέφερε πάρα πολύ η όπερα, αλλά μετά γνώρισα τον σύζυγό μου και η συμφωνία μας ήταν να μην είμαστε στον ίδιο χώρο. (σ.σ.: είναι βαρύτονος) Έτσι λοιπόν αφού εγώ είχα σπουδάσει θέατρο, έγινα ηθοποιός.
Πώς γνωρίσατε τον σύζυγό σας;
Μερικά χρόνια πρίν τον γνωρίσω, είχα δεί την ταινία «Ένας Ντελικανής» με τον Άλκη Γιαννακά. Είχα ερωτευτεί τη φωνή που ντούμπλαρε τον πρωταγωνιστή. Χωρίς να ξέρω ποιος είναι, με αυτή τη φωνή ήμουν ερωτευμένη για χρόνια! Όταν μπήκα στη Λυρική σκηνή ως μέτζο σοπράνο έτυχε να είμαι στη χορωδία και εκείνος να είναι σολίστας. Τότε ήμασταν στο Ηρώδειο και ανέβαζε η Λυρική τις δύο Ιφιγένειες του Γκλούκ. Δεν τον είχα ακούσει ακόμα, διότι συνήθως πρώτα κάνουν πρόβα οι σολίστες και μετά ενώνονται με την χορωδία. Με πλησίασε, με φλέρταρε και εγώ ανταπέδωσα, γιατί φορούσε γυαλιά και εμένα μου αρέσαν όσοι φορούν γυαλιά. Μου πρότεινε να βγούμε έξω και το δέχτηκα και όταν καθίσαμε ένα βράδυ στο Λυκαβηττό, θυμάμαι του είπα καθώς συζητούσαμε ότι εγώ μία φωνή έχω ερωτευτεί και είναι αυτή στο έργο «Ένας ντελικανής» και μου είπε ότι ήταν αυτός! Εκεί κατάλαβα ότι ήταν ο άνθρωπος της ζωής μου.
Πείτε μου για την ομάδα «Ρακοσυλλέκτες». Είναι κάτι πολύ όμορφο αυτό που είχατε δημιουργήσει.
Εγώ θέλοντας να περνάνε ωραία τα δικά μου παιδιά, δημιούργησα αυτή την ομάδα με τριάντα παιδιά. Περνούσαμε πολύ ωραία και μαζεύαμε από τους δρόμους διάφορα πεταμένα πράγματα και τα διαμορφώναμε. Απο εκεί βγήκε και το όνομα ”Ρακοσυλλέκτες”. Δεδομένου ότι εγώ είχα εφόδια στη μουσική και στη ζωγραφική, μπορούσα να κατευθύνω τα παιδιά και κάναμε μαγικές παραστάσεις. Μετά προσπαθούσα να βγάλω το ταλέντο του κάθε παιδιού στην επιφάνεια και με καθοδήγησε το ένστικτό μου. Αυτός που μπορούσε να γράψει στίχους, του έδινα το θέμα και τους έγραφε. Άλλος μπορούσε να ασχοληθεί με τη μουσική, ορισμένα κορίτσια που μπορούσαν να ράψουν, αναλάμβαναν το ράψιμο και ούτω καθεξής. Ήταν ένα εργοτάξιο ολόκληρο! Παρουσιάζαμε εξαιρετικές παραστάσεις για τις οποίες στο τέλος πήραμε και βραβεία και τις μαγνητοσκόπησε και η ΕΡΤ2 τότε. Ήταν μια ομάδα που εγώ την ονομάζω «ντοκτορά» γιατί με αυτό τον τρόπο έμαθα να βλέπω με τα μάτια των παιδιών. Αργότερα έγινα επαγγελματίας στο χώρο χωρίς να το καταλάβω και με οδήγησε εκεί η τύχη και έχει φτάσει τώρα στο σημείο να είναι έργο ζωής. Η μοίρα το θέλησε.
Εδώ και πάρα πολλά χρόνια ασχολείστε με το παιδικό θέατρο. Πιστεύετε ότι μια παράσταση μπορεί να αλλάξει τον τρόπο σκέψης ενός παιδιού και να διευρύνει τους ορίζοντές του;
Καταρχάς το θέατρο που απευθύνεται στα παιδιά, πρέπει να είναι πηγή γνώσης. Μέσα από αυτό μπορείς να περάσεις ό,τι μηνύματα θέλεις. Όμως χωρίς διδακτισμό. Δηλαδή δεν μπορείς να λες το μήνυμά σου απευθείας. Μπορεί για παράδειγμα να δεις δήθεν κάτω ένα σκουπίδι και να πεις «γιατί δεν το βάζουμε αυτό στον κάδο, όταν έχει έναν κάδο δίπλα;». Δίνεις πλαγίως το μήνυμα. Αν είναι μάλιστα μυθολογία που έχει πάρα πολλά να δώσει, ή Όμηρος, βοηθάει τα παιδιά και στο σχολείο γιατί το θέαμα είναι πιο εύπεπτο. Ειδικά οι δικές μας οι παραστάσεις είναι μάθημα γιατί είναι πάρα πολύ τεκμηριωμένες διότι δεν κάνω του κεφαλιού μου. Μελετάω τον ήρωα από τη γέννησή του, ακριβώς όπως τα λέει μέσα η μυθολογία μας και αυτό είναι ωφέλημο για τα παιδιά… Φέτος δηλαδή, ανεβάσαμε τον «Ηρακλή» που τον έχουν δει μέσα στην πανδημία σαράντα χιλιάδες κόσμου! Αυτό δεν είναι τυχαίο.
Πιστεύετε ότι ο μέσος Έλληνας έχει το θέατρο μέσα στην καθημερινότητα του;
Νομίζω ότι το θέατρο είναι μέσα στην καθημερινότητά του. Οι γονείς που θέλουν συνειδητά να κάνουν ένα παιδί -γιατί είναι και κάποιοι που δεν θα έπρεπε δυστυχώς να είναι γονείς- θέλουν να του δώσουν όλα τα εφόδια. Ευγνωμονώ τον κόσμο γιατί μας έχει εκτιμήσει. Έχει εκτιμήσει την δική μου δουλειά που κάνουμε στην δική μου θεατρική ομάδα που είναι προσεγμένη στην λεπτομέρεια.
Έχετε παρατηρήσει στους κρατικούς φορείς κάποια ακαμψία όσον αφορά την πρόοδο του θεάτρου και γενικώς των τεχνών; Έχετε προτείνει κάτι που δεν υλοποιήθηκε;
Όσο ζούσε ο Νίκος Κούρκουλος, είχε τη δύναμη να πάρει τον υπουργό και να πει ότι θέλει να παίξει η δική μας παιδική θεατρική σκηνή στο Ηρώδειο. Εγώ δεν έχω τη δύναμη αυτή. Εγώ έχω μόνο τη δύναμη του κοινού και δεν έχω πρόσβαση στην εκάστοτε κυβέρνηση. Η πρότασή μου και το όνειρό μου είναι να κάνουμε παραστάσεις για παιδιά στην Επίδαυρο για να μάθουν τα παιδιά να πηγαίνουν σε αυτήν και για να καταλάβουν ότι είναι το μεγαλύτερο και το ωραιότερο θέατρο του κόσμου. Να αισθάνονται οτι γίνονται επίσημες παραστάσεις για αυτά. Οι αρχαιολογικές υπηρεσίες εδώ, επιτρέπουν στις κύριες με τα τακούνια να πηγαίνουν στην Επίδαυρο και στα αρχαία θέατρα και στα παιδιά λένε όχι! Εάν το παιδί οδηγηθεί σωστά, μπορεί να είναι ο καλύτερος θεατής. Στο Ηρώδειο που εμείς κάναμε πάρα πολλές παραστάσεις όσο ήταν ο Λουκάς Καρυτινός στη Λυρική και ο Νίκος Κούρκουλος στο Εθνικό θέατρο, ζητούσα από τα παιδιά να αφήσουν πεντακάθαρο το θέατρο γιατί πρέπει να το σεβόμαστε και δεν βρίσκαμε ούτε ένα χαρτάκι κάτω! Το ίδιο κάναμε και στο θέατρο στο ωδείο στην Πάτρα και τα έχασαν οι υπεύθυνοι και δεν πίστευαν ότι αφήσαμε ένα πεντακάθαρο θέατρο. Βλέπουμε τώρα μέσα στην παράσταση γονείς να στέλνουν μηνύματα με το κινητό και ούτε μιάμιση ώρα δεν μπορούν να μείνουν χωρίς το κινητό τους. Αυτό ποτέ δεν θα το έκανε ένα παιδί. Εάν του πεις ότι αυτή τη στιγμή παίζουν οι ηθοποιοί και πρέπει να τους παρακολουθήσεις, το παιδί θα το σεβαστεί. Πάντοτε έχουν την ευθύνη οι μεγάλοι.
Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό;
Είμαστε ένας περίεργος λαός και δεν δίνουμε τα παραδείγματα που πρέπει στα παιδιά. Πιστεύω ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε καλύτερους ανθρώπους αν όλα άρχιζαν από το σχολείο. Είναι δυνατόν να είναι όλη η Ελλάδα μουντζουρωμένη; Όλοι οι τοίχοι μουτζουρωμένοι; Όλες οι ταμπέλες να είναι μουτζουρωμένες; Γιατί για αυτό δεν τιμωρείται κανείς; Γιατί να πειράξουν την περιουσία του κράτους; Πηγαίνει κανείς στο εξωτερικό και τα βλέπει όλα πεντακάθαρα και ζηλεύει. Έχουμε την ωραιότερη χώρα του κόσμου. Γιατί δεν σεβόμαστε τίποτα; Στο εξωτερικό τους μαθαίνουν ότι το παγκάκι που είναι στο πάρκο, είναι πιο πολύτιμο από τον καναπέ του σπιτιού τους κι έτσι, το σέβονται. Το έχω δει με τα μάτια μου. Εκεί φτιάχνονται τα πράγματα. Εδώ περπατώ και βάζω σημάδι το σκουπίδι της προηγούμενης μέρας και τις επόμενες μέρες που περνάω είναι ακόμη εκεί. Εγώ αν ήμουν κράτος θα όριζα μία ημέρα την εβδομάδα, να βάζουν τα παιδιά παλιόρουχα και να βάφουν και να καθαρίζουν το σχολείο τους. Μου είπαν ότι κάποιος δάσκαλος είχε το θάρρος να το κάνει αυτό, αλλά οι γονείς μόνο που δεν τον πήγαν στο δικαστήριο! Πρέπει τα παιδιά να συμμετέχουν και τα ίδια στη συντήρηση του σχολείου τους. Αλλιώς δεν θα μάθουν να το σέβονται και να το προστατεύουν. Εάν για παράδειγμα εγώ σφουγγαρίσω και πατήσεις εσύ, θα είμαι έξαλλη μαζί σου. Εάν όμως σφουγγαρίσει κάποιος άλλος και πατήσεις εσύ, εκεί δε θα δώσω σημασία. Έτσι γίνεται συνήθως. Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν γίνονται αυτά τα πράγματα.
Έχετε συμμετάσχει στην κρατική τηλεόραση σε εξαιρετικές σειρές όπως στο «Μεθοριακό Σταθμό», «Το Λούνα Παρκ», την «Μεθυσμένη Πολιτεία» και πολλές άλλες. Τι θυμάστε από εκείνη την εποχή;
Θυμάμαι ότι ήμουν πολύ ευτυχισμένη, όπως είμαι πάντα ευτυχισμένη όταν έχω γυρίσματα και γενικά είμαι πάντα ευτυχισμένη με ό,τι κάνω. Ήταν πολύ ωραίες εποχές και μου άρεσε η μαυρόασπρη τηλεόραση. Γίνονταν πολύ σοβαρές δουλειές και μου κάνει τρομερή εντύπωση που βλέπω σήμερα θεάματα όπως τα ριάλιτι, ενώ έχουμε τόσο ωραία λογοτεχνία. Οποτεδήποτε μεταφέρονται λογοτεχνικά κομμάτια στην τηλεόραση, γίνονται αριστουργήματα. Θυμάμαι την «Μυρτώ» που έπαιξα ή του Ξενόπουλου που κάναμε. Κάναμε ωραία πράγματα. Γιατί τώρα δεν το κάνουμε αυτό;
Υπάρχει όμως και η άποψη οτι το κοινό αρέσκεται να βλέπει ευτελή θεάματα.
Έτσι νομίζουν. Δεν το δέχομαι. Το κοινό βλέπει ό,τι του δώσεις. Γιατί να μην το διαμορφώσεις εσύ ο ίδιος το κοινό; Να μην το ανεβάσεις; Να μην του δώσεις κείμενα και ερέθισμα να πάρει ένα βιβλίο στο χέρι και να διαβάσει περισσότερο;
Τώρα με την κατάσταση στην Ουκρανία, ποια είναι η γνώμη σας; Τί θέση παίρνετε;
Είμαι αντίθετη στον πόλεμο και αυτό δεν το συζητάμε. Έχω όμως φίλους από τη Ρωσία που μου μεταφέρουν άλλα πράγματα απο αυτά που λένε τα ΜΜΕ. Σε όλους τους πολέμους γίνεται προπαγάνδα και πάει το πράγμα εκεί που θέλουν να το κατευθύνουν. Θα ήθελα να ακούσω και τις δύο μεριές. Πάντως αν επέμβει το ΝΑΤΟ, πάμε για τρίτο παγκόσμιο πόλεμο. Πιστεύω ότι τα προβλήματα πρέπει να λύνονται αλλιώτικα και όχι με πόλεμο. Μια ζωή έχουμε να ζήσουμε και αν δεν την ζήσουμε και αυτή και την συντομεύουμε… Γιατί να την συντομεύσουμε;
Αγαπηθήκατε ιδιαίτερα από τον ρόλο της Κικίτσας στο «Δέκα λεπτά κήρυγμα»
Και εγώ τον αγάπησα πολύ αυτό το ρόλο όπως αγάπησα και την Πίτσα την Κωνσταντινοπολίτισσα στο Η ώρα η καλή, αλλά και τον άλλον ρόλο που έπαιξα στο «Σαράντα Κύματα». Σε ένα ρόλο προσπαθώ να μην παίζω τον εαυτό μου, αλλά να μπω εγώ στο ρόλο όπως είναι και το σωστό. Διότι αλλιώς, θα έπρεπε να είναι όλοι οι ρόλοι ίδιοι. Μου αρέσει ο άμεσος λόγος και όχι ο θεατρικός, γιατί αυτές είναι σκηνές από τη ζωή και πρέπει να είναι άμεσες, απλές, καθημερινές. Η αλήθεια είναι ότι πήρα και παίρνω πάρα πολλή αγάπη από τον κόσμο. Παλιότερα βέβαια, μου συζητούσαν όλοι για την τηλεόραση, ενώ τα τελευταία χρόνια μπορώ να σου πω ότι όλη η αγάπη βγαίνει από το θέατρο που κάνουμε για τα παιδιά. Έχει γίνει παραδοχή σε αυτό.
Έχετε ποτέ παρέμβει σε θεατρικό κείμενο ή σενάτιο για την τηλεόραση αφαιρώντας κάτι;
Βέβαια! Γενικά έχω επέμβει στο να μην κάνω ορισμένα πράγματα που μου λέει το σενάριο να κάνω. Δηλαδή εάν το σενάριο μου λέει να μουντζώσω, δεν μπορώ να το κάνω. Θεωρούν κωμική αυτή την κίνηση, αλλά εγώ θεωρώ ότι είναι μία άσχημη χειρονομία και όταν σε βλέπει ένα παιδί που σε θεωρεί πρότυπο να κανείς κάτι τέτοιο, χάνεις εσύ ο ίδιος. Επίσης είμαι κατά του καπνίσματος. Στο 10 λεπτά κήρυγμα το σενάριο σε ενα επεισόδιο έλεγε οτι έπρεπε να καπνίζω και εγώ τους είπα οτι προτιμώ να φύγω απο τη σειρά, παρά να βάλω τσιγάρο στο στόμα μου! Επίσης ποτέ δεν θα παριστάνω οτι καπνίζω επάνω στη σκηνή και όταν βλέπω να καπνίζουν, εγώ αυτό το καυτηριάσω και θα το συζητήσω προκειμένου να περάσει το αντίθετο μήνυμα. Επειδή ξέρω ότι τα παιδιά με παρακολουθούν, πρέπει να είμαι πάρα πολύ προσεκτική.
Πείτε μου την ιστορία με την Ίον αμυγδάλου και τα νυφικά. Μας δείχνει οτι με την εργατικότητα και την ευστροφία μπορεί κανείς να ξεπεράσει μια δυσκολία.
Θα σου την πω. Εγώ και ο άνδρας μου είχαμε πάρει ένα δυαράκι αλλά δεν τα βγάζαμε πέρα γιατί ο άνδρας μου ναι μεν ήταν πρωταγωνιστής στη Λυρική και εγώ ήμουν ηθοποιός στο Εθνικό, αλλά τότε οι μισθοί ήταν πολύ χαμηλοί και είχαμε τρομερό οικονομικό πρόβλημα γιατί συντηρούσαμε παράλληλα και την πεθερούλα μου. Έτσι αποφάσισα να βγάλω από το τσεπάκι των γνώσεών μου τη ζωγραφική. Αποφάσισα να ζωγραφίζω λουλούδια αμυγδαλιάς σε νυφικά. Όμως δεν είχα τρόπο να δώ το άνθος για να το ζωγραφήσω! Ήταν η εποχή του χρόνου που δέν είχαν ανθήσει οι αμυγδαλιές. Τότε δεν ήταν όπως σήμερα που πατάς στη Google τριαντάφυλλα και σου εμφανίζονται χίλιάδες φωτογραφίες. Υπήρχε όμως η σοκολάτα της Ίον με την ανθισμένη αμυγδαλιά. Έτσι την πήρα και την εμπλούτισα και ζωγραφίζω το νυφικό μου. Χτυπάω την πόρτα σε ένα μαγαζί με νυφικά ρωτώντας εάν ενδιαφέρονται για ζωγραφιστά νυφικά. Τους είπα: «γιατί να έχετε κεντημένα και όχι ζωγραφιστά νυφικά;» Στο πρώτο κιόλας μαγαζί που μπήκα μέσα, το θεώρησαν πάρα πολύ ενδιαφέρον. Ιδιοκτήτης ήταν ένας κύριος ονόματι Πλούταρχος που ακόμα τον θυμάμαι. Μου είπε ότι θα μου δώσει νυφικά που ήταν πολυφορεμένα και είχε εκπνεύσει η μόδα τους, να τους τα ανανεώσω με τη ζωγραφική. Τα κομμάτια αυτά έγιναν πραγματικά πολύ ωραία και έμπαιναν στη βιτρίνα και πωλούνταν αμέσως! Είχα φτάσει σε σημείο να με παίρνουν τηλέφωνο από διάφορα σημεία, από την Λάρισα για παράδειγμα και μου ζητούσαν αυτά που έφτιαχνα. Ήταν ωραίες εποχές. Το γεγονός αυτό μου απέδωσε. Εκείνη την εποχή έπαιρνα τρείς χιλιάδες από το Εθνικό θέατρο και από τα νυφικά έβγαζα πενήντα χιλιάδες! Βοηθούσε και ο άντρας μου και παρόλο που μπορεί να τραγουδούσε στην όπερα Ριγκολέτο, κουβαλούσε και τα νυφικά! Έτσι, φθάσαμε σε σημείο να λύσουμε το οικονομικό μας πρόβλημα και να αγοράσουμε και αυτοκίνητο. Ένα άλλο πλεονέκτημα που είχα επίσης, ήταν ότι ήμουν πολύ συνεπής. Δηλαδή εάν είχα μιά παραγγελία με πεντακόσιες μπομπονιέρες, εγώ μπορεί να παιδευόμουν όλο το βράδυ, αλλά την άλλη μέρα θα τις είχαν. Δεν θα έχαναν πελάτη. Αυτό ήταν πολύ σημαντικό γιατί αργότερα κάποιοι φοιτητές της Καλών Τεχνών με μιμήθηκαν για να βγάλουν χρήματα και αυτοί. Κάποια μαγαζιά με κράτησαν για την συνέπειά μου και το διδάσκω στα παιδιά αυτό και λέω ότι πάντοτε η συνέπεια θα σας ανεβάσει.
Βλέπουμε ολοένα και περισσότερα παιδιά να μπλέκουν με συμμορίες και παραβατικές συμπεριφορές. Τι πιστεύετε ότι τα οδηγεί εκεί;
Πιστεύω ότι αυτό οφείλεται στην τηλεόραση που έχει κάνει πάρα πολύ κακό. Μου κάνει τρομερή εντύπωση που τα βράδια που κοιτάζω λίγο τηλεόραση για να με πάρει ο ύπνος, βλέπω ο ένας στραγγαλίζει, ο άλλος σκοτώνει, ο άλλος κάνει ενέσεις και σκέφτομαι τι είναι αυτά τα πράγματα; Πώς τα βλέπει ο κόσμος αυτά; Ακομα και η κρατική τηλεόραση αγοράζει τέτοιες παραγωγές! Τρελλαίνομαι. Η τηλεόραση έχει κάνει μεγάλο κακό και πολλές φορές σου δείχνει πως να ληστέψεις και να σκοτώσεις. Αυτά τα θέματα είναι αρρωστημένα και ο κόσμος θέλει κάτι ευχάριστο. Η ζωή είναι τόσο σύντομη.
Εκτός από τις πολύ όμορφες και επιτυχημένες παιδικές παραστάσεις, από το 1995 ασχολείστε και με την συγγραφή παιδικών βιβλίων. Πώς προέκυψε αυτό;
Αυτό προέκυψε από τις παραστάσεις. Όλες μου οι παραστάσεις γίνονται βιβλία γιατί το κάθε παιδί θέλει να πάρει το βιβλίο του έργου μαζί του. Δηλαδή κάθε παράσταση γίνεται στην πορεία λογοτεχνικό βιβλίο και η Χριστίνα, η κόρη μου, η οποία συμβάλλει κατά το 80% στην δουλειά μας, κάνει τις εικονογραφήσεις και με αυτόν τον τρόπο δημιουργήθηκαν τα βιβλία. Έχω κάνει πάνω από εβδομήντα διαφορετικές παραστάσεις έργων και έχω κάνει σαράντα περίπου βιβλία. Είδα πόσο ανάγκη το έχει ο κόσμος και άρχισα μετέπειτα να κάνω τα βιβλία.
Είστε ένας πολύ δημιουργικός άνθρωπος. Θέλετε να μας πείτε τι ετοιμάζετε αυτόν τον καιρό και τι καινούριο να περιμένουμε;
Εκτός του ότι μαγειρεύω κάθε μέρα και αυτό επίσης είναι δημιουργία, μέχρι πρόσφατα παιζόταν το έργο μας «Ο Μικρός Πρίγκηπας» σε μουσική του Στέφανου Κορκολή. Πρόκειται για μία ονειρεμένη παράσταση. Το να ακούς έναν εφτάχρονο να λέει τη λέξη «συγκινήθηκα», σημαίνει πολλά. Αυτή η παράσταση πιθανόν να πάει και του χρόνου. Τώρα το Καλοκαίρι θα κάνουμε περιοδεία το “Περσέας και Ανδρομέδα” που είναι μιά πολύ προσεγμένη δουλειά. Θα ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα με την πιο παραμυθένια ιστορία της μυθολογίας μας. Τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι της κόρης μου της Χριστίνας και μαζί έχουμε κάνει την σκηνοθεσία της παράστασης. Αξίζει πραγματικά να την δει το κοινό. Επίσης ετοιμάζω μια συμπαραγωγή με το Christmas Theatre την “Οδύσσεια” η οποία ονειρευόμαστε να πάει στο Ηρώδειο και να παιχτεί μετά καθ’ όλη την διάρκεια του χειμώνα. Κάνουμε συχνά “Οδύσσεια” γιατί θέλουμε κάθε γενιά να τη διδάσεται. Του χρόνου θα ανεβάσουμε το «Παραμύθι Χωρίς Όνομα» που και αυτό είναι από τα έργα που κάθε γενιά πρέπει να το δει. Το ζητούμενο και το κίνητρο είναι πάντοτε στο παιδικό θέατρο να μαθαίνουν και να παίρνουν γνώσεις τα παιδιά. Αυτή είναι η προσπάθειά μας.
Είστε η προσωποποίηση της αισιοδοξίας. Θέλω λοιπόν κλείνοντας να στείλετε ένα αισιόδοξο μήνυμα στον κόσμο και μία συμβουλή που να ομορφύνει την ζωή μας.
Ο κόσμος εύχομαι να χαμογελάει, διότι αυτό λείπει πια από την ζωή μας και να ξέρει ότι ακόμη κι αν δεν πήγαμε καλά σήμερα, αύριο ξημερώνει μια καινούρια μέρα και κάτι καλό μπορεί αυτή να μας φέρει. Ο Exupery λέει ότι ο μικρός Πρίγκιπας όταν νιώθει λυπημένος, βλέπει το ηλιοβασίλεμα, χωρίς ο συγγραφέας να εξηγεί τον λόγο. Είναι επειδή η καινούρια μέρα μπορεί να σου φέρει κάτι καλύτερο. Και τώρα με τον πόλεμο, μπορεί αύριο να ξημερώσει και να έχουν όλα τελειώσει και να συμβάλλουμε και εμείς έτσι, ούτως ώστε να γίνει ο κόσμος καλύτερος._
Φωτογραφίες – Απομαγνητοφώνηση: Αναστασία Μαρκοπούλου
