Για τον ομηρικό ήρωα Φιλοκτήτη έγραψαν τραγωδίες και ο Αισχύλος, και ο Σοφοκλής, και ο Ευριπίδης, όμως μόνο εκείνη του Σοφοκλή διασώθηκε. Ο μεγάλος τραγικός ποιητής τη δίδαξε σε ηλικία 87 ετώνκαι κέρδισε το πρώτο βραβείο στα Μεγάλα Διονύσια το 409 π.Χ. Αυτήν την τραγωδία παρακολουθήσαμε στις 5/7/2022 στο Θέατρο Βράχων Μελίνα Μερκούρη, σε νεοελληνική απόδοση του Γιώργου Μπλάνα και σκηνοθεσία της Μαρλέν Καμίνσκι, με τον Τάσο Νούσια στο ρόλο του Φιλοκτήτη.
Ο Φιλοκτήτης έλαβε μέρος στην εκστρατεία των Ελλήνων κατά της Τροίας. Όμως, σε μια στάση τους στη Λήμνο τον δάγκωσε ένα δηλητηριώδες ερπετό και καθώς δεν θεραπευόταν, ο Οδυσσέας πρότεινε στους Ατρείδες να τον εγκαταλείψουν εκεί. Μετά από δέκα χρόνια άκαρπης πολιορκίας, ο μάντης Έλενος έδωσε χρησμό ότι οι Αχαιοί δε θα κυρίευαν το Ίλιον, αν δεν έμπαινε στη μάχη ο Φιλοκτήτης με το ανίκητο τόξο του Ηρακλή, που είχε στην κατοχή του. Έτσι ο Οδυσσέας με τον γιο του Αχιλλέα, το Νεοπτόλεμο, στάλθηκαν στη Λήμνο με σκοπό να πάρουν μαζί τους τον Φιλοκτήτη και το τόξο του. Ο Φιλοκτήτης δεν ήθελε να δει στα μάτια του τον άνθρωπο που έγινε αιτία να ζήσει δέκα βασανιστικά χρόνια ασθένειας κι εγκατάλειψης, ούτε να συνεργαστεί με τους Ατρείδες που τον πρόδωσαν. Έτσι ο πολυμήχανος Οδυσσέας δασκάλεψε τον Νεοπτόλεμο να εξαπατήσει τον Φιλοκτήτη, παριστάνοντας ότι κι αυτός αδικήθηκε από τους Ατρείδες και τον ίδιο τον Οδυσσέα, ώστε να τον πείσει να του δώσει το τόξο και τα βέλη του και να τον ακολουθήσει χωρίς αντιρρήσεις. Στην τραγωδία παρακολουθούμε τις ραδιουργίες του Οδυσσέα και τα αποτελέσματά τους στους ήρωες, την εσωτερική σύγκρουση που βασανίζει τον έντιμο, αλλά φιλόδοξο Νεοπτόλεμο και τις μεταπτώσεις του Φιλοκτήτη, που υποφέρει και από την προδοσία, και από την εξαπάτηση, και από το δηλητηριασμένο τραύμα του.
Η Μαρλέν Καμίνσκι δεν αλλοιώνει το λιτό χαρακτήρα της τραγωδίας, ενώ η διδασκαλία της δίνει έμφαση στη σωματική έκφραση των ηθοποιών, όπως παρατηρούμε από τα πρώτα λεπτά με το χορό των ναυτών και όπως συνεχίζουμε να παρακολουθούμε μέχρι το τελευταίο λεπτό, με τον εναγκαλισμό του Φιλοκτήτη και του Νεοπτόλεμου.
Η νεοελληνική απόδοση του Γιώργου Μπλάνα είναι σε γλώσσα ρέουσα, που δεν αποξενώνει τον θεατή από το κείμενο του Σοφοκλή.
Το σκηνικό του Γιώργου Γεωργίου είναι κομψά αφαιρετικό, με το τεράστιο τόξο του Ηρακλή να δεσπόζει στο χώρο, ενώ συνδυάζει εκτός από αυτό, και το καράβι με το οποίο φτάνουν στη Λήμνο ο Οδυσσέας, ο Νεοπτόλεμος και οι ναύτες τους, και τη σπηλιά όπου κατοικεί ο Φιλοκτήτης.
Τα ωραία κοστούμια του Γιάννη Μετσικώφ είναι λειτουργικά, χωρίς υπερβολές και ανούσιες εκκεντρικότητες.
Η μουσική σύνθεση της παράστασης του Constantine Skourlis και η μουσική των χορικών της Ευαγγελίας Βελλή-Κοσμά έχουν μια ευχάριστη πρωτοτυπία και φέρνουν στο νου αρχαία ελληνική μουσική.
Ο φωτισμός της Αλίκη Δανέζη-Knutsen αναδεικνύει τέλεια την παράσταση.
Η ερμηνεία του Τάσου Νούσια συγκλονίζει, κάνοντας τον θεατή να νιώθει ότι ο ηθοποιός στη σκηνή είναι στ’ αλήθεια ο Φιλοκτήτης, που εννοεί ό,τι λέει και πραγματικά υποφέρει… Ο Οδυσσέας της Μαρίας Πρωτόπαππα είναι πολύ σωστά ερμηνευμένος και απόλυτα σκληρός και κυνικός, καταφέρνοντας να σε κάνει να αντιπαθήσεις τον ήρωα – αν και η επιλογή γυναίκας για το ρόλο του Οδυσσέα ξενίζει. Ο Νεοπτόλεμος του Γιώργου Αμούτζα έχει ειλικρίνεια και αυξανόμενη ένταση και είναι φανερό, ότι ο ηθοποιός έχει δουλέψει πολύ το ρόλο.
Ο από μηχανής θεός στο τέλος είναι πολύ πιο διακριτικός από αυτά που εφάρμοζαν επί σκηνής οι αρχαίοι μας πρόγονοι, έχει όμως ένα μυστηριακό στοιχείο… Κοντολογίς, ο «Φιλοκτήτης» της Μαρλέν Καμίνσκι είναι μια παράσταση πολύ αξιόλογη κι εντυπωσιακή, που υπηρετεί πιστά και τιμά την τραγωδία του Σοφοκλή, γι’ αυτό και σας τη συνιστούμε ανεπιφύλακτα.
Ταυτότητα παράστασης:
Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας
Σκηνοθεσία: Μαρλέν Καμίνσκυ
Σκηνογράφος: Γιώργος Γεωργίου
Ενδυματολόγος: Γιάννης Μετζικώφ
Πρωτότυπη μουσική χορικών και διδασκαλία: Ευαγγελία Βελλή-Κοσμά
Πρωτότυπη μουσική: Constantine Skourlis
Φωτισμοί: Αλίκη Δανέζη-Knutsen
Βοηθός σκηνοθέτη: Νατάσα Πετροπούλου
Πρωταγωνιστούν: Τάσος Νούσιας (Φιλοκτήτης), Μαρία Πρωτόπαππα (Οδυσσέας), Γιώργος Αμούτζας (Νεοπτόλεμος)
Χορός:
Αλέξανδρος Φιλιππόπουλος (Κορυφαίος του Χορού)
Παντελής Αρουσαλίδης
Μάρκος Γέττος
Βαγγέλης Κρανιώτης
Βαγγέλης Μάγειρος
Τάσος Θεοφιλάτος (Έμπορος)
Παραγωγή: Θεατρικά Δρώμενα-Ίασμος
Προπώληση εισιτηρίων: www.viva.gr
Οι επόμενοι σταθμοί της περιοδείας:
Τετάρτη 13 Ιουλίου: Κηποθέατρο «Νίκος Καζαντζάκης», Ηράκλειο
Πέμπτη 14 Ιουλίου: Θέατρο Ανατολικής Τάφρου, Χανιά
Παρασκευή 15 Ιουλίου: Θέατρο Ανατολικής Τάφρου, Χανιά
Σάββατο 16 Ιουλίου: Θέατρο Ερωφύλλη – Φορτέτζα, Ρέθυμνο
Τετάρτη 20 Ιουλίου: Πάτρα
Πέμπτη 21 Ιουλίου: Πάτρα
Παρασκευή 22 Ιουλίου: 332ο Φεστιβάλ Αρχαίας Ήλιδας
Σάββατο 23 Ιουλίου: Δημοτικό Κηποθέατρο «Γιάννης Ρίτσος», Πρέβεζα
Κυριακή 24 Ιουλίου: Θέατρο Ε.Η.Μ.-Φρόντζου, Ιωάννινα
Δευτέρα 25 Ιουλίου: Θέατρο Ε.Η.Μ.-Φρόντζου, Ιωάννινα
Τρίτη 26 Ιουλίου: Κηποθέατρο Αλκαζάρ, Λάρισα
Πέμπτη 28 Ιουλίου: Θέατρο Νέας Ιωνίας Βόλου
Παρασκευή 29 Ιουλίου: 51ο Φεστιβάλ Ολύμπου – Αρχαίο Θέατρο Δίον
