Η ΕΡΤ τιμά την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου, εντάσσοντας στο πρόγραμμά της θεματικές εκπομπές, ιστορικά ντοκιμαντέρ, ειδικά αφιερώματα, αλλά και ταινίες που αναπαριστούν το πνεύμα της περιόδου εκείνης. Η δημόσια τηλεόραση θα μεταδώσει, επίσης, τη στρατιωτική παρέλαση.
ΣΑΒΒΑΤΟ 25 ΜΑΡΤΙΟΥ 2023 – ΕΘΝΙΚΗ ΕΟΡΤΗ
ΕΡΤ1
Στις 11:00, η ΕΡΤ1 θα συνδεθεί με την Πλατεία Συντάγματος, για να μεταδώσει σε απευθείας σύνδεση τη μεγάλη στρατιωτική παρέλαση. Την παρέλαση θα μεταδώσει ταυτόχρονα και το ΕΡΤNEWS.
Στις 16:00, θα μεταδοθεί το ντοκιμαντέρ «”σε γνωρίζω από την όψη” 200 ΧΡΟΝΙΑ ΕΛΛΑΔΑ!». Πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ, παραγωγής της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», το οποίο αποτελεί μια ευφάνταστη αφήγηση των δύο αιώνων της νεότερης Ελλάδας. Έχει στηριχθεί σε αρχειακό υλικό και τεκμήρια και προσεγγίζει το θέμα αναδεικνύοντας όχι μόνο στοιχεία της στρατιωτικής ή της πολιτικής Ιστορίας μας, αλλά και στοιχεία από τις ενότητες των επιστημών, των τεχνών και της καθημερινής ζωής. Στην ουσία, επιχειρεί να δείξει πώς από το «γι’ αυτά πολεμήσαμε» του στρατηγού Μακρυγιάννη, μέσα από επιτυχίες, δυσκολίες και πισωγυρίσματα, καταλήξαμε σ’ αυτό που είμαστε σήμερα: ένα σύγχρονο, δημοκρατικό και ευρωπαϊκό κράτος.
Στις 20:00, από την εκπομπή «Η μηχανή του χρόνου» μεταδίδεται το επεισόδιο με τίτλο «Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο Αρχιστράτηγος του ’21».
Ο «γιος της καλογριάς» όπως τον αποκαλούσαν επειδή ήταν νόθο τέκνο μοναχής, πριν γίνει ένα από τα μεγάλα ονόματα της Επανάστασης, έζησε πολύ δύσκολες στιγμές. Από παιδί σχημάτισε συμμορία με συνομίληκούς του, μαζί με τους οποίους έκλεβε κυρίως ζώα, για να καταφέρει να επιβιώσει.
Η «Μηχανή του χρόνου» καταγράφει την ενηλικίωση του Καραϊσκάκη στην αυλή του Αλή Πασά και τη μετέπειτα δράση του, δίπλα στον θρυλικό κλέφτη Κατσαντώνη. Μέσα από αναπαραστάσεις «ζωντανεύουν» οι θρυλικές μονομαχίες και οι μεγάλες αναμετρήσεις του Ρουμελιώτη οπλαρχηγού, απέναντι στα οθωμανικά στρατεύματα στα βουνά των Αγράφων. Ο κλεφταρματωλός που δεν δίστασε να εξοντώσει μαζί με άλλους τον τρομερό Βεληγκέκα, που πάλεψε εναντίον του Κιουταχή και αρνήθηκε τα πλούτη που του χάριζαν οι πασάδες της Ρούμελης.
Η εκπομπή αναδεικνύει επίσης άγνωστες στιγμές και πρόσωπα της ζωής του Καραϊσκάκη, όπως τη νεαρή Μαριώ που τον ακολουθούσε παντού, τα έντονα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε και τις στρατηγικές μάχης που χρησιμοποιούσε για να πετύχει τους σκοπούς του. Μέσα από ντοκουμέντα σκιαγραφείται η στενή σχέση που είχε αναπτύξει με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, αλλά και η έχθρα του με διάφορους πολιτικούς της εποχής.
Ο θάνατος του Καραϊσκάκη μέχρι σήμερα αποτελεί μυστήριο, καθώς οι ιστορικοί θέτουν το ερώτημα «δολοφονία ή θάνατος στο πεδίο της μάχης», κατά τη διάρκεια της πολιορκίας των Αθηνών. Ο ίδιος πριν ξεψυχήσει ζήτησε η «ψυχή του να πάει στην Κούλουρη», στη σημερινή Σαλαμίνα, από την οποία τα οστά του μεταφέρθηκαν – έπειτα από πολλές περιπέτειες – σε μνημείο έξω από τον ηλεκτρικό σταθμό του Φαλήρου.
Στην εκπομπή μιλούν οι ιστορικοί: Θάνος Βερέμης, Μαρία Ευθυμίου, Δημήτρης Σταθακόπουλος, Νίκος Γιαννόπουλος, Ανάργυρος Φαγκρίδας, Άννα Κάνδια και οι ιστορικοί ερευνητές Δομήνικος Βερίλης, Νικόλαος Βλάχος, Παναγιώτης Κουφάκης, Δημήτρης Γιώτης, Γεώργιος Πραχαλιάς, Θανάσης Τουλούπας, ενώ στα γυρίσματα συμμετείχαν οι σύλλογοι: Φουστανελοφόροι Ράξας Τρικάλων, Ιππικός Όμιλος Τρικάλων Βουκεφάλας και Πολιτιστικός Σύλλογος Μαυρομματίου Καραϊσκάκης.
ΕΡΤ2
Στις 10:00, σε απευθείας σύνδεση με τον Καθεδρικό Ιερό Ναό Αθηνών, θα μεταδοθεί η επίσημη Δοξολογία για την Εθνική Επέτειο της 25ης Μαρτίου.
Στις 10:30, από τη σειρά ντοκιμαντέρ «Δεν είσαι μόνος», σε σκηνοθεσία της Μαρίας Χατζημιχάλη-Παπαλιού, θα μεταδοθεί το επεισόδιο με τίτλο «Τουρκοκρατία».
Μέσα από αυθεντικές πηγές εκείνης της εποχής ζωντανεύει η ιστορία του Ελληνισμού στα δύσκολα χρόνια της οθωμανικής δουλείας, όταν όλα «τά ‘σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά».
Στο ντοκιμαντέρ μιλούν ο π. Γεώργιος Μεταλληνός (ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών) και ο Βασίλης Τσούπρας (θεολόγος-κοινωνιολόγος).
Στις 11:15, από τη σειρά ντοκιμαντέρ «Ιστορικοί Περίπατοι», θα μεταδοθεί το επεισόδιο με τίτλο «Η Αθήνα στην οθωμανική εποχή», που παρουσιάζει ο Πιέρρος Τζανετάκος.
Η καθηγήτρια Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαρία Ευθυμίου, είναι η ξεναγός μας στην Αθήνα της οθωμανικής εποχής.
Μια ενδοσκόπηση της πόλης και της ιστορίας της, από τα πρώτα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας, μέχρι και την απελευθέρωση, διαμέσου της περιήγησης στα σημαντικότερα κτηριακά μνημεία των Αθηνών.
Παρουσίαση-αρχισυνταξία: Πιέρρος Τζανετάκος. Σκηνοθεσία: Έλενα Λαλοπούλου
Στις 14:00, μεταδίδεται το ιστορικό δράμα «Ζάλογγο: Το κάστρο της λευτεριάς», σε σκηνοθεσία Στέλιου Τατασόπουλου και μουσική Μάνου Χατζιδάκι.
Η ταινία, παραγωγής 1959, εξιστορεί τα κατορθώματα των ηρωικών Σουλιωτών, οι οποίοι επί χρόνια καταφέρνουν να απωθούν τις επιθέσεις του Αλή Πασά. Η διαμάχη ωστόσο ανάμεσα στις ξακουστές οικογένειες (Τζαβελαίοι, Μποτσαραίοι κ.ά.), καθώς και η προδοσία, θα οδηγήσουν στο τραγικό τέλος και στην περίφημη σκηνή του χορού του Ζαλόγγου.
Παίζουν: Τζαβαλάς Καρούσος, Ανδρέας Ζησιμάτος, Νίνα Σγουρίδου, Βύρων Πάλλης, Δήμος Σταρένιος, Λάκης Σκέλλας, Ελένη Ζαφειρίου, Γιάννης Σπαρίδης, Νίκος Φέρμας.
Στις 20:00, από τη σειρά ντοκιμαντέρ «Συναντήσεις με αξιοσημείωτους ανθρώπους», σε σκηνοθεσία-σενάριο του Μενέλαου Καραμαγγιώλη, μεταδίδεται το επεισόδιο με τίτλο «Αγαπητέ πρόγονε».
Μεγαλωμένος στην Αστόρια της Νέας Υόρκης, ένας Ελληνοαμερικανός δεύτερης γενιάς, συνονόματος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, επιστρέφει στην Ελλάδα ν’ αναζητήσει τα ίχνη του πιo δημοφιλούς Έλληνα του 1821 και να διαπιστώσει αν είναι στ’ αλήθεια απόγονός του.
Αυτή η αναζήτηση διατρέχει την πολύπλευρη και πολύπλοκη ταυτότητα του Έλληνα στη διαχρονική της διάσταση, μέσα από τα αρχαιοελληνικά σύμβολα και τις αναβιώσεις τους, μέσα από τους απογόνους των ηρώων του ’21 και μέσα από τη ματιά των μαθητών της Αθήνας του 2011, οι οποίοι με παρελάσεις και γιορτές αποτυπώνουν τις αντιφάσεις των σημερινών Ελλήνων, που πασχίζουν να αντισταθούν στην κρίση της εποχής με όπλο τις μνήμες τους.
Στις 22:00, στην εκπομπή «Η Αυλή των χρωμάτων», η δημοσιογράφος Αθηνά Καμπάκογλου και ο σημαντικός συνθέτης Χρήστος Νικολόπουλος παρουσιάζουν ένα ξεχωριστό αφιέρωμα στο δημοτικό τραγούδι με τραγούδια που ύμνησαν τους ήρωες της Επανάστασης, άνδρες και γυναίκες, που συνέβαλαν στην υστεροφημία τους και συνάμα κατέγραψαν τα ιστορικά γεγονότα, αποτελώντας ιστορικά τεκμήρια.
Απ’ αυτό το αφιέρωμα, δεν θα μπορούσε να λείπει ο άνθρωπος με τη μακροβιότερη εκπομπή της τηλεόρασης, τη «Μουσική παράδοση», μέσα από την οποία προώθησε αλλά και προστάτευσε το γνήσιο δημοτικό τραγούδι: ο Παναγιώτης Μυλωνάς. Με περισσότερα από 7.500 επεισόδια, ο Παναγιώτης Μυλωνάς προσφέρει αφειδώς τις γνώσεις του γύρω από τα δημοτικά τραγούδια της Ελληνικής Επανάστασης. Σημαντικές πληροφορίες προσφέρει και η πρόεδρος του Λυκείου των Ελληνίδων Αχαρνών, Αναστασία Δημητριάδου – Βενετσάνου, η οποία έχει υπηρετήσει την έρευνα και διάσωση της λαογραφίας για δεκαετίες.
Οι τραγουδιστές Αντώνης Κυρίτσης, Παναγιώτης Λάλεζας, Λευκοθέα Φιλιππίδη και Σταυρούλα Δαλιάνη, με απόλυτο σεβασμό στην παράδοση, ερμηνεύουν τσάμικα, συρτά, καλαματιανά, ηπειρώτικα και κλέφτικα τραγούδια, αυτά δηλαδή που σμίλεψαν τα πατριωτικά συναισθήματα εκατομμυρίων Ελλήνων στο πέρας των αιώνων.
Παίζουν οι μουσικοί: Αλέξανδρος Αρκαδόπουλος (κλαρίνο), Βασίλης Αθανασιάς (βιολί), Παναγιώτης Τσάκος (κιθάρα), Αλέξανδρος Σωτήρχος (λαούτο), Μιχάλης Μπακάλης (κρουστά), Τάσος Αθανασιάς (ακορντεόν). Σκηνοθεσία: Χρήστος Φασόης.
ΕΡΤ3
Στις 09:30, στα «Τοπόσημα του 1821», στη σειρά ντοκιμαντέρ που επισκέπτεται τους τόπους όπου διαδραματίστηκαν σημαντικά γεγονότα κατά την περίοδο της Επανάστασης, θα δούμε -μέσω ψηφιακής απεικόνισης- να «ζωντανεύει» η Νάουσα του 1821, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως ηρωική πόλη.
Παρουσίαση-σενάριο: Γρηγόρης Τζιοβάρας. Σκηνοθεσία: Γρηγόρης Καραντινάκης.
Στις 10:30, μεταδίδεται το ιστορικό ντοκιμαντέρ «Χώματα με Ιστορία – Ο Γέρος του Μοριά, Θόδωρος Κολοκοτρώνης», με παρουσιαστή τον Ηλία Μαμαλάκη.
Μέσα από ένα ιστορικό ταξίδι περιγράφεται η σημαντικότερη στρατιωτική και πολιτική προσωπικότητα του 1821, η στρατηγική σκέψη του «Γέρου του Μοριά», το θάρρος και ο έντιμος χαρακτήρας του. Παρουσίαση – έρευνα – αρχισυνταξία: Ηλίας Μαμαλάκης. Σκηνοθεσία: Κώστας Αυγέρης.
ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΜΑΡΤΙΟΥ 2023
ΕΡΤ1
Στις 20:00, από την εκπομπή «Η μηχανή του χρόνου» μεταδίδεται το επεισόδιο με τίτλο «Οι θαλασσόλυκοι της Επανάστασης: Κανάρης – Μιαούλης».
Η εκπομπή φωτίζει την πορεία των δύο ένδοξων καπετάνιων του Αγώνα, του Ανδρέα Μιαούλη και του Κωνσταντίνου Κανάρη. Ο Κανάρης έγινε σύμβολο και προκάλεσε τον ευρωπαϊκό θαυμασμό όταν το 1822 για να εκδικηθεί τη Σφαγή της Χίου πυρπόλησε την τούρκικη ναυαρχίδα. Ο χαρισματικός ναύαρχος Ανδρέας Μιαούλης έσωσε την Επανάσταση στη θάλασσα και καθόρισε την ελληνική νίκη.
ΕΡΤ3
Στις 11:00, από την εκπομπή «Το αλάτι της γης» μεταδίδεται το επεισόδιο με τίτλο «Κι αν κάνει πως τα τραγουδεί, ραγίζουν τα λιθάρια!..» – Η ιστορική μνήμη στα τραγούδια του 1821.
«Το αλάτι της γης» και ο Λάμπρος Λιάβας μάς προσκαλούν σε ένα αφιέρωμα στα τραγούδια της Εθνεγερσίας του 1821. Η εκπομπή επιχειρεί ν’ ανακεφαλαιώσει και ν’ αναδείξει τον ρόλο και τη σημασία του τραγουδιού, σε άμεση σύνδεση με τις ιστορίες και τα βιώματα όχι μόνο των επώνυμων αγωνιστών αλλά και των καθημερινών ανθρώπων της εποχής. Περιλαμβάνει μια επιλογή από αντιπροσωπευτικά τραγούδια που διατρέχουν τις διάφορες περιοχές του Ελληνισμού και τις επιμέρους φάσεις του Αγώνα: Τουρκοκρατία, Άλωση της Πόλης, παιδομάζωμα, αρματωλοί, κλέφτες, Σουλιώτες, επαναστατικά εμβατήρια του Ρήγα, εμβληματικά δημοτικά τραγούδια.
Συμμετέχει το εξαιρετικό μουσικό συγκρότημα «POLIS Εnsemble», όπου συμπράττουν ορισμένοι από τους σημαντικότερους δεξιοτέχνες της νέας γενιάς στα παραδοσιακά όργανα: Στέφανος Δορμπαράκης (κανονάκι), Αλέξανδρος Καψοκαβάδης (πολίτικο λαούτο, κιθάρα), Μανούσος Κλαπάκης (κρουστά), Γιώργος Κοντογιάννης (λύρα), Θεόδωρος Κουέλης (κοντραμπάσο) και Νίκος Παραουλάκης (νέυ, καβάλ, φλογέρα).
Τραγουδούν η Κατερίνα Παπαδοπούλου και ο Παναγιώτης Αγγελακόπουλος. Μαζί τους συμπράττει και ο δεξιοτέχνης στο λαϊκό κλαρίνο, Νίκος Αγγούσης.
Έρευνα-κείμενα-παρουσίαση: Λάμπρος Λιάβας. Σκηνοθεσία: Μανώλης Φιλαΐτης.
ERTFLIX
Το ERTFLIX συμμετέχει στους εορτασμούς της εθνικής μας εορτής και παρουσιάζει μια ειδική κατηγορία με θέμα την Ελληνική Επανάσταση, που απαρτίζεται από συναυλίες, ντοκιμαντέρ και όχι μόνο. Δείτε την αξεπέραστη Κάτια Δανδουλάκη στην κλασική σειρά «Προδομένος Λαός: Μαντώ Μαυρογένους», όπου ενσάρκωσε την ηρωίδα του 1821. Παρακολουθείστε, επίσης, τα αφιερώματα της ιστορικής εκπομπής «Η Μηχανή του Χρόνου» για τους οπλαρχηγούς της Επανάστασης, αλλά και το ντοκιμαντέρ «”σε γνωρίζω από την όψη” 200 χρόνια Ελλάδα». Όλα αυτά και ακόμα περισσότερα, διαθέσιμα χωρίς συνδρομή στην ψηφιακή πλατφόρμα της ΕΡΤ.
