Το 3ο Φεστιβάλ Λυρικός Νότος ολοκληρώνει τις εκδηλώσεις του με τη μεγάλη οικολογική όπερα σε δύο πράξεις του Μηνά Ι. Αλεξιάδη «Το μυστικό των ποταμών της Αττικής», σε σκηνοθεσία Νίκου Διαμαντή, το Σάββατο 22 Ιουλίου 2023 στις 20:30.
Η όπερα αυτή, με υπότιτλο «Οικολογική όπερα Κ 15», είναι το πρώτο μουσικοθεατρικό έργο με θέμα τα ποτάμια και τα ρέματα της Αττικής. Εδώ, οι τρεις φυλακισμένοι-μπαζωμένοι ποταμοί (Ιλισσός, Ηριδανός, Κηφισσός) και η νύμφη Καλλιρρόη πρωταγωνιστούν σε προσωπικές και ερωτικές περιπέτειες. Ταλαιπωρούνται από το «βαρόνο της νύχτας» κύριο Τάκη, αλλά με την καθοδήγηση της θεάς Αθηνάς και ένα χρησμό του μάντη Τειρεσία οδηγούνται στην ανάδυση και απελευθέρωσή τους, μέσα από ένα αισιόδοξο θριαμβευτικό φινάλε.
Περιγραφή της πλοκής της όπερας
Οι τρεις φυλακισμένοι ποταμοί κλαίνε αρχικά τη μοίρα τους, όμως στη συνέχεια ξεμυτίζουν και διαφεύγουν με την επιθυμία, επιτέλους να… ξαναζευγαρώσουν (όπως έκαναν και στην Αρχαία Αθήνα): τραυματίζονται, εμπλέκονται σε φυσικοθεραπείες, εμβολιασμούς και ντροπιάζονται, όταν έρχονται σε επαφή με τη διασκέδαση ενηλίκων που προσφέρει ο μπαζωτής ποταμών και «pro–αγωγός» κύριος Τάκης, ο «Κυκλοβόρος». Πρώην πολίτες και ναϊάδες της αρχαίας Αθήνας έχουν επίσης εκπέσει και τώρα είναι πελάτες και «καμπαρετζούδες», ενώ η νύμφη Καλλιρρόη (νυν αρτίστα στα υπόγεια) προετοιμάζει την εκδίκησή της. Tην πλοκή σχολιάζει εξαρχής η «από μηχανής» θεά Αθηνά, η οποία δρομολογεί και μια υπερβατική προφητεία του μάντη Τειρεσία για την αποκατάσταση των ποταμών. Ο κ. Τάκης, με σύμμαχο τη φανταιζί προϊσταμένη ιατρείου «θεία Καίτη», θέλει να μπαζώσει τελικά και τον Ποδονίφτη, για να χτίσει εκεί γκαρσονιέρες «River-bnb», αλλά συλλαμβάνεται, δικάζεται και αθωώνεται προσωρινά «υπό όρους». Τελικά, ακολουθώντας μια συλλογική πορεία απελευθέρωσης, οι ποταμοί ξαναβγαίνουν στο φώς, κλείνοντας το έργο με ένα θριαμβικό τραγούδι ανάδυσης και αποκατάστασής τους.
Σημείωμα του συνθέτη και λιμπρετίστα
Kάτοικος της περιοχής Κυκλοβόρου εκ γενετής, τώρα στο Διαβολόρεμα, νηπιακή και παιδική ηλικία στον Ιλισσό: Μιχαλακοπούλου και Ξενίας, παίζαμε σε μια αυλή με κουνέλια, αυτά που πνίγηκαν και πνίγονται, όταν και όσο πέφτουν επάνω τους μπάζα. Η ονομασία και η διαδρομή της παλιάς λεωφορειακής γραμμής «Κυνοσάργους – Τρεις Γέφυρες» έδινε κάποτε το στίγμα για τις θέσεις και την πορεία των ποταμών μέσα στο λεκανοπέδιο. Μια όπερα για τη μεγάλη κρυφή ελπίδα: τα ποτάμια και τα ρέματα να ξαναβγούν στο αττικό φως, όπου αυτό μπορεί να γίνει δυνατό.
– Μηνάς Ι. Αλεξιάδης
Σημείωμα του σκηνοθέτη
Το μυστικό των ποταμών της Αττικής είναι μια πρωτότυπη μεταφορά της ιστορίας της Αθήνας. Με πικάντικο και παιγνιώδη τρόπο αναδεικνύονται θέματα που αφορούν τον τρόπο που χτίστηκε η πόλη και ο χαρακτήρας των αστικών παρεμβάσεων. Τα ποτάμια της Αθήνας μπαζώνονται και μαζί τους η ιστορία της πόλης. Όμως, μέσα από ένα παιχνίδι ήχων και χρωμάτων και μέσα από μια πανδαισία μουσικής, ο έρωτας τρυπώνει και ο πόθος – κυριολεκτικός και μεταφορικός – οδηγεί τα ποτάμια στην επανάσταση. Μια οικολογική επανάσταση που μας σιγοψιθυρίζει μελωδίες και ακούσματα δικά μας, οικεία και ανθρώπινα, σε διαστάσεις ενός μύθου ή, καλύτερα, ενός ελληνικού παραμυθιού.
– Νίκος Διαμαντής
Βιογραφικά σημειώματα
Mηνάς I. Aλεξιάδης Μουσική σύνθεση, ποιητικό κείμενο
Σπούδασε πιάνο με τη Μαρίκα Παπαϊωάννου και το Γεώργιο Πλάτωνα, τζαζ πιάνο με το Μπέλα Σάκτσι Λακάτος, θεωρητικά και σύνθεση με το Γιάννη Ιωαννίδη. Διπλωματούχος σύνθεσης του Πανεπιστημίου Ρόμπερτ Σούμαν (Nτύσσελντορφ, καθ. Γκύντερ Μπέκερ), πτυχιούχος της Nομικής Σχολής και διδάκτωρ μουσικολογίας του Πανεπιστημίου Aθηνών. Μέλος του Δ.Σ. και Αντιπρόεδρος της Ένωσης Eλλήνων Mουσουργών (1989-2013), μέλος του Δ.Σ. και γενικός γραμματέας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (2002-2006). Καθηγητής, από το 2004 στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, από το 2020 στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνθέσεις του έχουν παρουσιαστεί διεθνώς και δισκογραφηθεί σε 25 δίσκους βινυλίου και CD σε Ελλάδα, Ιταλία, Γερμανία, Αγγλία και Ιαπωνία. Όπερες και μουσικοθεατρικά έργα: Viva la vida / Frida Kahlo (Παλαιά Όπερα Φρανκφούρτης, 1994· EΛΣ, 1996), Η αρπαγή της Ηνωμένης Ευρώπης (Θέατρο Το Τρένο στο Ρουφ, 2009/10· Δημοτικό Θέατρο / Πολυχώρος Δήμου Αθηναίων, 2010), To μυστικό των ποταμών της Αττικής (EΛΣ, 2023).
Νίκος Διαμαντής Σκηνοθεσία
Έλληνας σκηνοθέτης και ηθοποιός. Γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε θέατρο στη Θεσσαλονίκη, στην Επιθεώρηση Δραματικής Τέχνης. Έχει σπουδάσει φυσική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Το 1985 ίδρυσε το Θέατρο Σημείο. Έχει σκηνοθετήσει περίπου εκατό έργα και έχει παρουσιάσει σύγχρονους συγγραφείς, πολλούς από αυτούς για πρώτη φορά στην Ελλάδα (Χάινερ Μύλλερ, Μπερνάρ-Μαρί Κολτές, Πετρουσέφσκαγια κ.ά.). Έχει σκηνοθετήσει σημαντικά έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου καθώς και αρχαία τραγωδία. Έχει σκηνοθετήσει όπερα για την Εθνική Λυρική Σκηνή, καθώς και θέατρο για την τηλεόραση και το ραδιόφωνο. Έχει συμμετάσχει σε πολλά και σημαντικά διεθνή φεστιβάλ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό ως επίσημη εκπροσώπηση της Ελλάδας κατόπιν επιλογής του Υπουργείου Πολιτισμού. Διδάσκει σκηνοθεσία στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι Καλλιτεχνικός Διευθυντής στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
Το Φεστιβάλ Λυρικός Νότος είναι διοργάνωση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, με συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω του Συνδέσμου Δήμων Νότιας Αττικής, στο πλαίσιο του ΠΕΠ Αττικής.
https://www.facebook.com/lirikosnotos/videos/2875105749286160
Μουσική σύνθεση, ποιητικό κείμενο: Μηνάς I. Αλεξιάδης
Μουσική διεύθυνση: Ανδρέας Τσελίκας
Σκηνοθεσία: Νίκος Διαμαντής
Σκηνικά: Άρτεμις Φλέσσα
Κοστούμια: Άση Δημητρολοπούλου
Χορογραφία: Πιερ Ταβερνιέ
Φωτισμοί: Χρήστος Τζιόγκας
Βίντεο: Μιχάλης Μαυρομούστακος
Ηχητικός σχεδιασμός: Γρηγόρης Κουτσιλιέρης
Στη Β’ πράξη, τα κομμάτια «Τόσες μέρες, τόσες νύχτες» και «Σκιές και πνεύματα» έχουν ενορχηστρωθεί από το Γιάννη Σαμπροβαλάκη.
Ιλισσός: Χρήστος Κεχρής
Ηριδανός: Κώστας Μαυρογένης
Κηφισσός: Γιώργος Ματθαιακάκης
Καλλιρρόη: Μαριάννα Πολυχρονίδη
Κύριος Τάκης: Κώστας Φλωκατούλας
Προϊσταμένη ιατρείου / Θεία Καίτη: Μαργαρίτα Συγγενιώτου
Θεά Αθηνά: Μαργαρίτα Βαρλάμου
Μάντης Τειρεσίας: Νίκος Σπανάτης
Σκιά: Αχιλλέας Χαλδαιάκης
Φωνητικό Σύνολο
Σοφία Παπαδημητροπούλου (Θάλεια), Γεωργία Τσετσώνη (Ευτέρπη), Κατερίνα Μποτώνη (Κλειώ)
Χρήστος Δεληζώνας (Αριστείδης / Άρης), Χρήστος Ραμμόπουλος (Θεμιστοκλής / Θέμης), Ίλυα Αλγκάερ (Νίκανδρος / Νίκος)
Ορχηστρικό Σύνολο
Νίκος Κατριτζιδάκης (φλάουτο, άλτο φλάουτο, πίκολο, φλογέρα), Εβελίνα Χαρκοφτάκη (κλαρινέτο, μπάσο κλαρινέτο), Στέλιος Χατζηκαλέας (τρομπέτα, φλικόρνο), Άγγελος Μιχαήλ (κόρνο), Παναγιώτης Κολιαβασίλης, Ισίδωρος Θύμης (κρουστά), Άλκηστις Ραυτοπούλου (πιάνο, πλήκτρα), Άρης Δημητριάδης (μαντολίνο, μαντόλα), Γιάννης Τζιώτης (βιολί), Αλέξανδρος Μποτίνης (βιολοντσέλο), Δημήτρης Παπαλάμπρου (ηλεκτρικό μπάσο)
Κατάλληλο για θεατές από 15 ετών και άνω
Είσοδος ελεύθερη
Προκατήσεις θέσεων στη γενική δοκιμή στις 21/7 από Πέμπτη 20 Ιουλίου, ώρα 12:00
Πληροφορίες: www.lirikosnotos.gr
Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος
Όπερα
Το μυστικό των ποταμών της Αττικής
Μηνάς I. Αλεξιάδης
Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Λυρικός Νότος
22 Ιουλ 2023
Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής – ΚΠΙΣΝ
Ώρα έναρξης: 20:30
