«Άνθρωποι και Άγγελοι». Ένα θεατρικό που μας πάει στον κόσμο της πίστης, της λύτρωσης και της δύναμης της συγχώρεσης. Σε αυτό το έργο, δύο ηθοποιοί ανεβαίνουν στη σκηνή και εξερευνούν τα βάθη της ανθρώπινης ψυχής και το ταξίδι της προς τη μετάνοια και τη σωτηρία. Η παράσταση ανεβαίνει υπό την αιγίδα του Δήμου Πεντέλης όπου στο δημαρχιακό μέγαρο πραγματοποιήθηκε και η συνέντευξη. Είχαμε το προνόμιο να μιλήσουμε με τους ταλαντούχους ηθοποιούς, τον οραματιστή σκηνοθέτη Βασίλη Λαζαρίδη που έχει γράψει και το έργο, την αντιδήμαρχο Δήμου Πεντέλης Άρτεμις Αργύρη και τον Πατέρα Πέτρο. Όλοι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία αυτής της παραγωγής. Μέσα από τις ιδέες και το πάθος τους, παρέχοντας μια ματιά στα διαχρονικά θέματα της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης μέσα από αυτή τη θεατρική εμπειρία.
Θα ξεκινήσουμε με τον ταλαντούχο σκηνοθέτη Βασίλη Λαζαρίδη που ζωντανεύει ένα θεατρικό έργο που προκαλεί σκέψη. Τι πραγματεύεται το έργο;
Βασίλης Λαζαρίδης: Το έργο αφορά τις ψυχές των ανθρώπων. Ξεκινάει από τότε που γεννιόμαστε, μέχρι τότε που πεθαίνουμε. Όπως λέει και μέσα, ζούμε σαν δαίμονες και πεθαίνουμε σαν άγγελοι. Είναι με τέτοιο τρόπο γραμμένο που δεν χρειάζεται να είναι κατευθυνόμενος ο λόγος του. Ο κάθε άνθρωπος παρακολουθώντας την παράσταση βλέπει διαφορετικά πράγματα που έχει περάσει στη ζωή του. Αν μπορούσαμε να δούμε τις αναμνήσεις του κάθε ανθρώπου σε μια οθόνη, ο καθένας θα έβλεπε διαφορετικά πράγματα. Και αυτή είναι η μαγεία. Στην παράσταση παίζουν δύο ηθοποιοί, αλλά στην ουσία είναι ένας. Ο άλλος παριστάνει την ψυχή του πρώτου. Ουσιαστικά έχω βγάλει την ψυχή μέσω από τον άλλον άνθρωπο και την έχω κάνει έναν ξεχωριστό ρόλο. Είναι το καλό και το κακό.
Καταλαβαίνω ότι για να γράψετε κάτι τέτοιο θα πρέπει να υπάρχει και μέσα σας η πίστη.
Βεβαίως υπάρχει μέσα μου. Το έργο αυτό το έγραψαν οι αγγέλοι που πήραν το χέρι μου και άρχισαν και έγραφαν αυτό το έργο. Ήμουν το μέσον για να βγει. Έχω μεγάλη σχέση με τον Χριστιανισμό και γενικά γύριζε το μυαλό μου πώς θα μπορούσα να ξεγυμνώσω τους ανθρώπους ψυχολογικά. Και αυτός ήταν ο λόγος που έγραψα αυτό το έργο. Είναι τρεις οι βασικοί κανόνες που όλοι λίγο πολύ τους έχουμε βιώσει. Με διαφορετικό τρόπο βέβαια. Οι γονείς, ο/η σύντροφος και η εργασία. Αγγίζει και όλες τις γενιές.
Θέλω να μου πείτε για τους ηθοποιούς της παράστασης.
Τι να πρωτοπώ; Είναι ο Γιώργος Παπαχαντζής και ο Μενέλαος Αναγνώστου. Καταρχάς οι δύο άνθρωποι αυτοί ξεκίνησαν για πρώτη φορά να παίζουν θέατρο πέρυσι με εμένα. Είχαμε ανεβάσει μια παράσταση στο Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας. Ήταν μια κωμωδία και ήταν η πρώτη τους επαφή με το σανίδι. Τους ξεχώρισα γιατί έχουν ταλέντο και υποκριτική ευχέρεια. Γιατί μπορεί κάποιος να είναι ηθοποιός αλλά να μην έχει υποκριτική ευχέρεια. Εγώ δεν πιέζω τον ηθοποιό να κάνει αυτό που σκέφτομαι εγώ. Προσπαθώ να είναι αβίαστο αυτό που θα βγει και να βάλουν στοιχεία από τον εαυτό τους. Επειδή είδα ότι έχουν υποκριτικές δυνατότητες, αποφάσισα να τους βάλω στα βαθιά. Έτσι φτάσαμε σε αυτό το έργο που έχει ένα δύσκολο κομμάτι υποκριτικής και εκπαιδεύτηκαν μέσα από αυτό. Απέδωσαν τους ρόλους μέσα από τον εαυτό του ο καθένας, που είναι πολύ σημαντικό. Ένας σκηνοθέτης αυτό οφείλει να κάνει: να βγάζει από τους ηθοποιούς τον εαυτό τους. Και το πέτυχαν. Είμαι πολύ υπερήφανος και τους θεωρώ καλλιτεχνικά παιδιά μου. Αυτή την παράσταση θα προσπαθήσουμε να την βγάλουμε παραέξω, γιατί όσο πιο πολύς κόσμος τη δει, τόσο πιο ωφέλιμο θα είναι για την ψυχή τους.
Κατά καιρούς βλέπουμε να ανεβαίνουν παραστάσεις άλλων σκηνοθετών που είναι προκλητικές απέναντι στη θρησκεία και στα ήθη. Πιστεύετε ότι στην τέχνη πρέπει να θέτονται όρια;
Η γνώμη μου είναι ότι η τέχνη έχει όρια και δεν είναι κανιβαλισμός. Την τέχνη την περνάμε με τα μηνύματα που λαμβάνει ένας θεατής. Δεν χρειάζεται να βγάλουμε πχ το γυμνό για να προσελκύσουμε κόσμο. Μπορείς να χρησιμοποιείς το γυμνό για να εξυπηρετήσει την παράσταση. Άν το κάνεις μόνο για να προκαλέσεις, η τέχνη γίνεται άτεχνη.
Μαζί μας έχουμε και την Αντιδήμαρχο πολιτισμού Άρτεμις Αργύρη. Πώς ξεκίνησε αυτή η πολιτιστική δράση και ποιοι την απαρτίζουν.
Άρτεμις Αργύρη. Η θεατρική ομάδα μας ονομάζεται Θέατρο Τέχνης του Δήμου Πεντέλης. Στηρίζεται στον κύριο Λαζαρίδη που έχουμε την τύχη να είναι εκτός από σκηνοθέτης και η ψυχή αυτής της προσπάθειας. Είναι νεοσύστατη η ομάδα, αλλά υπάρχει προεργασία ετών για να φτάσουμε εδώ. Σκοπός μας είναι να αποτελέσει τη Ραχοκοκαλιά για ένα φεστιβάλ ερασιτεχνικού θεάτρου και να καθιερωθεί. Πιστεύουμε ότι η επαφή με την δραματολογία μπορεί να βοηθήσει στο να απελευθερώσουμε όλη τη δύναμη και του εσωτερικού μας διαλόγου αλλά και περισσότερο την επαφή μας με τον διπλανό και σε αυτό οπωσδήποτε η προσπάθεια της αυτοδιοίκησης πρέπει να είναι όχι μόνο στο να ενδυναμώνει, αλλά και στο να προσπαθήσει να αφήσει πραγματικά ένα αποτύπωμα.
Με τι γνώμονα επιλέγετε τις παραστάσεις που ανεβαίνουν;
Γνώμονα αποτελεί το καλλιτεχνικό κριτήριο του κυρίου Λαζαρίδη. Η παράσταση Άνθρωποι και Άγγελοι αποτελεί εξάλλου ένα δικό του έργο το οποίο έρχεται να συνομιλήσει με τα νοήματα της ανάστασης και της δικής μας εσωτερικής ανάστασης και γι’ αυτό κρίθηκε ότι είναι και για εμάς μία μοναδική ευκαιρία να σηκώσουμε αυλαία με αυτό το έργο. Έχουμε τη χαρά να φιλοξενηθεί και σε χώρους έξω από το δήμο Πεντέλης και για εμάς αυτή είναι μία επιλογή εξωστρέφειας. Θέλουμε να δείξουμε την προοπτική του θεάτρου τέχνης του Δήμου Πεντέλης.
Βλέπουμε στην εποχή μας ότι ο κόσμος έχει απομακρυνθεί από την καλώς εννοούμενη τέχνη. Πως θα μπορέσετε να προσελκύσετε τον κόσμο σε δρώμενα σαν αυτό;
Μόνο με αναπροσδιορισμό του νοήματος και επένδυση στον καλλιτεχνικό διάλογο θα μπορέσει να ξαναστρέψει το βλέμμα του ο κόσμος σε αυτό που πραγματικά σημαίνει να αξίζει να ζεις. Η χαρά της καλλιτεχνικής μας έκφρασης είναι το συμμετοχικό μας μοίρασμα και αυτό μπορούμε να το πετύχουμε μόνο μέσα από την τέχνη!
Μαζί μας έχουμε και τον πρωτοπρεσβύτερο Πάτερ Πέτρο Πετρόπουλο που αγκάλιασε αμέσως το έργο και βοηθάει να διαδοθεί.
Πάτερ Πέτρος Πετρόπουλος: Εγώ θέλω να ευχαριστήσω τον Μενέλαο Αναγνώστου, με τον οποίο μας συνδέει μία ιδιαίτερη φιλία, επειδή μου έκανε την τιμή να μου παρουσιάσει αυτή τη σπουδαία παραγωγή και τον συγγραφέα και σκηνοθέτη του έργου, τον Βασίλη Λαζαρίδη. Το συγκεκριμένο έργο είναι γραμμένο μόνο από ψυχή και από πολύ μεγάλη έμπνευση και τα νοήματα τα οποία μας δίνει είναι ακριβώς αυτά τα μηνύματα τα οποία διδάσκει η Εκκλησία και έχουν να κάνουν με το σεβασμό στον συνάνθρωπο, τον αυτοσεβασμό αλλά κυρίως και πάνω απ’ όλα έχουν να κάνουν με τη μετάνοια. Αυτό λοιπόν το έργο οφείλαμε να το αγκαλιάσουμε. Είναι κάτι το οποίο αξίζει να το παρακολουθήσει όχι μόνο ο κόσμος που θα έρθει σε εμάς, αλλά να παιχτεί και αλλού γιατί συμπυκνωμένα θα συνειδητοποιήσει τα μηνύματα αυτά τα οποία μας δίνει η Εκκλησία ιδιαίτερα αυτή την περίοδο. Ένα μεγάλο ευχαριστώ και ένα μεγάλο μπράβο στον σκηνοθέτη συγγραφέα αλλά και στους ηθοποιούς και όλους τους συντελεστές. Και βέβαια στον Δήμο Πεντέλης για αυτήν την προσπάθεια να καλλιεργήσει τον πολιτισμό και να τον καλλιεργήσει όχι εγωιστικά, αλλά με εξωστρέφεια συνεργαζόμενος σε χώρους πέραν του Δήμου.
Συνεχίζουμε με τον Μενέλαο Αναγνώστου. Μενέλαε, αυτή η παράσταση ήταν καθρέφτης των δικών σου συναισθημάτων;
Μενέλαος Αναγνώστου: Σίγουρα στον καθένα μας αγγίζει διαφορετικά συναισθήματα. Μόνοι μας ερχόμαστε και μόνοι μας φεύγουμε από αυτόν τον κόσμο και γι’ αυτό πρέπει να διαλέξουμε τους συνοδοιπόρους μας. Αυτή η παράσταση για μένα είναι μία από τις ενέργειες που χρειάζεται η κοινωνία μας για να αφυπνιστεί και να ξαναπάρει το σωστό δρόμο. Έχουμε χάσει τα πατήματά μας ως άνθρωποι. Έχουμε φτάσει να το παίζουμε θεοί. Όσον αφορά το ρόλο μου ως άγγελος, με κάνει να αναρωτιέμαι πώς άραγε θα είναι ο δικός μου άγγελος στο τέλος της ζωής και επειδή θέλω να υπάρχει ένας άγγελος στο τέλος της ζωής μου, με προβλημάτισε κι εμένα. Προσπαθώ να αποδώσω το ρόλο όσο πιο αληθινά γίνεται σύμφωνα με αυτά που νιώθω εγώ επί σκηνής. Αν αυτό περνάει στο θεατή, αυτό είναι μεγάλη μου χαρά. Υπάρχουν στιγμές που νιώθω ότι είμαι μόνος στη σκηνή και δεν υπάρχει κάποιος άλλος μέσα στο θέατρο. Υπάρχουν στιγμές που κρατιέμαι να μην δακρύσω. Μπορεί ο κόσμος να νομίζει ότι είναι κομμάτι του ρόλου, όμως εγώ το νιώθω στ’ αλήθεια. Εγώ το ζω εκείνη τη στιγμή.
Θέλω να μου πεις για το σκηνοθέτη της παράστασης. Τη συνεργασία και τη γνωριμία σας.
Εγώ δεν είχα αναζητήσει ποτέ τον θέατρο στη ζωή μου. Ποτέ δεν είχα αναζητήσει μια τέτοια καλλιτεχνική έκφραση. Κάποια στιγμή μια φίλη ηθοποιός ζητούσε επί πολύ καιρό να δω μια πρόβα της και το ανέβαλα συνεχώς, ώσπου αισθάνθηκα την ανάγκη να πάω. Εν τέλει μου είχαν στήσει ένα πολύ ωραίο παιχνίδι μαζί με τον σκηνοθέτη. Στο διάλειμμα των προβών, με προσεγγίσανε και μου είπαν ότι μου έχουν ένα μικρό ρόλο μέσα στην παράσταση που θα ανέβαζαν. Ενώ δεν είχα σχέση με το χώρο, δεν τους το απέκλεισα, γιατί σαν άνθρωπος θέλω πάντα να δοκιμάζω νέα πράγματα. Τελικά δέχτηκα. Η συμπεριφορά του Κώστα Λαζαρίδη και η προσέγγισή του με κράτησε και μου έδωσε τη δυνατότητα να αρχίσει να μου αρέσει. Στην πορεία και ειδικά στο περσινό έργο, του άλλαξα σχεδόν το μισό σενάριο! Και δεν μου είπε ούτε ένα “όχι”. Μου διόρθωσε βέβαια πράγματα, αλλά σε αυτό που ήθελα να βγάλω εγώ προς τα έξω, με αποτέλεσμα να με κάνει να νιώθω ελεύθερος. Είχε ανακαλύψει ενδεχομένως κάποια ικανότητα εκφραστική σε μένα, την οποία την αξιοποίησε. Και κάπως έτσι ξεκίνησε αυτή η ωραία σχέση.
Σειρά έχει ο Γιώργος Παπαχατζής. Γιώργο, η δική σου ερμηνεία ήταν πολύ δυνατή. Σπαρακτική μπορώ να πω. Εξεπλάγην ευχάριστα γιατί παρότι δεν έχεις την πείρα δεκαετιών πίσω σου, αυτό δεν φάνηκε καθόλου. Τι βαθμό δυσκολίας είχε αυτό για σένα;
Γιώργος Παπαχατζής: Εννοείται ότι το δούλεψα. Μέσα από αυτό το ρόλο μπαίνεις στο πετσί ενός ανθρώπου, όπως ο Διογένης. Μιλάει για τη μετάνοια που πρέπει να κάνει ένας άνθρωπος αναπόφευκτα όταν μεγαλώνει. Που έρχεται στο μυαλό του ό,τι έχει κάνει στο παρελθόν και αρχίζει και τα σκέφτεται. Για μένα αυτό το πράγμα πρέπει να συμβαίνει κάθε βράδυ πριν πέσουμε να κοιμηθούμε. Να αναλογιζόμαστε τι έχουμε κάνει τη συγκεκριμένα μέρα. Αν πειράξαμε κάποιον. Γιατί το κάναμε να βάζουμε τον εαυτό μας απέναντι και να βλέπουμε τα λάθη μας. Με αυτόν τον τρόπο πιστεύω κάθε μέρα θα γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι. Η αλήθεια είναι ότι έχουμε απομακρυνθεί από εσωτερικές σκέψεις και να περνάμε τον εαυτό μας από αυτές τις σκέψεις. Πιστεύεις ότι μέσα από αυτή την παράσταση ο κόσμος θα φύγει από αυτόν τον επιφανειακό τρόπο ζωής και θα αποκτήσει ενσυναίσθηση για τον διπλανό του. Νομίζω αυτό είναι το ζητούμενο. Να προσπαθούμε να ρίξουμε το σποράκι στο θεατή για να ανθίσει και να πολλαπλασιαστεί. Αυτό θα ήταν ευχής έργον.
Τι θα έλεγες σε έναν άνθρωπο που ενδεχομένως να μην είναι θεατρόφιλος για να δει την παράσταση;
Θα έλεγα να κάνει ένα δώρο στον εαυτό του βλέποντας αυτή την παράσταση. Θα τον συγκινήσει και θα τον βάλει να σκεφτεί πράγματα που ίσως να μην έχει καν σκεφτεί μέχρι τώρα. Διότι ο εγωισμός μας δεν μας αφήνει να τα δούμε.
Πες μας και δύο λόγια για τον σκηνοθέτη.
Θέλω να ευχαριστήσω τον Βασίλη και εγώ προσωπικά για την δυνατότητα που μου έδωσε να συμμετάσχω και σε αυτή την παράσταση και στην προηγούμενη. Τον αγαπάμε πολύ και τον έχουμε σαν πατέρα μας. Εγώ προσωπικά τον λατρεύω γιατί είναι πολύ καλός άνθρωπος, πολύ απλός. Όπως θα μιλήσει τον αδερφό σου, μπορείς να μιλήσει και σε αυτόν τον άνθρωπο. Σε απελευθερώνει. Δεν μπορούσα να μην μιλήσω για αυτό.
INFO: Παρασκευή 21 Ιουνίου ώρα 20:30 Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, Στρατηγού Καλλάρη 50, Ψυχικό
Σκηνοθεσία, κείμενο, μουσική επιμέλεια : Βασίλης Λαζαρίδης
Ηθοποιοί: Μενέλαος Αναγνώστου, Γιώργος Παπαχατζής
Βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Βασίλη Λαζαρίδη
Φωτισμοί-ηχητικά: Νάσος Κοτρίδης, Κυριάκος Μαρκούδης