Ο αρχιτέκτονας Αλέξανδρος Τομπάζης, πρωτοπόρος στη βιοκλιματική αρχιτεκτονική και αειφόρο σχεδιασμό, απεβίωσε σε ηλικία 85 ετών, αφήνοντας πίσω του σημαντική κληρονομιά, με έργα όπως ο Ναός της Αγίας Τριάδας στη Φάτιμα και το βιοκλιματικό κτήριο του Πανεπιστημίου Πατρών.
Ήταν ένας από τους πιο διακεκριμένους Έλληνες αρχιτέκτονες, γνωστός για το πρωτοποριακό του έργο και τη συμβολή του στη βιοκλιματική αρχιτεκτονική.
Γεννημένος στις Ινδίες το 1939, μετακόμισε με την οικογένειά του στην Ελλάδα το 1947. Ήταν αριστούχος απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Αρχιτεκτόνων Ε.Μ.Π.(1962). Την περίοδο 1963 – 1965 ήταν επιμελητής στον Τομέα Αρχιτεκτονικών Συνθέσεων του ΕΜΠ. Από το 1964 έως το 1966 εργάστηκε ως επιστημονικός βοηθός του Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη, όπου ασχολήθηκε με θεωρητικές μελέτες και έρευνα. Το 1963 ίδρυσε το Γραφείο Μελετών “Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη” και είχε αναλάβει αρχιτεκτονικά έργα στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Από τη δεκαετία του ’70 και μετά ασχολήθηκε κυρίως με την αρχιτεκτονική με έμφαση στον βιοκλιματικό σχεδιασμό και εφάρμοσε τις αρχές αυτού σε μεγάλη κλίμακα. Αρχιτεκτονικά έργα και κείμενά του έχουν δημοσιευθεί σε εκδόσεις εντός και εκτός Ελλάδος, σε αρχιτεκτονικά περιοδικά, τον ημερήσιο και περιοδικό τύπο καθώς και σε πρακτικά συνεδρίων.
Ο Αλέξανδρος Τομπάζης σχεδίασε εξαιρετικά κτίρια, όχι μόνον στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Εντυπωσιακές κατοικίες, εκπαιδευτικά κτίρια, γραφεία, νοσοκομεία αλλά και τόποι λατρείας φέρουν την υπογραφή του.
Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν ο περίφημος ρωμαιοκαθολικός ναός της Αγίας Τριάδας στη Φάτιμα της Πορτογαλίας, η Ευαγγελική Σχολή στη Νέα Σμύρνη, η επέκταση του Αρχαιολογικού Μουσείου Δελφών, το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών κ.ά.
Είχε λάβει μέρος ως κριτής σε πολλούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, και σε επιτροπές ειδικών σε θέματα εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Υπήρξε επισκέπτης εξεταστής των σχολών αρχιτεκτονικής του Δουβλίνου και του Strathclyde στη Γλασκώβη. Είχε δώσει διαλέξεις σε περισσότερες από 24 χώρες. Είχε τιμηθεί σε περισσότερους από 95 πανελλήνιους διαγωνισμούς με πρόσκληση και σε 15 διεθνείς διαγωνισμούς.
Πληροφορούμενη την απώλεια του Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Αποχαιρετούμε τον Αλέξανδρο Ν. Τομπάζη με μεγάλη θλίψη, αλλά και με μεγάλη ευγνωμοσύνη για το βαθύ αποτύπωμά του στην αρχιτεκτονική, στις πόλεις μας, στον δημόσιο χώρο. Ο Αλέξανδρος Ν. Τομπάζης, με γονιμότατη πορεία έξι δεκαετιών, δίκαια κατατάσσεται στους μεγαλύτερους μεταπολεμικούς αρχιτέκτονες. Ήδη από τα πρώτα χρόνια της δραστηριότητάς του, είχε αποφασιστική συμβολή στην ανανέωση της νεοελληνικής αρχιτεκτονικής και τη μετάβασή της από τον μοντερνισμό στον μεταμοντερνισμό. Εισάγοντας ουσιαστικά, με το διορατικό του πνεύμα, τον βιοκλιματικό σχεδιασμό στη χώρα μας, ένα κεφάλαιο ήδη εδραιωμένο, αλλά με τεράστια κρισιμότητα και δυναμική για το μέλλον των πόλεών μας.
Ο Αλέξανδρος Ν. Τομπάζης υπήρξε ένας διεθνώς διακεκριμένος και αναγνωρισμένος αρχιτέκτονας. Η κληρονομιά του μένει ζωντανή στα δεκάδες έργα του, από το πρωτοποριακό συγκρότημα κατοικιών «Δίφρος» έως το κτήριο της Φαρμακευτικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών και, ασφαλώς, τον Ναό της Αγίας Τριάδας στη Φάτιμα της Πορτογαλίας. Τελευταίο δείγμα της δουλειάς του η συνεργασία του γραφείου του με τον David Chipperfield στην πρόταση για το Νέο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, η οποία προκρίθηκε και παίρνει τον δρόμο της υλοποίησης.
Ο Αλέξανδρος Ν. Τομπάζης ήταν, όμως, και ένας μοναδικός δάσκαλος, στη θεωρία, με τα πολυάριθμα γραπτά του, αλλά και στην πράξη. Δίπλα του μαθήτευσαν, πριν ανοίξουν τα δικά τους φτερά, ορισμένοι από τους μεγαλύτερους Έλληνες αρχιτέκτονες του τελευταίου μισού αιώνα. Σε όλους συμπαραστεκόταν πάντοτε με αφειδώλευτη κατανόηση και αρωγή, και αυτό αποτελεί απαράγραπτη παρακαταθήκη και επιρροή του.
Στα παιδιά του, τη Δέσποινα, που συνεχίζει το έργο του στο γραφείο του, και τον Νικόλα, που εδώ και δεκαετίες διαγράφει τη δική του ξεχωριστή σταδιοδρομία, στα εγγόνια του, στους αμέτρητους συνεργάτες και φίλους του, απευθύνω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
