Το νέο βιβλίου του Γιάννη Δενδρινού «Όλοι αγαπούν τα τραύματα τους» από τις εκδόσεις Διόπτρα αναφέρεται στην άφιξη ενός μικρού κοριτσιού σ’ ένα νησί του Ιονίου στα τέλη του εμφυλίου πολέμου. Η τοπική κοινωνία αναστατώνεται αφού το κορίτσι δε μπορεί να μιλήσει και κανένας δε γνωρίζει κάτι για το παρελθόν της. Η Γαλάτεια όπως την ονόμασαν σταδιακά ενσωματώνεται, σημαδεύοντας τις ζωές κάποιων χαρακτήρων. Μεταφερόμαστε στην Αθήνα τη δεκαετία του ’80, όπου δίνουν κατάθεση σ΄ ένα αστυνομικό τμήμα ο Ορέστης, παιδικός φίλος της Γαλάτειας, καθώς κι ένας νέος χαρακτήρας η Φωτεινή. Οι καταθέσεις τους δίνουν την αίσθηση σπονδυλωτών ιστοριών, όπου μπλέκονται παρόν και παρελθόν και τίθεται το θέμα της συγκυρίας, των άγνωστων εξωτερικών συνθηκών και κατά πόσο το τυχαίο επηρεάζει τη ζωή μας.
Το βιβλίο έχει τη μορφή διηγήματος χωρίς φυσικά να στερείται πλοκής και ολοκληρωμένης σκιαγράφησης χαρακτήρων, γι αυτό και διαβάζοντας το αναδύονται συναισθήματα μελαγχολίας, αγωνίας, έκπληξης. Ο συγγραφικός λόγος είναι μεστός και τρυφερός. Πάντα όταν διαβάζω ένα βιβλίο προσπαθώ να φανταστώ την προσωπικότητα του συγγραφέα. Σε αυτή την περίπτωση ήταν πολύ ανακουφιστικό να συναντήσω έναν καλλιεργημένο, ανοιχτό και γλυκό άνθρωπο που μιλάει με την ίδια ομορφιά που γράφει και τα βιβλία του. Στη συνέντευξη που έδωσε στο μας είπε τα παρακάτω.
Σπουδάσατε μηχανικός στο ΕΜΠ και στη συνέχεια Οικονομικές και Πολιτικές Επιστήμες. Πώς οδηγηθήκατε στη συγγραφή; Πώς ήταν η ζωή σας το διάστημα μεταξύ σπουδών και συγγραφής διηγημάτων και βιβλίων;
Πρώτα ζούμε κι ύστερα γράφουμε, λέει ένα παλιό δημοσιογραφικό ρητό. Ας το δούμε ως απάντηση στο ερώτημά σας. Προηγείται το βίωμα, η ανάγνωση, το παίδεμα και έπεται η συγγραφή. Ας μην ξεχνάμε και τον βιοπορισμό.Δούλεψα (κι εξακολουθώ να δουλεύω) για πολλά χρόνια και στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα. Πάντως, για ό,τι κάνουμε στη ζωή μας φαίνεται να υπάρχει μια γραμμή που συνδέει και οδηγεί από το παρελθόν στο τώρα.
Το βιβλίο πραγματεύεται μέσα από τη ζωή των χαρακτήρων την προβληματική μεταξύ τύχης, συγκυριών και προσωπικής απόφασης. Θα θέλατε να μας μιλήσετε εσείς γι’ αυτό;
Αυτή η προβληματική, είναι αλήθεια, κυριαρχεί και στο προσκήνιο και στο παρασκήνιο της νουβέλας. Η λογοτεχνία, όμως, θέτει ερωτήματα, δεν δίνει απαντήσεις. Προσωπικά, δεν μπορώ να αγνοήσω το γεγονός πως κάποια τυχαία γεγονότα και συγκυρίες ανατρέπουν αποφάσεις και σχέδια τόσο καταλυτικά, που μοιάζει εντέλει να προχωρούμεστη ζωή ψηλαφώντας μες στο σκοτάδι.
Τα γεγονότα διαδραματίζονται από τα τέλη του εμφυλίου μέχρι το1986. Η ιστορία θα μπορούσε όμως να τοποθετηθεί σε οποιαδήποτε άλλη χρονική στιγμή. Γιατί διαλέξατε τη συγκεκριμένη;
Είναι μια ανθρώπινη ιστορία και όλες οι ανθρώπινες ιστορίες μπορούν να συμβούν οποτεδήποτε. Η χρονική περίοδος, ωστόσο, που επέλεξα περιλαμβάνει πυκνά γεγονότα και ιστορικές φορτίσεις (εμφύλιος, επταετία, μεταπολίτευση) που επιδρούν με αποφασιστικό τρόπο στις επιλογές και στα αδιέξοδα των χαρακτήρων.
Όλοι αγαπούν τα τραύματα τους. Διαβάζοντας το βιβλίο, αυτό που εισέπραξα δεν θα το ονόμαζα «αγάπη», αλλά λυτρωτική συμφιλίωση με στόχο την επιβίωση. Μια διαχρονική ανάγκη. Εσείς πώς το αντιλαμβάνεστε;
Νομίζω έχετε δίκιο. Και πάλι όμως, η πολύχρονη ταλαιπωρία, η διαπραγμάτευση και η εσωτερική πάλη γι’ αυτή ακριβώς τη συμφιλίωση καταλήγουν συχνά σε μια στενή, σχεδόν «αγαπητική» σχέση του καθενός με τα δικά του τραύματα.
Γεννήσατε και πλάσατε τους χαρακτήρες της ιστορίας, τρέφετε αδυναμία σε κάποιον από αυτούς;
Μου αρέσουν (στη λογοτεχνία αλλά και στη ζωή) εκείνα τα πρόσωπα και οι χαρακτήρες που διάγουν έναν σιωπηλό και χαμηλόφωτο βίο. Η κεντρική ηρωίδα της νουβέλας είναι ένα από αυτά τα πρόσωπα. Ακόμη περισσότερο, όμως, συμπαθώ κάποιους από τους δευτερεύοντες χαρακτήρες της ιστορίας, όπως τον λαχειοπώλη που είναι ευτυχής με την ευτυχία των άλλων, και όλους όσοι μετά τη διάψευση των ονείρων τους πορεύονται με την αξιοπρεπή γαλήνη του ηττημένου.
Είχατε σκεφτεί κάποια εναλλακτική εκδοχή για το τέλος της ιστορίας; (ενδεχομένως spoiler, δεν θα το αφήσουμε όμως απροστάτευτο, κάπως θα το συντάξουμε. Ως αναγνώστρια όμως κάνω κάποιες προβολές).
Ναι, προφανώς σκέφτηκα και την εκδοχή του αίσιου τέλους. Εκτιμώ, ωστόσο, ότι κάτι τέτοιο θα στερούσε από την «απόλαυση» της ανάγνωσης το στοιχείο του αιφνιδιασμού και, αν θέλετε, της τραγικότητας που χαρακτηρίζει τις ανθρώπινες ιστορίες του εμφυλίου.
Αν συνέχιζε η ιστορία, τί εξέλιξη θα είχαν οι βασικοί χαρακτήρες; (ισχύει το ίδιο με την προηγούμενη ερώτηση).
Η αναπόφευκτη εξέλιξη θα ήταν να αποκτήσουν όλοι πλήρη γνώση των γεγονότων, συνειδητοποιώντας, όμως, ότι άθελά τους έγιναν παίγνια ενός σεναρίου ζωής και εντέλει ήταν αυτοί οι ίδιοι που το έσπρωξαν στη δυσμενέστερη εκδοχή του. Και θα ζούσαν με το βάρος αυτό.
Ποια είναι η δική σας διαδικασία συγγραφής, από το έναυσμα για τη σύλληψη της ιδέας μέχρι την τελική της αποτύπωση; Ας πούμε για παράδειγμα το συγκεκριμένο βιβλίο.
Μιλώντας γενικότερα, όταν ξεκινώ να γράφω ένα μικρό ή μεγαλύτερο διήγημα, το δουλεύω αρκετά στο μυαλό μου, κρατώντας αρκετές σημειώσεις. Θέλω να ξέρω, προτού ξεκινήσω να γράφω, τόσο την αρχή όσο, κυρίως, το τέλος του. Το ίδιο συνέβη και με το συγκεκριμένο βιβλίο, στο οποίο, όμως, βάδιζα πιο συχνά από το τέλος προς την αρχή.
Θα θέλατε να μας αναφέρετε αγαπημένους συγγραφείς ή βιβλία που ξεχωρίσατε;
Μου αρέσουν ιδιαίτερα οι διηγηματογράφοι της μεταπολεμικής γενιάς. Βαλτινός, Ιωάννου, Χατζής, Χουλιαράς, Γονατάς. Από την ξένη πεζογραφία Άμος Οζ, Ίταλο Καλβίνο και οι εκπρόσωποι του νοτιοαμερικανικού μαγικού ρεαλισμού. Αν ξεχώριζα, μάλιστα, ένα αγαπημένο βιβλίο, αυτό θα ήταν οι Βίοι ελάσσονες του Πιέρ Μισόν. Με είχε τόσο πολύ εντυπωσιάσει, που τα τελευταία χρόνια το διαβάζω ξανά και ξανά, μια δυο παραγράφους τη μέρα, λες και παίρνω φάρμακο για κάποια χρόνια νόσο!
Πώς περνάτε τον ελεύθερο χρόνο σας; Πώς διασκεδάζετε;
Είναι λίγος ο ελεύθερος χρόνος και αφιερώνεται σε καλούς φίλους. Τώρα το καλοκαίρι, όμως, ανυπομονώ να πάω –όπως κάθε χρόνο–στην Ιθάκη για βουτιές σε κρυστάλλινα νερά και τσίπουρα με καλή παρέα κάτω από τον ίσκιο πλατύφυλλων δέντρων.
INFO: Το νέο βιβλίο του Γιάννη Δενδρινού κυκλοφορεί σε όλα τα βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Διόπτρα (Περισσότερα ΕΔΩ!)
