Μια ξεχωριστή έκθεση με σπάνια ντοκουμέντα και οπτικοακουστικό υλικό αφιερωμένη στα 50 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας άνοιξε χθες Τρίτη 16 Ιουλίου 2024.
Πρόκειται για την έκθεση «Τομή ’74. Από τη Δικτατορία στη Δημοκρατία» που συνδιοργανώνεται από την ΕΡΤ, την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Τα εγκαίνιά της έκανε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου και παρέστησαν ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης, ο πρόεδρος και η διευθύνουσα σύμβουλος της ΕΡΤ Κωνσταντίνος Ζούλας και Κατερίνα Κασκανιώτη, καθώς και εκλεκτοί προσκεκλημένοι.
Η κυρία Σακελλαροπούλου μιλώντας για την έκθεση υπογράμμισε ότι «δίνει το στίγμα των τεκταινόμενων και των τάσεων τα πρώτα χρόνια μετά από την πτώση της δικτατορίας και την αποκατάσταση της δημοκρατίας, συγκεντρώνοντας πολύτιμο υλικό, αναδεικνύοντας με έξοχο τρόπο τα ιστορικά γεγονότα και διαφυλάσσοντας τα μνημονικά ίχνη των πρωταγωνιστών τους».
Και αφού συνεχάρη όλους εκείνους που εργάστηκαν για την υλοποίηση αυτής της σημαντικής έκθεσης αναφέρθηκε στα 50 χρόνια που έχουν περάσει από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, τονίζοντας ότι «σήμερα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε με καλύτερες προϋποθέσεις, αναστοχαζόμενοι πάνω στις κατακτήσεις, αλλά και τις παθογένειες της Μεταπολίτευσης, τις πολύπλευρες προκλήσεις του μέλλοντος».
Από την πλευρά του ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης εξέφρασε την άποψη ότι «η Μεταπολίτευση είναι ένας όρος διφυής καθώς περιγράφει τα γεγονότα του 1974 […] και περιγράφει και ολόκληρη την περίοδο, δηλαδή την 50ετία»
Αναφερόμενος στην πρώτη διάσταση, παρατήρησε ότι «ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έκανε τα σωστά πράγματα καθώς μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα αποκαθίσταται η Δημοκρατία, διεξάγονται εκλογές και δημοψήφισμα, ενώ το 1975 έχουμε και το νέο Σύνταγμα της χώρας.
«Πρόκειται», σημείωσε, «για τη σπουδαιότερη περίοδο Δημοκρατίας στην ιστορία του τόπου, με σταθερούς θεσμούς και με οικονομική ανάπτυξη». Ο κ. Πιερρακάκης παρατήρησε, ωστόσο, πως παρά τη σταθερή ανάπτυξη, άλλες χώρες την ίδια περίοδο, παρουσίασαν ταχύτερους ρυθμούς ανάπτυξης. Επικαλούμενος το βιβλίο του Τάκη Παππά «Παράδοξη χώρα», ο υπουργός απέδωσε το γεγονός αυτό στην ακραία πόλωση του πολιτικού συστήματος και εξέφρασε την ευχή «τα επόμενα 50 χρόνια να υπερβούμε το αρνητικό σκέλος της πρώτης 50ετίας ώστε να μπούμε με μεγάλη φόρα και θετική φορά στη δεύτερη».
Στον χαιρετισμό τους, ο πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, Σταύρος Ζουμπουλάκης και ο πρόεδρος των Γενικών Αρχείων του Κράτους, Δημήτρης Σωτηρόπουλος αναφέρθηκαν στο περιεχόμενο της έκθεσης, προσδιορίζοντας παράλληλα τα χαρακτηριστικά της περιόδου της Μεταπολίτευσης. «Το 1974 εγκαινιάζεται μια περίοδος δημοκρατικού βίου που δεν έχει ξανανιώσει η χώρα, όχι μόνο με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, αλλά και με τη μετάβαση σε μια ωριμότερη πολιτική ζωή» τόνισε ο κ. Ζουμπουλάκης, με τον κ. Σωτηρόπουλο να παρατηρεί πως συντελέστηκε «το τέλος μιας μακράς κρίσης των θεσμών».
«Η αξία ενός αρχειακού υλικού αναδεικνύεται όταν κάποιος το εντοπίζει, το αναδεικνύει και με σύγχρονο τρόπο το προβάλλει σε όλους μας και κυρίως στις νεότερες γενιές που συχνά δεν έχουν καν βιώσει τα γεγονότα που έχουν καταγράψει οι κάμερες και τα μικρόφωνα» τόνισε στον χαιρετισμό του ο πρόεδρος της ΕΡΤ Κωνσταντίνος Ζούλας. Ο κ. Ζούλας αναφερόμενος στον πλούτο των τεκμηρίων που διαθέτει το Αρχείο της ΕΡΤ, αποκάλυψε ότι το παλαιότερο ντοκουμέντο είναι μια καταγραφή του Βοσπόρου από το 1910, ενώ σε πιο προσωπικό τόνο εξομολογήθηκε: «Όταν πρωτοβρέθηκα στην ΕΡΤ τον Σεπτέμβριο του 2019 και κατέβηκα στο υπόγειο, όπου βρίσκεται το Αρχείο της ΕΡΤ […] συνειδητοποίησα το μέγεθος της ευθύνης να βρίσκεσαι σε αυτή τη θέση».
Ο πρόεδρος της ΕΡΤ αναφέρθηκε διεξοδικά στα εκθέματα (φωτογραφικό υλικό, δίσκους βινυλίου, ταινίες, περιοδικά, μουσειακά αντικείμενα, σπάνιο οπτικοακουστικό υλικό κ.ά.) με τα οποία η ΕΡΤ συμμετέχει στην έκθεση «Τομή ’74», ενώ θέλοντας να καταδείξει τη συμβολή της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης στην καταγραφή, αλλά και στην ανάδειξη των μεγάλων ιστορικών γεγονότων, υπενθύμισε ότι είναι ήδη στον αέρα του Πρώτου Προγράμματος μια σειρά ραδιοφωνικών ντοκιμαντέρ που επιμελείται ο Φοίβος Καρζής για τα 50 χρόνια της Μεταπολίτευσης, ενώ με την ίδια αφορμή, στις 23 Ιουλίου 2024, η ΕΡΤ1 θα μεταδώσει το πρώτο από τα πέντε τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ που ετοιμάζουν για την ΕΡΤ ο Στάθης Καλύβας και ο Παναγής Παναγιωτόπουλος.
Κλείνοντας, ο κ. Ζούλας προσκάλεσε την Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον υπουργό Παιδείας να επισκεφτούν το Αρχείο της ΕΡΤ, το οποίο φιλοξενείται «σε έναν εξαιρετικό χώρο, σε μία από τις μεγαλύτερες αρχειακές αίθουσες που υπάρχουν στην Ευρώπη» και ευχαρίστησε ονομαστικά τα στελέχη της ΕΡΤ που εργάστηκαν για την υλοποίηση της έκθεσης.
Η έκθεση θα είναι ανοικτή για το κοινό, με ελεύθερη είσοδο, καθημερινά από τις 09:30 μέχρι τις 20:00, στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Διάρκεια έως 31 Δεκεμβρίου 2024.
