Από τις πιο αξιόλογες κι ενδιαφέρουσες μουσικές προσωπικότητες της γενιάς της, η Παυλίνα Βουλγαράκη έκανε τις πρώτες εμφανίσεις της στο Σταυρό του Νότου, για να συστηθεί στο ευρύ κοινό το 2014 με το τραγούδι «Λαβύρινθοι», που έγραψε η ίδια και τραγούδησε μαζί με τον Μπάμπη Στόκα. Ακολούθησαν κι άλλα εμπνευσμένα κομμάτια, πολλές ζωντανές εμφανίσεις, και συνεργασίες με σημαντικούς ερμηνευτές και δημιουργούς. Αφορμή για τη συνέντευξη αυτή στάθηκε η τέταρτη δισκογραφική της δουλειά.
Λίγο πριν τις γιορτές, κυκλοφόρησε από την Cobalt Music το νέο σας album με τίτλο «Λύκοι». Θα θέλατε να μας το συστήσετε, ξεκινώντας από το ιδιαίτερο όνομά του;
Ο λύκος για μένα, παρότι στις ιστορίες τον έχουμε συνδυάσει ως εκπρόσωπο του κακού, συμβολίζει την αφοσίωση, το ένστικτο, την επιβίωση, τη δύναμη, την αντοχή, την αναγέννηση, τη σοφία, τη θηλυκή αρχή. Αυτός ο δίσκος γράφτηκε σε μια περίοδο που άλλαζα πολύ, συνειδητά και στοχευμένα. Επέλεγα με ποιους είμαι και ποιους αφήνω, ως προς τη μουσική που θέλω να παραδώσω, τις συνήθειές μου, κι όλα αυτά που ζητάω απ’ τη ζωή μου. Είχα την ανάγκη να συνδεθώ με αυτό το αρχέτυπο και γι’ αυτό στο ομώνυμο τραγούδι, γράφοντας ότι έτρεχα από παιδί με τους λύκους, συνειδητοποιώ ότι όλα όσα αναζητούσα ήταν ποιότητες που εμπεριείχα από μικρή, αλλά κάπου στην πορεία τις έθαψα.
Σε αντίθεση με την προηγούμενη δουλειά σας, όπου συμμετείχαν αρκετοί δημιουργοί, εδώ υπογράφετε εξολοκλήρου εσείς τα τραγούδια σε συνεργασία με το Σεραφείμ Γιαννακόπουλο. Πρόκειται για μία συνειδητή επιλογή να παρουσιάσετε έναν ολοκληρωμένο κύκλο τραγουδιών;
Όταν το υλικό είναι και δικό μου, δουλεύω καλύτερα κι έχω μεγαλύτερη αίσθηση της αφήγησης. Δουλεύω τα τραγούδια ως κομμάτι ενός όλου, που το κάθε ένα αντανακλά διαφορετικές φάσεις. Θεωρώ ότι έτσι δίνεται μια εμπειρία πιο ολοκληρωμένη, που προσκαλεί τον ακροατή να συνδεθεί βαθύτερα με αυτό που παρουσιάζω. Ιδανικά, με αυτόν τον τρόπο θα ήθελα να δουλεύω στο μέλλον. Δεν ξέρω, βέβαια, αν θα το ξαναβρώ αυτό, επειδή με τον Σεραφείμ ταιριάξαμε κι επικοινωνήσαμε ακαριαία.
Στην εποχή των ψηφιακών single, πόσο εύκολο είναι για κάποιον να καταθέσει μία ολοκληρωμένη μουσική πρόταση;
Ήταν πιο εύκολο για εμάς, επειδή όσα θέλαμε να πούμε δεν χωρούσαν σ’ ένα single. Ως προς την ανταπόκριση του κόσμου, μπορεί να χρειάζεται περισσότερο χρόνο να του τραβήξει ένας δίσκος την προσοχή, αλλά είναι λογικό και εντάξει αυτό.
Η παρουσία του Σεραφείμ Γιαννακόπουλου είναι καταλυτική στους «Λύκους», όχι μόνο επειδή έχετε γράψει μαζί τα κομμάτια, αλλά κι επειδή έχει το ρόλο του παραγωγού και του ενορχηστρωτή, ενώ παίζει ουσιαστικά και όλα τα μουσικά όργανα. Τι σας οδήγησε να αφεθείτε σχεδόν εξολοκλήρου στον ήχο του;
Το νόημα του παραγωγού είναι αυτό. Επιλέγεις κάποιον ώστε να του αφεθείς, αλλιώς αναλαμβάνεις ο ίδιος την επιμέλεια της παραγωγής. Ο ήχος του Σεραφείμ σε αυτό τον δίσκο έχει κάτι πολύ άμεσο, ζωντανό, πολλές φορές ωμό και γήινο. Δεν το είχα ξανακάνει, και ως κόσμος με συνεπήρε. Παράλληλα, όμως, κι ο ίδιος έκανε αγώνα για να κατανοήσει τον δικό μου κόσμο, τις κρυφές ανάγκες κι επιθυμίες μου, και να προσεγγίσει τα τραγούδια μας μέσα κι από αυτό το πρίσμα, ώστε να είναι δικά μας κι όχι δικά του. Και το έκανε χωρίς ίχνος εγωισμού, πράγμα σπάνιο!
Στο κομμάτι «Καρδιά μου» τραγουδάτε μαζί με τη Δήμητρα Γαλάνη, ένα πρόσωπο με το οποίο έχετε συναντηθεί αρκετές φορές. Πώς ξεκίνησε η συνεργασία σας και τι είναι αυτό που σας έδεσε;
Η Δήμητρα, ως προσωπικότητα κι αίσθηση, είναι όπως κι η φωνή της. Την αναγνωρίζεις από το πρώτο άκουσμα, από την πρώτη κιόλας συλλαβή, διεισδύει στο συναίσθημα, είναι διαπεραστική και δεν θυμίζει καμία άλλη. Εμένα προσωπικά αυτό με έδεσε με τη Δήμητρα, ο τεράστιος θαυμασμός μου για εκείνη ως ερμηνεύτρια, δημιουργό, αλλά και τύπισσα! Ψάχνεται συνεχώς, δεν ησυχάζει ποτέ και γι’ αυτό είναι και πάντα επίκαιρη. Η γνωριμία μας έγινε μέσω του τότε παραγωγού μου, Νίκου Μακράκη. Ήταν μεγάλη μου επιθυμία να την γνωρίσω και τότε είχα προτείνει στην αντζέντισσά της να συμμετάσχω σε κάποιο πρόγραμμά της, ακόμα και με 1-2 τραγούδια, χωρίς κάποια αμοιβή. Τελικά, η ουσιαστική σχέση μας ξεκίνησε με δύο τραγούδια που συνυπογράψαμε στον τρίτο μου δίσκο.
Με τη Δήμητρα Γαλάνη βρεθήκατε και πέρυσι στο VOX, όπου παρουσίασε ένα best of της 55χρονης καριέρας της. Υπάρχει ένα τραγούδι της που να σας αγγίζει περισσότερο ή που να έχετε «ζηλέψει»;
Ένα;;; Έχει ερμηνεύσει κι έχει ζήσει όλους τους μεγάλους συνθέτες! Το ρεπερτόριο της αποτελείται από τεράστια τραγούδια. Νομίζω, όμως, ότι πιο πολύ απ’ όλα με αγγίζουν τα «Συρτάρια». Δεν υπήρξε live στο VOX που να μην μου κόπηκε η ανάσα στα «Συρτάρια». Βέβαια, η καρδιά μου έσπαγε και στο «Αν».
Ένα άλλο πρόσωπο με το οποίο έχετε ταυτιστεί είναι ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας. Τι αναμνήσεις έχετε από τη συνεργασία σας;
Ζεστασιάς, αποδοχής, αγάπης κι αυθεντικότητας. Οι αναμνήσεις μου μαζί του έχουν μια αθωότητα. Ήταν τόσο άμεσος, γεμάτος χιούμορ και παράλληλα ευφυής, σοφός και με μια βαθιά αντίληψη των πραγμάτων. Τα πιο ανέμελα χρόνια της ως τώρα μουσικής μου πορείας τα έζησα χάρη σε εκείνον. Ενδυνάμωνε πολύ την αέρινη και παιδική μου πλευρά και, ακούγοντάς τον στις παραστάσεις μας, μ’ έναν τρόπο ένιωθα πως όλα θα πάνε καλά.
Έχετε γράψει τους στίχους των περισσότερων τραγουδιών σας, σε αρκετές δε περιπτώσεις και τη μουσική. Τι σας ευχαριστεί περισσότερο: η δημιουργική διαδικασία ή να τραγουδάτε πάνω στη σκηνή;
Η δημιουργική διαδικασία με ευχαριστεί όσο τίποτα, αλλά με τυραννάει κι όσο τίποτα.
Υπάρχει περίπτωση στο μέλλον να σας δούμε να δίνετε τραγούδια σας σε συναδέλφους σας;
Έδωσα ένα που δεν έχει κυκλοφορήσει ακόμα στο Γιώργο Περρή. Δυσκολεύομαι να γράφω για άλλους, επειδή πιέζομαι πάρα πολύ να είμαι συνεπής στους χρόνους και δεν μου αρέσει καθόλου να πιέζομαι (γέλια)!
Ζούμε σε μία εποχή έντονων πολιτικών εξελίξεων και αναταραχών. Όλα όσα βιώνουμε θα μπορούσαν ν’ αποτελέσουν έμπνευση για μία τραγουδοποιό;
Είτε συνειδητά είτε υποσυνείδητα και καθαρά ενεργειακά, όλο αυτό το φορτισμένο πεδίο επηρεάζει την έμπνευση με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Ή καλύτερα την καλλιτεχνική έκφραση. Τα τραγούδια συνήθως αποτυπώνουν την αίσθηση του σήμερα, ανησυχίες για το μέλλον, συναισθήματα που επικρατούν στον κόσμο… Για μένα κάθε τραγούδι που εμπεριέχει την ελπίδα, έχει σημασία και λόγο ύπαρξης.
Παρόλα αυτά, θεωρώ εξίσου απαραίτητο το αμιγώς κοινωνικό τραγούδι, που αναδεικνύει την φωνή των αδικημένων και των μειονοτήτων, και γίνεται τρόπος έκφρασης του θυμού, της απογοήτευσης και της αντίστασης. Κι υπάρχουν καλλιτέχνες που το εκπροσωπούν πολύ καλά!
Αρκετοί δεν γνωρίζουν πως έχετε αποφοιτήσει από το Πάντειο Πανεπιστήμιο. Οι σπουδές σας στο τμήμα Ψυχολογίας έχουν επηρεάσει τον τρόπο που γράφετε στίχους και που εν γένει αντιλαμβάνεστε την τέχνη;
Ένα τραγούδι μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για την αναγνώριση δύσκολων εσωτερικών καταστάσεων, πράγμα που έχει θετική επίδραση στην ψυχική υγεία, κι ειδικά την δική μου την έχει σώσει… Νομίζω πως περισσότερο ο τρόπος που γράφω και η μελέτη της γραφής άλλων ανθρώπων έχει επηρεάσει τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι την Ψυχολογία ως επιστήμη.
Το 2016 τραγουδήσατε μαζί με το Ψαραντώνη το «Φερ’τα μου όλα πίσω», ενσωματώνοντας στοιχεία παραδοσιακής μουσικής, ενώ το 2023 το πιο ποπ κι εξωστρεφές «Θεός Σχωρέστον». Είναι σημαντικότερο για εσάς να διαμορφώσετε το δικό σας ύφος ή να πειραματιστείτε με διαφορετικά είδη και ήχους;
Θέλω να διαμορφώσω το δικό μου ύφος, αλλά για να το κάνω αυτό, μιας και τα ακούσματά μου είναι πολυδιάστατα, όπως και οι ανάγκες μου, νιώθω ότι χρειάζεται να πειραματιστώ άφοβα. Παρόλα αυτά, με τους «Λύκους» έχει αρχίσει να ξεκαθαρίζει μέσα μου το στίγμα που φιλοδοξώ να δημιουργήσω.
Τα τραγούδια των «Λύκων» παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά το Νοέμβριο του 2024 στο Σταυρό του Νότου Plus. Πρόκειται να τα ξανακούσουμε ζωντανά στο άμεσο μέλλον;
Θα ήθελα πάρα πολύ να γίνει μια παρουσίαση δίσκου, αλλά για ένα διάστημα οι προτεραιότητές μου έχουν αλλάξει . Ελπίζω, πάντως, ότι από το φθινόπωρο θα παίζω ξανά μουσική, και σίγουρα οι «Λύκοι» θα είναι στο playlist!
Θα ήθελα να κλείσουμε με τον πολύ ιδιαίτερο στίχο σας: «Είμαστε θαύματα/θαύματα φτιαγμένα από τραύματα». Τι σημαίνει για εσάς αυτή η φράση;
Ο Όσκαρ Ουάιλντ, σ’ ένα από τα αγαπημένα μου κείμενα, στο «De Profundis» γράφει (σε ελεύθερη μετάφραση, όπως το θυμάμαι): Οι μόνοι άνθρωποι με τους οποίους με ενδιαφέρει να είμαι, είναι οι καλλιτέχνες κι εκείνοι που έχουν υποφέρει: αυτοί που ξέρουν τι είναι ομορφιά και αυτοί που ξέρουν τι είναι οδύνη’ κανείς άλλος δεν μ’ ενδιαφέρει.
Όπως το αντιλαμβάνομαι, όσοι ξέρουν πραγματικά τι είναι ομορφιά, συνήθως είναι οι ίδιοι που μ’ έναν τρόπο ξέρουν τι είναι οδύνη. Αυτό πάνω κάτω σημαίνει για μένα.
