Κάθε χρόνο, δέκα εκατομμύρια άνθρωποι διαγιγνώσκονται με άνοια παγκοσμίως, ένας αριθμός που αυξάνεται διαρκώς.
Σύμφωνα με την Alzheimer’s Society, περίπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο ζουν σήμερα με τη νόσο, ενώ οι προβλέψεις δείχνουν ότι ο αριθμός αυτός θα φτάσει τα 1,6 εκατομμύρια έως το 2050.
Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο συχνή αιτία άνοιας και οδηγεί σε προοδευτική έκπτωση της μνήμης και των γνωστικών λειτουργιών. Πρόκειται για μια σωματική ασθένεια που προκαλεί δυσλειτουργία του εγκεφάλου και επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου.
Η έγκαιρη διάγνωση της νόσου επιτρέπει στους ασθενείς και τους φροντιστές τους να βρουν την κατάλληλη υποστήριξη και ιατρική φροντίδα.
Ένας τρόπος για να αναγνωριστούν τα πρώτα σημάδια της νόσου είναι μέσω αλλαγών στον τρόπο ομιλίας του ατόμου, καθώς οι γλωσσικές δυσκολίες αποτελούν πρώιμη ένδειξη γνωστικής εξασθένησης.
Ακολουθούν πέντε γλωσσικά σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν την εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ:
1. Παύσεις, δισταγμοί και αόριστη ομιλία
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα της νόσου είναι η δυσκολία ανάκλησης συγκεκριμένων λέξεων, η οποία συχνά οδηγεί σε συχνές ή μεγάλες παύσεις και δισταγμούς κατά την ομιλία.
Ένα άτομο με Αλτσχάιμερ μπορεί να καταφεύγει σε γενικές ή αόριστες περιγραφές, χρησιμοποιώντας λέξεις όπως “πράγμα” ή “αυτό”, αντί να κατονομάζει το αντικείμενο που θέλει να αναφέρει.
Για παράδειγμα, αν δυσκολεύεται να θυμηθεί τη λέξη “σκύλος”, μπορεί να πει: “Είναι ένα ζώο που οι άνθρωποι έχουν ως κατοικίδιο… γαβγίζει… είχα έναν όταν ήμουν παιδί”.
2. Χρήση λέξεων με λανθασμένη σημασία
Οι ασθενείς με Αλτσχάιμερ μπορεί να αντικαθιστούν τις λέξεις που δεν μπορούν να θυμηθούν με παρόμοιες έννοιες.
Για παράδειγμα, αντί για “σκύλος”, μπορεί να πουν “γάτα” ή, στα αρχικά στάδια, μια γενικότερη κατηγορία, όπως “ζώο” αντί για “γάτα”.
3. Αναφορά στο έργο αντί για την εκτέλεσή του
Τα άτομα με Αλτσχάιμερ μπορεί να δυσκολεύονται να ολοκληρώσουν μια δραστηριότητα. Αντί να προχωρούν στην εκτέλεση μιας εργασίας, μπορεί να εκφράζουν αμφιβολίες ή να αναφέρονται σε παλαιότερες ικανότητές τους.
Για παράδειγμα, αντί να πουν “θα το κάνω”, μπορεί να πουν “δεν είμαι σίγουρος αν μπορώ να το κάνω” ή “παλιά ήμουν καλός σε αυτό”.
4. Περιορισμένο λεξιλόγιο
Ένα πιο διακριτικό σημάδι της νόσου είναι η χρήση απλοποιημένης γλώσσας. Οι ασθενείς μπορεί να βασίζονται σε λίγες, κοινές λέξεις, επαναλαμβάνοντας συχνά τις ίδιες λέξεις και εκφράσεις, όπως ρήματα, ουσιαστικά και επίθετα.
Παράλληλα, μπορεί να κάνουν υπερβολική χρήση συνδέσμων, όπως “και”, “αλλά” ή “το”, για να συνδέσουν τις προτάσεις τους.
5. Δυσκολία στην εύρεση των σωστών λέξεων
Τα άτομα με Αλτσχάιμερ μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολία στην ονομασία αντικειμένων ή στο να θυμηθούν λέξεις που ανήκουν στην ίδια κατηγορία.
Αυτή η δυσκολία αποτελεί διαγνωστικό τεστ για τη νόσο, καθώς οι ασθενείς συχνά δυσκολεύονται να απαριθμήσουν αντικείμενα σε συγκεκριμένες κατηγορίες, όπως είδη τροφίμων, μέρη του σώματος ή λέξεις που ξεκινούν με το ίδιο γράμμα. Καθώς η νόσος εξελίσσεται, αυτές οι δυσκολίες γίνονται όλο και πιο εμφανείς.
Ο ρόλος της ηλικίας και της έγκαιρης διάγνωσης
Η ηλικία αποτελεί τον μεγαλύτερο παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη της νόσου, καθώς η πιθανότητα εμφάνισής της διπλασιάζεται κάθε πέντε χρόνια μετά την ηλικία των 65 ετών.
Ωστόσο, το 5% των περιπτώσεων Αλτσχάιμερ εμφανίζονται πριν από την ηλικία των 65 ετών, γνωστές ως πρώιμη ή νεανική έναρξη της νόσου.
Παρόλο που η περιστασιακή δυσκολία στην εύρεση λέξεων είναι φυσιολογική, τα επίμονα και προοδευτικά προβλήματα στην ανάκληση λέξεων, τη ροή του λόγου και τη χρήση ποικιλίας λεξιλογίου μπορεί να αποτελούν πρώιμο σημάδι της νόσου Αλτσχάιμερ.
Η έγκαιρη αναγνώριση αυτών των συμπτωμάτων είναι ιδιαίτερα σημαντική για άτομα που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο, όπως άτομα με Σύνδρομο Down ή άλλες γενετικές προδιαθέσεις.
Με πληροφορίες από sciencealert
