Αφιέρωμα σε μια από τις πιο συγκλονιστικές σειρές της δεκαετίας.
Το Chernobyl, η συμπαραγωγή των HBO και Sky UK, δεν είναι απλώς μια τηλεοπτική σειρά. Είναι μια κατάδυση στον τρόμο της αλήθειας, μια ωδή στην ανθρώπινη θυσία, και μια ωμή απεικόνιση της στιγμής που η επιστήμη συνάντησε την πολιτική αδιαφορία με καταστροφικά αποτελέσματα.
Με σκηνοθέτη τον Johan Renck και σεναριογράφο τον Craig Mazin, η πενταμερής αυτή μίνι σειρά αποτύπωσε με καθηλωτικό ρεαλισμό την πυρηνική καταστροφή του Τσερνόμπιλ, που συνέβη τον Απρίλιο του 1986 στην τότε Σοβιετική Ένωση.
Αυτό όμως που κάνει το Chernobyl να ξεχωρίζει δεν είναι μόνο η τεχνική του αρτιότητα, αλλά ο τρόπος με τον οποίο φωτίζει τον ηρωισμό, την παράλειψη, την σιωπή και το κόστος του ψέματος.
Η αλήθεια πίσω από την καταστροφή
Η σειρά στηρίζεται σε πραγματικά γεγονότα και σε μεγάλο βαθμό στη μαρτυρία επιζώντων, πολλοί εκ των οποίων μίλησαν στην Λευκορωσίδα νομπελίστρια Σβετλάνα Αλεξίεβιτς και καταγράφηκαν στο βιβλίο της «Φωνές από το Τσερνόμπιλ».
Το «Chernobyl» αποτυπώνει τις δραματικές ώρες της έκρηξης και τις εβδομάδες που ακολούθησαν, μέσα από την οπτική επιστημόνων, εργατών, στρατιωτών, εθελοντών και πολιτικών, που αντιμετώπισαν κάτι που κανείς δεν είχε προετοιμαστεί να αντιμετωπίσει: ένα αόρατο, φονικό εχθρό που δεν μπορούσε να εξημερωθεί.
Οι ήρωες της σιωπής
Πρωταγωνιστής της σειράς είναι ο Jared Harris, στον ρόλο του Valery Legasov, του πυρηνικού φυσικού που κατέγραψε την αλήθεια για την καταστροφή, πληρώνοντας το τίμημα της ειλικρίνειας σε ένα καθεστώς που βασιζόταν στο ψέμα.
Δίπλα του, ο Stellan Skarsgård ως Boris Shcherbina, και η Emily Watson στον ρόλο της Ulana Khomyuk – ενός συμβολικού χαρακτήρα που ενσωματώνει όλους τους επιστήμονες που αγωνίστηκαν για να περιορίσουν την καταστροφή.
Το ensemble cast ενσαρκώνει με ρεαλισμό και λεπτότητα ανθρώπους που βρέθηκαν είτε εξαιτίας καθήκοντος είτε λόγω συγκυρίας στην καρδιά μιας ανθρωπογενούς τραγωδίας.
Αισθητική και αυθεντικότητα
Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν κυρίως στη Λιθουανία, σε περιοχές που διατηρούν την αυστηρή αρχιτεκτονική της σοβιετικής εποχής. Η πρώην πυρηνική μονάδα Ignalina χρησιμοποιήθηκε για τις σκηνές που αφορούν τον αντιδραστήρα, καθώς έχει παρόμοια σχεδίαση με αυτόν του Τσερνόμπιλ.
Ο σκηνοθέτης Johan Renck επέλεξε έναν ψυχρό, σχεδόν ασπρόμαυρο αισθητικό τόνο, μεταδίδοντας την απόγνωση και τη ματαιότητα χωρίς να χρειάζεται υπερβολικά οπτικά εφέ.
Ο Craig Mazin, με ενδελεχή έρευνα ετών, κατάφερε να ισορροπήσει ανάμεσα στην ιστορική ακρίβεια και τη δραματουργική ένταση, προσφέροντας μια σειρά που δεν εξωραΐζει τίποτα και δεν ζητά να συγκινήσει, αλλά να αφυπνίσει.
Η πολιτική του ψέματος
Η σειρά δεν είναι μόνο μια αναπαράσταση του πυρηνικού ατυχήματος, αλλά και ένα δριμύ κατηγορώ κατά της καταστολής της αλήθειας, της γραφειοκρατικής αδράνειας και της θυσίας της ανθρώπινης ζωής στον βωμό της κρατικής εικόνας.
Το «Chernobyl» μιλάει για τη φονική δύναμη του ψεύδους και τη θλιβερή καθημερινότητα ενός κόσμου όπου το σύστημα δεν χωρά την αλήθεια.
«Το κόστος του ψέματος δεν είναι ότι θα το πιστέψουν οι άλλοι. Είναι ότι όταν λέμε αρκετά ψέματα, δεν μπορούμε πια να ξεχωρίσουμε την αλήθεια.»
Η φράση αυτή του Legasov, από την αρχή της σειράς, σφραγίζει τη φιλοσοφία της αφήγησης.
Μια σειρά-ορόσημο
Το Chernobyl τιμήθηκε με Emmy και BAFTA, αναγνωρίστηκε διεθνώς ως ένα από τα κορυφαία τηλεοπτικά επιτεύγματα της δεκαετίας, και κατάφερε να συνδυάσει τη δύναμη του ντοκιμαντέρ με τη συναισθηματική δύναμη της μυθοπλασίας.
Είναι μια υπενθύμιση ότι η Ιστορία δεν είναι μακρινή, ούτε ακίνδυνη. Και ότι, ενίοτε, η τηλεόραση μπορεί να γίνει όχι απλώς μέσο ψυχαγωγίας, αλλά φορέας μνήμης.
Chernobyl: Μια σειρά που δεν σε αφήνει να αποστρέψεις το βλέμμα – και δεν σε αφήνει ίδιο.
