Γιάννης Ασκάρογλου. Ένας νέος ηθοποιός που όμως έχει πολύ έντονη παρουσία μέσα από την τηλεόραση και το θέατρο. Μας μιλάει για το πολύ ενδιαφέρον θεατρικό Ignoramus που παίζεται στο θέατρο Ρεκτιφιέ – Κέντρο Έρευνας Μεικτών Παραστατικών Τεχνών στον Κεραμεικό και αφορά την ελευθερία του τύπου. Ένα θέμα πρωτότυπο και εξαιρετικά ενδιαφέρον, καθώς αφορά τη σύγχρονη κοινωνία και τον τρόπο που διαμορφώνουμε τις απόψεις μας. Αποτυπώνεται με τρόπο περιπαικτικό αλλά παράλληλα δημιουργεί και προβληματισμούς για την ελευθερία του τύπου στην Ελλάδα. Επίσης, μας λέει για την απόφασή του να ακολουθήσει τα όνειρά του και μας μιλάει για το σήμερα και την πόλωση που παρατηρείται όλο και πιο έντονα στην κοινωνία. Μέσα από την κουβέντα μας ανακαλύψαμε έναν καλλιτέχνη με πολλή αγάπη για αυτό που κάνει, αλλά και μια όμορφη ψυχή γεμάτη ανθρωπιά.
Ψάχνοντας κάποιος το βιογραφικό σου βλέπει κατευθείαν τις πολύ μεγάλες παραγωγές που έχεις λάβει μέρος. Σέρρες, Άγιος Έρωτας, Άγριες Μέλισσες… Πολλοί ηθοποιοί θα παρακαλούσαν για ένα τόσο δυνατό βιογραφικό.
Καταρχάς σε ευχαριστώ πολύ. Η αλήθεια είναι ότι νιώθω τυχερός. Δυστυχώς ή ευτυχώς οι ηθοποιοί είμαστε πάρα πολλοί εκεί έξω και οι περισσότεροι είναι εξαιρετικά καλοί στη δουλειά τους. Ανεξάρτητα όμως του πόσο καλός είναι κάποιος και πόσο εργατικός και συνεπής, δεν υπάρχει και αντίστοιχη οικονομική ανταμοιβή ώστε να μπορεί κάποιος να ζήσει από αυτό, οπότε η τηλεόραση συνήθως είναι μία διέξοδος. Αλλά ακόμα και εκεί δεν δίνονται εύκολα οι ευκαιρίες. Οπότε θεωρώ τον εαυτό μου σίγουρα τυχερό που μου δόθηκε η ευκαιρία πρώτα πρώτα με τις Άγριες Μέλισσες να γνωρίσω κάποιους ανθρώπους, να μπω στο χώρο και μετέπειτα να με προτείνουν και για τα επόμενα.
Θέλω να μου μιλήσεις για το project που ασχολείσαι τώρα. Πες μου τι αφορά.
Το Ignoramus είναι μία παράσταση που έχει προκύψει από μία πολύμηνη έρευνα που έχω κάνει αρχικά εγώ και μετέπειτα και οι στενοί μου συνεργάτες, η βοηθός μου και οι τρεις ηθοποιοί που βρίσκονται στη σκηνή. Η έρευνα αυτή έχει σχέση με το μιντιακό γίγνεσθαι, αλλά και γενικότερα με την ελευθερία του τύπου στην Ελλάδα του σήμερα. Αυτό προέκυψε από διάφορες αφορμές και από τη διαίσθησή μου ως πολίτης ότι υπάρχει μία κοινωνική αναταραχή και μία πόλωση που οφείλεται στην ελλιπή ενημέρωση που έχουμε εμείς ως πολίτες. Έτσι ο καθένας ενημερώνεται από τα μέσα που επιλέγει έτσι ώστε να επιβεβαιώνει τις πληροφορίες και τις προκαταλήψεις στις οποίες πιστεύει.
Το λεγόμενο echo chamber effect δηλαδή. Πολύ ενδιαφέρον.
Ακριβώς. Έτσι, μέσα από την έρευνά μου, επιβεβαιώθηκαν και με επιστημονικό τρόπο όλα αυτά που υποψιαζόμουν. Όσο ερευνούσαμε για την ελευθερία του τύπου, βλέπαμε την Ελλάδα να κατατάσσεται διεθνώς πολύ χαμηλά. Οπότε αρχίσαμε να ψάχνουμε ποια ήταν τα αίτια. Κάναμε δευτερογενή έρευνα, αλλά πήραμε και συνεντεύξεις από πολίτες αλλά και από δημοσιογράφους. Επίσης κάναμε έρευνα πεδίου σε ένα μέσο μαζικής ενημέρωσης. Επισκεφθήκαμε μία αίθουσα σύνταξης ενός δημοσιογραφικού site και από όλα αυτά αντλήσαμε πολύτιμες πληροφορίες.
Βλέπεις ότι σε παρακολουθώ με πάρα πολύ ενδιαφέρον γιατί το θέμα που μου αναλύεις με ενδιαφέρει άμεσα και άπτεται του επαγγέλματός μου!
Ο δημοσιογραφικός κόσμος είναι το πρώτο μας και το πιο αυστηρό μας κοινό και μας ενδιαφέρει πάρα πολύ να ανοίξει ένας τέτοιος διάλογος. Εμείς δεν είμαστε δημοσιογράφοι, αλλά ερχόμαστε να αναλύσουμε ένα δημοσιογραφικό σύμπαν. Ανακαλύπτουμε τις προκλήσεις που έχει κάθε μέρα ένας δημοσιογράφος για να υπάρξει μέσα σε αυτή την κατάσταση.
Η παράσταση ουσιαστικά χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει τρεις ερευνητές που καλούνται να μας απαντήσουν στο ερώτημα τι γίνεται με την ελευθερία του τύπου σήμερα. Είναι ενδιαφέρον γιατί συμβαίνουν τρία ξαφνικά συμβάντα ταυτόχρονα και ο θεατής καλείται να επιλέξει ποιον από τους τρεις ερευνητές θα παρακολουθήσει. Ακόμα και οι ερευνητές όμως μπορεί να έχουν τις προκαταλήψεις τους. Κατ’ αντιστοιχία, ο καθένας μας επιλέγει το μέσο που θέλει να ενημερώνεται. Στη δεύτερη πράξη, που είναι το κυρίως μέρος του έργου, βλέπουμε μια αναπαράσταση από μία αίθουσα σύνταξης ενός δημοσιογραφικού site όταν έρχονται οι ειδήσεις που αφορούν την ελευθερία του τύπου. Οπότε βλέπουμε μέσα από τις σχέσεις τους και τη σχέση της δουλειάς τους όλες τις πολιτικές και οικονομικές δυνάμεις που μπορεί να ασκούν πιέσεις στη δημοσιογραφία. Στην εξίσωση μπαίνουν ακόμα και τα προσωπικά κίνητρα του καθενός και πώς αυτά επηρεάζουν το τι μαθαίνουμε και πώς το μαθαίνουμε.
Όλο αυτό είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον Γιάννη και μπράβο που καταπιαστήκατε με αυτό το θέμα. Πιστεύω ότι είναι μια παράσταση που πρέπει όλοι να δουν και σίγουρα θα αλλάξει ο τρόπος που βλέπουμε τα πράγματα.
Μα αυτός ήταν και ο στόχος μας. Να αφυπνίσουμε και να προβληματίσουμε τον θεατή και να αναγνωρίσει τις παθογένειες που υπάρχουν στον τύπο στην Ελλάδα.
Εκτός από ηθοποιός είσαι και σκηνοθέτης. Μάλιστα έχεις αναλάβει και τη σκηνοθεσία στο Ignoramus. Πώς προέκυψε αυτό;
Προέκυψε από μια συλλογική εργασία που είχα κάνει στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Μου ανοίχτηκαν καινούριοι ορίζοντες μέσα από τη σκηνοθεσία, αλλά δεν θα έλεγα ότι είμαι σκηνοθέτης. Προτιμώ να είμαι ηθοποιός που σκηνοθετώ.
Θέατρο ή τηλεόραση; Κάνεις και τα δύο με μεγάλη επιτυχία.
Το καθένα έχει την τέχνη του. Θέλω να πω ότι η τέχνη της υποκριτικής είναι μία, όμως έχει κάποιες διαφορές επειδή το μέσο είναι διαφορετικό. Ο φακός βλέπει διαφορετικά πράγματα από ό,τι βλέπει το μάτι του θεατή. Δεν θα έλεγα ότι υπάρχει δίλημμα. Εγώ άρχισα από το θέατρο και για το θέατρο εκπαιδεύθηκα στο Θέατρο Τέχνης. Οπότε αυτό είναι που αγάπησα πρώτο.
Είναι διαφορετικό το κοινό του θεάτρου από το κοινό της τηλεόρασης;
Υποπτεύομαι πως ναι. Η τηλεόραση έχει μία μαζικότητα. Ο κόσμος που έρχεται στο θέατρο χρειάζεται λίγο να το ψάξει. Έρχεται συνειδητά να μας δει. Ιδανικά θα ήθελα το κοινό να είναι ίδιο, γιατί όλοι πάνω-κάτω έχουμε τις ίδιες προσλαμβάνουσες. Μας απασχολούν τα ίδια θέματα, οπότε δεν θα ήθελα να υπάρχει διαχωρισμός στους θεατές.
Πες μου για τον Γεράσιμο, τον χαρακτήρα που υποδύεσαι τώρα στον Άγιο Έρωτα.
Ο Γεράσιμος είναι ένας απλός άνθρωπος που αγαπά τη φύση και ήθελε να σταθεροποιηθεί κάπου. Αυτή η ανάγκη του ήταν τόσο μεγάλη που παντρεύτηκε την Καλλιόπη, που σίγουρα δεν ήταν κάποια που ερωτεύτηκε. Του επιβλήθηκαν όλοι αυτοί οι περιορισμοί της θρησκείας και της κοινωνίας που δεν τους καταλαβαίνει, αλλά έχει πάρει την απόφαση να τους ακολουθήσει και να συμβιβαστεί. Και έτσι ήρθε ο καιρός να βρεθεί αντιμέτωπος με τους συμβιβασμούς που έκανε.
Πιστεύεις ότι η ελληνική αγορά μπορεί να στηρίξει έναν καλλιτέχνη ώστε να φτάσει στο βέλτιστο των δυνατοτήτων του ή θα χρειαστεί να πάει στο εξωτερικό για να αναγνωριστεί το ταλέντο του;
Πιστεύω ότι η σκληρή δουλειά εκτιμάται. Αν αυτό θα μεταφραστεί σε αναγνωρισιμότητα ή θα ανταμειφθεί οικονομικά είναι μία άλλη ιστορία. Εγώ πιστεύω ότι το ταλέντο σίγουρα εκτιμάται από συναδέλφους και συνεργάτες και σίγουρα από το κοινό.
Πιστεύεις ότι εδώ στην Ελλάδα είμαστε πουριτανοί όσον αφορά τις τέχνες και ειδικά τη δική σου τέχνη;
Η αίσθησή μου είναι ότι δεν είναι ακριβώς πουριτανισμός. Απλά έχουμε συνηθίσει σε κάποια είδη θεάματος, κυρίως μέσω της τηλεόρασης. Οι εμπειρίες που μας είναι λίγο πιο ανοίκειες, πιο ξένες, δεν τις αποδεχόμαστε εύκολα.
Θεωρείς ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να έχει κοινωνική και πολιτική άποψη ή πρέπει να είναι ουδέτερος και να μην σχολιάζει ζητήματα που δεν αφορούν το επάγγελμά του;
Για μένα ο καλλιτέχνης οφείλει να είναι ενημερωμένος για τα πράγματα. Όπως όλοι, σίγουρα θα έχει μία άποψη και ίσως και μία προκατάληψη. Αλλά το σημαντικό είναι, τι έχει να πει μέσα από το έργο του. Αυτός είναι ο τρόπος που ο καλλιτέχνης λέει την άποψή του. Μέσα από την επιλογή των θεμάτων που επιλέγει. Βέβαια πολλές φορές δεν έχει δυνατότητα να το κάνει αν του ανατίθεται μία δουλειά όπου είναι ένας ρόλος γραμμένος και ήδη έτοιμος.
Βλέπουμε τον τελευταίο καιρό ότι υπάρχει μία έντονη κοινωνική αναταραχή εδώ στην Ελλάδα. Τι αισθήματα σου προκαλεί αυτό;
Εγώ προσωπικά έχω νιώσει αυτή την αναταραχή από πολύ νωρίτερα για διάφορα θέματα. Παρατηρώ μία έντονη πόλωση στα πράγματα και αυτό είναι ένας από τους λόγους που ασχολήθηκα και με το θέμα αυτό το Ignoramus, γιατί αντιλήφθηκα ότι όλη αυτή η κοινωνική αναστάτωση προέρχεται σε ένα βαθμό από μία πόλωση που υπάρχει στα πράγματα, η οποία υπάρχει λόγω της ελλιπούς ενημέρωσης που έχουμε. Δεν είμαστε ανοιχτοί στην άποψη του άλλου. Έχουμε φτάσει σε σημείο να είμαστε τόσο πολωμένοι που δεν μπορούμε πλέον να κάνουμε διάλογο. Πάντα πιστεύω όμως στον άνθρωπο. Όταν υπάρχει πραγματική ειλικρίνεια και όχι κάποια σκοπιμότητα από πίσω, πιστεύω ότι όλοι οι άνθρωποι όταν τους δοθεί ο χρόνος και η ασφάλεια, μπορούν να ακούσουν πραγματικά τον απέναντι.
Παρατηρούμε στην Ελλάδα, στην Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ ότι υπάρχει μία γενικευμένη τάση του κόσμου προς πιο συντηρητικές ιδέες. Αυτό το βλέπεις θετικά ή σε προβληματίζει;
Σίγουρα δεν το βλέπω θετικά. Ως πολίτης θεωρώ ότι για να λειτουργήσει μία δημοκρατία χρειάζεται παιδεία και να είσαι ανοιχτός σε νέες ιδέες. Οπότε οτιδήποτε απαγορεύει ή επιβάλλει, ακόμα κι αν φαίνεται σωστό, είναι στα όρια μιας απολυταρχικής κυβέρνησης. Οπότε εμένα αυτό με φοβίζει. Δεν θα ήθελα να ζω σε μία κοινωνία όπου κάτι απαγορεύεται.
Χάριν αντιλόγου θα σου πω ότι και οι συντηρητικοί από την πλευρά τους έχουν υποστεί απαγορεύσεις και στιγματίζονται όταν εκφράζουν τη γνώμη τους για το θεσμό της οικογένειας, για τη θρησκεία που προσβάλλεται κτλ.
Βέβαια. Το ακούω αυτό πάρα πολύ και γι’ αυτό αποφεύγω σε συζητήσεις να βαφτίσω κάποιον δεξιό ή αριστερό. Όλοι έχουμε καλές προθέσεις. Δεν πρέπει να είμαστε απόλυτοι.
Τι θα θεωρούσες ιδανική συνθήκη για ‘σένα σε 10 χρόνια;
Επαγγελματικά θα ήθελα να έχω τη δυνατότητα να δουλεύω πάνω σε καλλιτεχνικά πρότζεκτ που με ενδιαφέρουν. Να είναι οικονομικά βιώσιμα και να έχω την ελευθερία της έκφρασης.
Επίσης είναι κάτι που το σκέφτομαι εδώ και καιρό: Θα ήθελα ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής μου να είναι εκτός πόλης. Αγαπώ πάρα πολύ τη φύση και τη ζωή εκτός πόλης. Οπότε θα ήθελα να μένω κάπου κοντά στη φύση.
Αν μπορούσες να γυρίσεις το χρόνο πίσω θα άλλαζες κάτι;
Θα ήθελα να ήμουν πιο τολμηρός όταν ήμουν μικρότερος. Να ακολουθώ αυτό που θέλω και νιώθω και να ρισκάρω περισσότερο.
Ήσουν δηλαδή ένας άνθρωπος που πήγαινε εκ του ασφαλούς;
Ναι, ναι! Πάρα πολύ. Αυτό άρχισε να αλλάζει όταν άρχισα να ασχολούμαι με το θέατρο σε ερασιτεχνικό επίπεδο ακόμα. Εκεί άρχισα να νιώθω ότι στο θέατρο υπάρχει παρόρμηση και δεν είναι πάντα στα πλαίσια της λογικής. Έτσι άρχισα να δίνω περισσότερο βάρος στην επιθυμία, η οποία δεν είναι απαραίτητα λογική.
Μέσα από τα βιώματά μου στο θέατρο άρχισα να αντιλαμβάνομαι ότι η ζωή είναι πολύ μικρή για να μην ακολουθούμε τις επιθυμίες μας. Οι βαθύτερες επιθυμίες τελικά δεν είναι και τόσο άπιαστες όσο νομίζουμε. Μου πήρε όμως αρκετά χρόνια να το αντιληφθώ και έπειτα να το τολμήσω και να το κυνηγήσω.
Πριν είχα μια ζωή η οποία ήταν πολύ τακτοποιημένη. Είχα σπουδάσει πληροφορική και δούλευα σε μια εταιρία στο εξωτερικό. Εκεί αποφάσισα να ακολουθήσω τη βαθύτερη μου επιθυμία. Και δεν το μετανιώνω με τίποτα!
Κλείνοντας, θέλω να κάνεις μία ευχή στους αναγνώστες του mikrofwno.gr γιατί ξέρω ότι έχεις πολύ ωραίες απόψεις και στάση ζωής.
Θα σου πω κάτι που έχω διαβάσει και μου άρεσε. Νομίζω ήταν του Χάξλεϋ, ο οποίος λέει:
“Μετά από 40 χρόνια ερευνών, διαβάσματος και μελετών, αυτό που θα ήθελα να πω στους ανθρώπους είναι να είναι ευγενικοί ο ένας στον άλλον.”
Οπότε νομίζω ότι και εγώ αυτό εύχομαι για όλους μας. Ανεξάρτητα από το πού προέρχεται ο καθένας. Just be kind to each other.
