Αστρονόμοι από Ταϊβάν, Ιαπωνία και Αυστραλία, χρησιμοποιώντας δεδομένα 40 ετών, ίσως εντόπισαν τον πολυσυζητημένο Πλανήτη Εννέα – έναν παγωμένο γίγαντα 20 φορές πιο μακριά από τον Ήλιο απ’ ό,τι ο Πλούτωνας.
Μπορεί ο Πλούτωνας να εκθρονίστηκε από τη θέση του ένατου πλανήτη το 2006, αλλά το «κενό» στο εξωτερικό ηλιακό σύστημα δεν έμεινε για πολύ ακάλυπτο. Ο Πλανήτης Εννέα, μια θεωρητική ύπαρξη που απασχολεί την αστρονομική κοινότητα εδώ και σχεδόν μια δεκαετία, επιστρέφει στο προσκήνιο με νέα δεδομένα που ίσως αλλάξουν το πώς κατανοούμε το Ηλιακό μας Σύστημα.
Μια έρευνα που διαπερνά τον χρόνο
Χρησιμοποιώντας παρατηρήσεις από δύο δορυφόρους –τον αμερικανικό IRAS (1983) και τον ιαπωνικό AKARI (2006–2007)– οι επιστήμονες εντόπισαν ένα μακρινό αντικείμενο που κινείται εξαιρετικά αργά στον ουρανό, σε μια απόσταση μεταξύ 46,5 και 65,1 δισεκατομμυρίων μιλίων από τον Ήλιο.
Για να αντιληφθούμε την απόσταση, αρκεί να πούμε πως αυτό είναι περίπου 20 φορές πιο μακριά από τον Ήλιο απ’ ό,τι ο Πλούτωνας.
Οι παρατηρήσεις επικεντρώθηκαν στη βαθμιαία μετατόπιση του ουράνιου αντικειμένου, αξιοποιώντας το 23ετές χρονικό κενό μεταξύ των δύο αποστολών, κάτι που τους επέτρεψε να μελετήσουν την κινητικότητα σε «λεπτά του τόξου» – δηλαδή εξαιρετικά μικρές αλλαγές στη φαινομενική του θέση στον ουρανό.
Από 13 πιθανούς υποψηφίους, μόνο ένα αντικείμενο φαίνεται να πληροί όλα τα κριτήρια για να χαρακτηριστεί ως Πλανήτης Εννέα.
Ο Πλανήτης που αλλάζει το παιχνίδι
Αν οι υποψίες επιβεβαιωθούν, ο Πλανήτης Εννέα θα μπορούσε να είναι ένας παγωμένος γίγαντας, με μάζα 7 έως 17 φορές μεγαλύτερη από της Γης – δηλαδή ανάλογος σε μέγεθος με τον Ουρανό ή τον Ποσειδώνα.
Η θερμοκρασία στην επιφάνειά του εκτιμάται ότι κυμαίνεται μεταξύ -364°F και -409°F (περίπου -220°C έως -245°C), ενώ το ηλιακό φως είναι τόσο ασθενές, που δύσκολα θα μπορούσε να τροφοδοτήσει κάποια γνωστή μορφή ζωής.
Αν και το νερό σε υγρή μορφή θεωρείται απίθανο να υπάρχει στην επιφάνειά του, οι επιστήμονες δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο υπόγειων ωκεανών κάτω από στρώματα πάγου. Εκεί, ίσως μικροοργανισμοί ακραιόφιλοι –όπως αυτοί που ζουν σε υποθαλάσσιες ηφαιστειακές οπές στη Γη– να μπορούσαν να επιβιώσουν.
Από υπόθεση, σε (σχεδόν) βεβαιότητα
Η θεωρία του Πλανήτη Εννέα ξεκίνησε το 2016 από αστρονόμους του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Καλιφόρνια, όταν εντόπισαν ανωμαλίες στις τροχιές αντικειμένων της Ζώνης Κάιπερ – μιας περιοχής γεμάτης παγωμένα σώματα πέρα από τον Ποσειδώνα.
Η νέα μελέτη, που έχει δημοσιευθεί στην πλατφόρμα προδημοσιεύσεων arXiv, συνδυάζει την παρατήρηση με την υπολογιστική δυναμική και αναζητά τις συνέπειες της βαρυτικής έλξης ενός τέτοιου πλανήτη στη διάταξη του ηλιακού μας συστήματος.
Η επιστημονική κοινότητα κρατά μικρό καλάθι
Παρότι τα ευρήματα είναι εντυπωσιακά, οι ίδιοι οι ερευνητές σημειώνουν ότι οι δύο ανιχνεύσεις δεν επαρκούν για πλήρη επιβεβαίωση της ύπαρξης του Πλανήτη Εννέα. Για κάτι τόσο αμυδρό και απομακρυσμένο, απαιτούνται πολλαπλές παρατηρήσεις και ενδεχομένως μελλοντικές αποστολές.
Η NASA, ωστόσο, αναγνωρίζει πως η απόδειξη της ύπαρξης αυτού του πλανήτη θα μπορούσε να εξηγήσει πολυάριθμα μυστήρια της περιφερειακής δυναμικής του Ηλιακού Συστήματος.
