Ο γνωστός Δημοσιογράφος και Διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου Κώστας Λασκαράτος κυκλοφόρησε το νέο του βιβλίο με τίτλο «Μουσεία Ιnfluencers», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ι. Σιδέρη, δίνοντας στη λέξη μια πιο μεστή και ουσιαστική έννοια από αυτή που αντιλαμβάνονται οι περισσότεροι στο άκουσμα της.
Συνδυάζει την πολυετή πείρα του στη μάχιμη δημοσιογραφία και τις σπουδές του πάνω στην τέχνη και τον πολιτισμό και μας παρουσιάζει μια εναλλακτική προσέγγιση των μουσείων αξιοποιώντας τις δυνατότητες που μας δίνουν οι νέες τεχνολογίες. Με αυτό τον τρόπο χιλιάδες εκθέματα αφού γίνουν προσιτά στο ευρύ κοινό μπορούν να διηγηθούν την ιστορία τους από την αρχή.
Με τη συνδρομή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δημιουργείται μια πολιτιστική εξωστρέφεια που δε γνωρίζει τη διαφορετικότητα.
Επικοινωνήσαμε με τον Κώστα Λασκαράτο και μας παραθέτει τις επιρροές και τις απόψεις του.
Ποια ήταν η πηγή έμπνευσης πίσω από το νέο σας βιβλίο “μουσεία INFLUENCERS”;
Το βιβλίο ξεκίνησα να το γράφω από την πεποίθησή πως υπάρχουν ιστορικές προσωπικότητες (από τον Όμηρο, τον Αριστοτέλη και τον Σωκράτη έως και πιο σύγχρονους όπως ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ), αλλά και θεσμοί -όπως τα μουσεία- που ασκούν πάνω μας ασύγκριτα μεγαλύτερη επιρροή από εκείνη που θεωρούμε ότι ασκούν οι ψηφιακοί influencers των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Πώς εξετάζετε την επίδραση των μουσείων στις απόψεις, τις ιδέες και τις αποφάσεις της ζωής μας;
Θα σας πω μόνον το εξής. Στην εισαγωγή του βιβλίου αναφέρομαι στην περίπτωση του πολυεκατομμυριούχου, επί τρεις θητείες δημάρχου της Νέας Υόρκης, Michael Bloomberg, ο οποίος δωρίζοντας, το 2016, το αστρονομικό ποσό των 50 εκατομμυρίων δολαρίων στο Μουσείο Επιστημών της Βοστόνης, είχε αιτιολογήσει την απόφασή του λέγοντας πως μετά από τους γονείς του, οι συχνές επισκέψεις στο συγκεκριμένο μουσείο, κατά τη διάρκεια των παιδικών του χρόνων, ήταν εκείνες που τον επηρέασαν περισσότερο και τον διαμόρφωσαν ως άνθρωπο.
Πώς η ψηφιακή εποχή και τα κοινωνικά δίκτυα έχουν αλλάξει τον τρόπο που τα μουσεία ασκούν επιρροή;
Τα μουσεία έχουν γίνει πιο δημοκρατικά. Απευθύνονται σε περισσότερο κόσμο. Ασφαλώς πέραν από τα στενά γεωγραφικά τους όρια…
Ποια είναι η αντίληψη σας για το ρόλο των μουσείων στη σύγχρονη κοινωνία;
Τα μουσεία δεν είναι μόνο χώροι συλλογής, συντήρησης και έκθεσης αντικειμένων. Είναι κάτι πολύ παραπάνω από αυτό. Ασκούν πολιτική. Μπορούν μέσα από τις μουσειολογικές τους μελέτες και προσεγγίσεις να μας ξανασυστήσουν τον κόσμο. Να εκριζώσουν παρωχημένες αντιλήψεις. Να εμπνεύσουν τους πολίτες…
Πώς ορίζετε την έννοια του “influencer” στον πολιτιστικό τομέα;
Το κοινωνικό αποτύπωμα των μουσείων είναι πολύ σημαντικό. Μέσα από τις επιλογές τους, πολιτιστικοί φορείς μπορεί να καταγγείλουν τον ρατσισμό, «ξαναβλέποντας» τα έργα που εκθέτουν, ανοίγοντας τις πύλες τους σε πρόσφυγες και μετανάστες, εντάσσοντας στις ομάδες εργασίας τους πολλές εθνικότητες. Μπορούν να γίνουν πραγματικά συμπεριληπτικά, απολύτως προσβάσιμα σε ΑΜΕΑ και σε άλλες ευάλωτες ομάδες. Δύνανται ακόμη να στηλιτεύσουν το σεξισμό, δίνοντας ίσα δικαιώματα ανέλιξης και αμοιβής στις γυναίκες κλπ. Τέτοιου είδους κινήσεις καθιστούν influencer έναν πολιτιστικό φορέα, υπό την έννοια ότι δείχνει το δρόμο για μια πιο υγιή κοινωνία.
Πώς πιστεύετε ότι οι σύγχρονοι μουσειακοί φορείς μπορούν να γίνουν πραγματικοί “influencers”;
Επανεξετάζοντας τις συλλογές τους, φρεσκάροντας τις μουσειολογικές τους προσεγγίσεις, αποφασίζοντας να ξαναπιάσουν το νήμα από την αρχή και να διηγηθούν μια νέα ιστορία χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις. Πολιτισμός σημαίνει πάνω από όλα να σέβεσαι τη διαφορετικότητα του άλλου.
Ποιο μήνυμα θέλετε να μεταφέρετε μέσω του βιβλίου σας στο κοινό και ελπίζετε να επηρεάσει τη σκέψη των αναγνωστών;
Μέσα από ο βιβλίο θα ήθελα ο αναγνώστης να δει πως η ζωή είναι μια διαρκής εξέλιξη. Μέσα από τα μουσεία, δίνεται η ευκαιρία να σκεφτούμε πόσο έχει αλλάξει η κοινωνία μας τις τελευταίες δεκαετίες. Η αντίσταση ενός τόσο παλαιού θεσμού στη στασιμότητα, ίσως είναι ένα μάθημα για όλους μας στα μικρά και στα καθημερινά.
Η συγγραφή βιβλίων είναι μια ενασχόληση που μπήκε τα τελευταία χρόνια στη ζωή σας καθώς είναι το δεύτερο σύγγραμμά σας, ωστόσο η μάχιμη δημοσιογραφία είναι κάτι που οραματιζόσασταν ως αντικείμενο;
Φέτος συμπληρώνω 20 χρόνια στη δημοσιογραφία. Αισθάνομαι σα να ήταν εχθές…
Τι είναι αυτό που σας γοητεύει στη δημοσιογραφία και τι σας απωθεί;
Με γοητεύει το γεγονός ότι μπορείς να ζήσεις από κοντά την ιστορία. Να βιώσεις σήμερα -από «μέσα»- πολλά από εκείνα που θα απασχολήσουν, ίσως, τον ιστορικό του μέλλοντος. Με στενοχωρεί η απαξίωση του χώρου. Με στενοχωρεί που οι «δημόσιες σχέσεις» μπορεί για κάποιους να θεωρούνται σημαντικότερες από το ρεπορτάζ. Και αυτό να θεωρείται για κάποιους «κανονικότητα».
Ποια θεωρείτε πως ήταν μία στιγμή ορόσημο στη μέχρι τώρα πορεία σας ως δημοσιογράφος;
Η αποστολή στο Καστελόριζο, επί Παπανδρέου, όταν η χώρα μπήκε στα Μνημόνια αλλά και η συνέντευξη που πήρα για λογαριασμό της ΕΡΤ από τον Γάλλο Πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν, είναι δυο στιγμές που θυμάμαι έντονα…
Πως σχολιάζετε την αρνητική στάση του Ηνωμένου Βασιλείου για την επιστροφή των εκθεμάτων του Παρθενώνα; Πιστεύετε ότι βρισκόμαστε κοντά στην επίλυση του ζητήματος που παραμένει σε εκκρεμότητα εδώ και πολλά χρόνια; Την ίδια στιγμή που και οι Times έγραψαν πριν από λίγο καιρό πως «τα ελγίνεια πρέπει να εκτεθούν στο φυσικό τους μέρος»
Έχουμε ένα σοβαρό έλλειμα ενημέρωσης από την ελληνική κυβέρνηση για το που βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις. Είναι κάπως θολό. Κάπως αδιευκρίνιστο. Τα γλυπτά οπωσδήποτε θα επιστρέψουν. Η ιστορική αδικία θα αποκατασταθεί. Το θέμα είναι… πότε;
Κλείνοντας, έχετε ήδη στα σκαριά το επόμενο βιβλίο που θα θέλατε να παρουσιάσετε στο κοινό ή είναι ακόμη νωρίς;
Ας μη βιαζόμαστε. Για αρχή να σου πω ότι είμαι πολύ χαρούμενος γιατί τα «μουσεία INFLUENCERS» κυκλοφόρησαν μόλις σε audiobook. Και αυτό είναι κάτι πολύ καινούργιο και διαφορετικό για εμένα…
Ο Κώστας Λασκαράτος θα παρουσιάσει το νέο του βιβλίο «Μουσεία INFLUENCERS» στον Ιανό στην Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη (Περισσότερα ΕΔΩ). Το βιβλίο «Μουσεία Influencers κυκλοφορεί σε όλα τα βιβλιοπωλεία από τις Εκδόσεις Ι. Σιδέρη (Περισσότερα ΕΔΩ)
