Η κλιματική κρίση δεν απειλεί μόνο παγετώνες και πολικές αρκούδες. Στο στόχαστρο μπαίνει πλέον και το πιο αγαπημένο φρούτο του κόσμου, η μπανάνα, με επιστήμονες να προειδοποιούν πως μέχρι το 2080 οι καλλιέργειές της μπορεί να γίνουν ιστορία. Κι όμως, το διακύβευμα δεν είναι απλώς γευστικό – είναι υπαρξιακό για εκατομμύρια ανθρώπους.
Η κλιματική κρίση απειλεί σοβαρά το μέλλον της μπανάνας, του πιο δημοφιλούς φρούτου στον κόσμο, καθώς σχεδόν τα δύο τρίτα των περιοχών καλλιέργειας μπανάνας στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική ενδέχεται να μην είναι κατάλληλα για καλλιέργεια έως το 2080, σύμφωνα με έκθεση της Christian Aid.
Η αύξηση της θερμοκρασίας, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και τα παράσιτα πλήττουν χώρες παραγωγής μπανάνας όπως η Γουατεμάλα, η Κόστα Ρίκα και η Κολομβία, μειώνοντας τις αποδόσεις και καταστρέφοντας αγροτικές κοινότητες στην περιοχή, σύμφωνα με την έκθεση.
Η μπανάνα είναι το φρούτο με τη μεγαλύτερη κατανάλωση στον κόσμο — και το τέταρτο σημαντικότερο διατροφικό προϊόν παγκοσμίως μετά το σιτάρι, το ρύζι και το καλαμπόκι. Περίπου το 80% της παγκόσμιας παραγωγής προορίζεται για τοπική κατανάλωση, ενώ περισσότεροι από 400 εκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από αυτή για το 15% έως 27% της ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων τους.
Υπολογίζεται ότι το 80% των εξαγωγών μπανάνας —που προμηθεύουν τα σούπερ μάρκετ παγκοσμίως— προέρχεται από τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, μια από τις πιο ευάλωτες περιοχές στις επιπτώσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων και των βραδέως εξελισσόμενων κλιματικών καταστροφών.
Ωστόσο, αυτή η ζωτικής σημασίας καλλιέργεια βρίσκεται υπό απειλή από την ανθρωπογενή κλιματική κρίση, θέτοντας σε κίνδυνο μια βασική πηγή τροφής και τα μέσα διαβίωσης κοινοτήτων που δεν έχουν σχεδόν καμία συμβολή στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
«Δεν θα έχουμε εισόδημα», προειδοποιούν οι καλλιεργητές.
«Η κλιματική αλλαγή καταστρέφει τις καλλιέργειές μας. Αυτό σημαίνει πως δεν θα έχουμε εισόδημα, γιατί δεν θα έχουμε τίποτα να πουλήσουμε. Η φυτεία μου πεθαίνει», δήλωσε στους ερευνητές της Christian Aid η Αουρέλια Ποπ Τσο, 53 ετών, παραγωγός μπανάνας από τη Γουατεμάλα.
Οι μπανάνες —και ειδικά η ποικιλία cavendish— είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στην κλιματική αστάθεια. Ευδοκιμούν μόνο σε θερμοκρασίες μεταξύ 15°C και 35°C και απαιτούν προσεκτικά ρυθμισμένη ποσότητα νερού, καθώς η υπερβολική ή η ανεπαρκής υγρασία μπορεί να αποβεί καταστροφική. Παράλληλα, είναι ευάλωτες σε καταιγίδες, οι οποίες συχνά προκαλούν ζημιές στα φύλλα, περιορίζοντας την ικανότητα του φυτού να φωτοσυνθέτει και να αναπτύσσεται σωστά.
Αν και καλλιεργούνται εκατοντάδες ποικιλίες μπανάνας παγκοσμίως, η cavendish είναι εκείνη που κυριαρχεί στις εξαγωγές, χάρη στη σχετικά καλή γεύση της, την ανθεκτικότητα στη μεταφορά και την υψηλή παραγωγικότητά της. Ωστόσο, η περιορισμένη γενετική ποικιλία της συγκεκριμένης ποικιλίας την καθιστά εξαιρετικά ευάλωτη στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και στις ασθένειες που αυτή ευνοεί.
Η κρίση επηρεάζει άμεσα τις συνθήκες καλλιέργειας και εντείνει την εξάπλωση μυκητιακών ασθενειών που καταστρέφουν σοδειές και εισοδήματα. Ο μύκητας black leaf μπορεί να μειώσει τη δυνατότητα φωτοσύνθεσης κατά 80% και ευδοκιμεί σε υγρά κλίματα, γεγονός που καθιστά τις μπανάνες ευάλωτες στις βροχοπτώσεις και τις πλημμύρες. Η άνοδος της θερμοκρασίας και η μεταβολή των βροχοπτώσεων ενισχύουν επίσης την εξάπλωση του μύκητα fusarium tropical race 4, έναν παθογόνο μικροοργανισμό του εδάφους που καταστρέφει ολόκληρες φυτείες cavendish σε όλο τον κόσμο.
Η Christian Aid καλεί τις πλούσιες, ρυπογόνες χώρες που φέρουν τη μεγαλύτερη ευθύνη για την κλιματική κρίση να απομακρυνθούν επειγόντως από τα ορυκτά καύσιμα και να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους για χρηματοδότηση, ώστε να βοηθήσουν τις κοινότητες να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες συνθήκες.
«Οι μπανάνες δεν είναι μόνο το αγαπημένο φρούτο στον κόσμο — είναι βασική τροφή για εκατομμύρια ανθρώπους», δήλωσε η Οσάι Οτζίγκο, διευθύντρια πολιτικής και εκστρατειών της Christian Aid.
«Πρέπει να ξυπνήσουμε και να αντιληφθούμε τον κίνδυνο που θέτει η κλιματική αλλαγή για αυτή την κρίσιμη καλλιέργεια. Οι ζωές και τα μέσα διαβίωσης ανθρώπων που δεν έχουν συμβάλει καθόλου στην κλιματική κρίση, βρίσκονται ήδη σε κίνδυνο», κατέληξε.
Πηγή: ertnews.gr
